Rysio Snajper (okładka  twarda, wyd. 03.2020)

Nie podobała mi się tak jak „rzeźnia nr 5”, jednak to dalej dobrze napisana książka z wisielczym humorem Vonneguta.

boze jakie to było cudowne

nazwisko autora wystarcza

Chyba nie muszę kolejny raz wspominać o mojej miłości do twórczości Kurta Vonneguta. Po jego powieści sięgam nawet w ciemno i zawsze zachwycona jestem lekkością stylu oraz dość nietypową tematyką wszystkich historii. Uwielbiam również wyłapywać nawiązania do innych jego pozycji i coraz bardziej zagłębiać się w tym nietypowym, poruszającym przeróżne tematy uniwersum. Jednak czy ,,Rysio Snajper" to historia, która faktycznie skradła moje czytelnicze serce? Już we wstępie mogę zapewnić, że moja podróż po zwariowanym świecie Vonneguta nie dobiegła jeszcze końca i nie mogę się doczekać następnych reedycji przygotowywanych przez Zysk i S-ka. Przecież to klasa sama w sobie. Tutaj w sumie mogłabym zakończyć swoją opinię, no ale jednak tak nie wypada... Życie dwunastoletniego Rudy'ego Waltza mieszkającego w Midland City (znanym być może niektórym ze ,,Śniadania mistrzów") ulega diametralnej zmianie, gdy podczas zabawy bronią przypadkiem zabija ciężarną kobietę strzałem między oczy. To też właśnie w tamtym momencie młody chłopak staje się podwójnym mordercą i zyskuje swój pseudonim - Rysio Snajper. Rudy po zrozumieniu, co tak naprawdę się wydarzyło, musi nieustannie radzić sobie z wyrzutami sumienia i coraz większą obojętnością co do otaczającego go świata. Z biegiem (dość ciężkich dla niego) lat staje się poszukującym spokoju i ucieczki od przeszłości, a także starającym się odpokutować swą winę aseksualistą, który czuje się niezrozumiany nawet przez najbliższe dla niego osoby. Jak będzie przebiegać jego podróż po zakątkach własnej i pełnej paradoksów duszy? Czy Rudy'emu uda się odnaleźć tak bardzo upragniony spokój i przebaczenie za dawne grzechy? Pierwsze, co rzuciło mi się w oczy podczas lektury to zadziwiająco niewiele znanego mi z wcześniejszych książek Vonneguta humoru. ,,Rysio Snajper" okazał się być tak naprawdę słodko-gorzką historią o zbrodni i karze, w której uśmiech wywoływany jest raczej przez absurdalność życia głównego bohatera i jego nietypowej rodziny. Klimat stał się przez to nieco ciężki i nostalgiczny, jednak wciąż pełen Vonnegutowskiej ironii i czarnego humoru. A w tym wszystkim nie brakuje też chwili na przemyślenia dotyczące życia... Nie jest to książka trudna w odbiorze. Styl jak zwykle jest niesamowicie lekki i przyjemny, choć swoją prostotą potrafi dotrzeć do człowieka i zmusić do autorefleksji. Vonnegut to mistrz subtelności i pod płaszczykiem żarcików oraz ironii przekazuje czytelnikowi prawdę o otaczającym świecie i ludzkiej naturze. Bo ,,Rysio Snajper" to tak naprawdę dramat o zabijającej od środka samotności i pragnieniu zmian. Lata mijają, a książki Vonneguta pozostają w takim samym stopniu poruszające i dające do myślenia... choć z pozoru głównie dla społeczeństwa znającego amerykańskie realia. Mimo wszystko, na pewno każdy z nas wyciągnie z jego książek coś dla siebie. ,,Zbrodnia i kara" Dostojewskiego nie przypadła mi do gustu, choć jest to książka niewątpliwie intrygująca i równie (choć podejrzewam, że nawet i bardziej) poruszająca. Wydaje mi się, że gdyby Dostojewski dodał swej powieści trochę więcej ironii i dystansu do poruszanego tematu, powstałaby historia pod wieloma względami przypominająca Vonnegutowską. Może przez to przynajmniej lepiej omawiałoby mi się ją na lekcjach języka polskiego? A to już wyłącznie gdybanie... A już tak na poważnie - ,,Rysio Snajper" to świetna satyra przedstawiająca niedoskonałość i kruchość ludzkiej egzystencji. Zdecydowanie polecam, tak jak całą twórczość autora.

ZBRODNIA I KARA RYSIA Kolejna mniej znana powieść Kurta Vonneguta pojawiła się właśnie na polskim rynku i znów jest to powieść absolutnie warta poznania książka. Nieważne jaki typ literatury preferujecie, jeśli cenicie ambitną literaturę, będziecie zachwyceni. I będziecie chcieli więcej i więcej, a że to na pewno nie koniec (wciąż doczekaliśmy się wznowień takich dzieł, jak np. „Galapagos” czy „Hokus Pokus”), jest na co czekać. Rudy Waltz miał pecha. Kiedy był dwunastolatkiem, bawił się karabinem i przypadkiem zastrzelił ciężarną kobietę. Coś takiego zmienia człowieka, coś takiego pozostawia znamię na całe życie. Pseudonim Rysio Snajper przylega do niego na dobre, ale gorsze są wyrzuty sumienia, które sprawiają, że Rudy zmienia się w szukającego przebaczenia aseksualistę. Jak potoczą się jego dalsze losy? I czy ktoś taki, jak on znajdzie w końcu – jeśli nie szczęście, to chociaż – ukojenie? A może czekają na niego tylko kolejne tragedie? Chyba nie ma człowieka czytającego, któremu trzeba by przedstawiać Kurta Vonneguta. Słyszeć każdy o nim coś tam słyszał, czytać może już niekoniecznie, bo wiadomo, literatura to ambitna, a ludzie się tego boją. Boją, unikają, ale – i to wielkie szczęście – nie wszyscy i wciąż nie brak tych, którzy wiedzą, że literatura wcale nie musi być tylko rozrywką, nawet jeśli bawi czytelnika. I dokładnie taką literaturą jest proza Vonneguta, a „Rysio Snajper” nie jest tu żadnym wyjątkiem. Zamysł powieści jest prosty, ale z gatunku tych, gdzie prostota jest jedną z sił całości. liczy się bowiem nie stopień skomplikowania treści, a wykonanie całości i to, co ta ze sobą niesie. A wykonanie jest rewelacyjne, do tego dochodzą głębia i przesłanie, a oprócz tego mamy jeszcze genialne wgryzienie się w ludzką kondycję, analiza świata i wszystkiego, co się z nim wiąże, a wszystko to podane najczęściej z czarnym humorem, satyrą i ciętością. Vonnegut, choć serwuje powieść dla siebie typową, jednocześnie tworząc wariację na temat „Zbrodni i kary”. Tak zresztą wyglądałaby „Zbrodnia i kara” gdyby Dostojewski miał więcej poczucia humoru i dystansu do siebie, pisarstwa i życia. Jednocześnie waga tematu zostaje zachowana, głębia i prawdziwość uderzają, a śmiech przez łzy, śmiech, który nagle więźnie nam w gardle, uświadamia nam to wszystko tym dobitniej. Efekt finalny tradycyjnie poraża i zachwyca. To mocna lektura o niewinności i zbrodni, wewnętrznych demonach i kruchości życia ludzkiego i psychiki. Pięknie przy tym wydana, świetnie prezentuje się na półce, ale i tak najlepsza jest zawartość. Szalona, mocna, nieokiełznana i pięknie liryczna. Chyba nie muszę dodawać, że to absolutne musisz-to-mieć?

"Rysio Snajper" to taka "Zbrodnia i kara" w groteskowym wydaniu. Vonnegut wrzuca karykaturalne postaci w wir absurdalnych zdarzeń - oczywiście w większości wysoce niefortunnych. Śmiech przez łzy, przy jednoczesnym uderzeniu obuchem bolesnej rzeczywistości, gwarantowany.⠀ ⠀ Midland City w stanie Ohio. Otto Waltz - "malarz", który chciałby malować wychowuje dwóch synów zgodnie ze swoimi kontrowersyjnymi (albo po prostu kretyńskimi) poglądami. Dzieci, mimo stanowczo zbyt młodego wieku mają dostęp do broni palnej. Nietrudno przewidzieć, że owa lekkomyślność prędzej czy później będzie miała tragiczne konsekwencje - dwunastoletni Rudy niechcący pozbawia życia ciężarną mieszankę miasta. Ten jeden błąd naznacza bohatera na zawsze, a przezwisko "Rysio Snajper" przylega do niego jako smutna reminiscencja koszmaru. Symboliczny moment utraty dziecięcej niewinności staje się zarazem początkiem wędrówki w poszukiwaniu przebaczenia i nieustannych prób odpokutowania win. Czy w takiej sytuacji w ogóle można mówić o nadziei na lepsze jutro?⠀ ⠀ Książka oparta jest tak naprawdę na prostym pomyśle, ale nie brakuje jej głębi i przesłania. A vonnegutowski znak jakości gwarantuje czytelnikowi pokaźną dozę absurdu, sarkazmu, czarnego humoru i autorefleksji. Pomiędzy standardową narrację wpleciono fragmenty zawierające przepisy kulinarne oraz kilka scen rozpisanych w formie sztuki teatralnej. Ten zabieg bardzo mi się spodobał, bo wpłynął na zwiększenie dynamiki znaczących zdarzeń. "Rysio Snajper" stanowi wyborną ucztę literacką, moim zdaniem - must-read.⠀

Vonnegut szarżuje nie tylko z humorem, ale również z formą. Dlaczego Kurt Vonnegut wplata w swoją powieść przepisy kulinarne i fragmenty sztuki teatralnej? Bo może. Autor jest mistrzem subtelności i niuansów, znakomicie tworzy bohaterów i świetnie kreśli fabułę, dzięki temu eksperymenty literackie można przyjąć z ogromnym entuzjazmem. Nie bójcie się Vonneguta. Ja bałam się jego twórczości przez wiele lat i jak się okazało – całkowicie bezpodstawnie. Wszelkie problemy przedstawione są w sposób nadzwyczaj przystępny, a lekki styl sprawia, że nawet lektura o sprawach trudnych jest przyjemna – nawet jeśli nie od razu znajdziemy w tych historiach drugie, trzecie i czwarte dno.