Miasto w płomieniach (okładka  miękka, wyd. 02.2022)

Zaczynając czytać nie wiedziałam, czego mam się spodziewać - kolejnej opowieści po wojnie. Jest to historia, o przetrwaniu i dotrzymaniu obietnicy. Nie wiem, jak oddać swoje myśli o tej książce. Gniotą mnie, kłębią się w głowie, cisną na usta. Po napisaniu każdego kolejnego zdania, kasuje je, ponieważ nadal nie są to słowa, które ukazują moje uczucia. Pierwsza myśl, dobrze jej, im, powinni zostać ukarani, ale… no właśnie, ale… przecież, nie chcę, by potworności się powtórzyły, by matki traciły dzieci, a ludzkie odruchy zamarły. Mocna relacja, wdarła się we mnie, każde jej słowo odziera z prawdy znanej powszechnie, a wiadomo, że prawda Polaka i Niemca jest różna. „Niebo nad miastem ma kolor krwawej czerwieni, kiedy Mathilde rozpoczyna wędrówkę przez piekło”. Czytając czułam zapach, widziałam ogień, bałam się. Szłam z bohaterką przez płonące Breslau, przerażona widzianymi obrazami, przyczajona w gruzach, aby przeżyć. Tylko chwile wspomnień, dawały wytchnienie, a i one się skończyły. Pani Malwino, powinnam napisać, że jestem zachwycona książką. Nie jest to jednak właściwe słowo, nie opisuje tego, co poczułam. Zostałam dotknięta, bardzo głęboko. Chwilami chciałam porzucić czytanie i już nie czuć fali emocji, nie mogłam. Odsuwałam książkę i przyciągałam jednocześnie. Dziękuję za jej napisanie.

Interesująca, ale przytłacza, opisując czym jest wojna.

Dobrze napisana, prawdziwa historia,

recenzja przedpremierowa, również na www.czytaska.pl Raczej nie czytuję książek o wojnie, uznaję, że pobieżna wiedza ze szkoły na temat koszmarów bitew, oblężeń, ofiar, rannych, trwale okaleczonych i zniszczeń wystarcza. Bronię się przed realistycznymi dziennikami, wspomnieniami czy reportażami. Ale tę książkę chciałam i musiałam przeczytać. Bardzo chciałam. Po „Brulionie” wiedziałam, że Malwina Ferenz pisze tak, że oddaje koszmar tamtych zdarzeń co do joty, ale historia, i sposób w jaki ją opowiada, nie pozwala się oderwać. Mathilde Jansen w Wielkanoc 1945 postanawia przedrzeć się przez oblężony i nękany nalotami i ostrzałem Wrocław do swego dawnego mieszkania. Ulice, domy, kamienice płoną. Płonie Wrocław, płonie niebo ponad nim. Ale Mathilde przedziera się przez gruzy, piwnice, ludzkie i zwierzęce szczątki. Ranna, czasem wręcz nieprzytomna brnie przez morze ruin i morze płomieni. Widzimy to jej oczami, czujemy żar jej skórą, słyszymy ryk ognia, rumor zawalających się kamienic. Jednocześnie tracąc przytomność, łapiąc momenty odpoczynku lub drętwiejąc z bólu i przerażenia Mathilde prowadzi monolog, wspomina, spowiada się, oczyszcza ze swojej historii. Powoli odkrywając przed nami dlaczego podjęła tę wędrówkę. Autorka opisała w tle przeprawy Mathilde przemianę ludzi i przemianę miasta. Ludzie ze zwykłych, otumanionych faszystowską propagandą obywateli, przeistoczyli się najpierw w buńczucznych i okrutnych nazistów, by potem w strachu i przerażeniu odkrywać jak naprawdę i z bliska wygląda wojna. Jak to jest być przerażonym, uciekającym, ściganym, umierającym. Bez nadziei na ratunek i przyszłość. Miasto zaś, z pięknego, bogatego i pysznego Breslau, staje się morzem gruzów i ruin. Bez nadziei na cokolwiek. Nie da się ukryć, że prowadzi nas przez to upadające miasto historia miłości Mathilde, niejednoznaczna i niełatwa. Dzieciństwo, młodość, miłość, małżeństwo. Niektóre obiekty jej uczuć z czasem bledną w tej historii, czasem znikają. Po prostu w tych warunkach nie można myśleć o wszystkich, kolejno trzeba zapominać. Malwina Ferenz potrafi opisywać sytuacje i wydarzenia niezwykle obrazowo. Słyszałam huk nadlatujących bombowców, czułam duszący dym i wściekły gorąc płomieni. Bałam się okrutnie razem z Mathilde pod spadającymi bombami. Cierpły mi dłonie w ścisku na dworcu, czułam rozpacz matek rozpaczających po zagubieniu dzieci. Przerażenie ściskało mi gardło, ciągle czuję ból mięśni napinanych przy tej lekturze. Mam wrażenie palącego od krzyku gardła i poranionych gruzem rąk. I jednocześnie razem z Mathilde tęsknię, kocham i cierpię… Przerażający obraz wojny, z tej drugiej, niż zwykliśmy widzieć, strony. Nie bohaterskich mężczyzn. Tylko przerażonych kobiet i dzieci. Nie walecznych polskich obrońców ojczyzny. Tylko młodej niemieckiej matki. Ale przecież „dla kobiet i dzieci, bez względu na to, gdzie się toczy, oznacza zawsze to samo.” (s.277). Wojna kobiet jest inna. Drżą z lęku o męża, brata, syna, ojca na froncie. Ale przede wszystkim nieustająco walczą o skrawek bezpiecznego schronienia dla dziecka, siebie, matki, siostry. O dach nad głową, o porządną piwnicę, o kawałek miejsca do spania, o możliwość ucieczki albo o możliwość zostania. O jedzenie i picie. O przeżycie dnia, godziny, chwili. O nadzieję. O pamięć. Jak zwykle, u tej Autorki, Wrocław w tle jest kolejnym ważnym bohaterem historii. Budynki, aleje, skwery. Piękne miasto tym razem na naszych oczach powoli obraca się w perzynę, ulice są zasypywane gruzem, płoną domy i kamienice. Szaleje burza ogniowa. I wszystko to jest opisane tak, że czytelnik kuli się przed spadającymi odłamkami cegieł, osłania głowę przed podmuchami płomieni, a jednocześnie szuka zdjęć tych miejsc sprzed wojny. Starych map, aby śledzić wędrówkę Mathilde, zdjęć budynków, które się właśnie walą, mostu, który może zostać za moment wysadzony. Tak jak wcześniejsza książka Malwiny „Brulion”, tak i „Miasto w płomieniach” zostanie we mnie. Nie da się zapomnieć takiej historii, tak fenomenalnie opowiedzianej. Nie wolno jej pominąć, nie wolno zapomnieć. Zwłaszcza, że mimo że to fikcja, to oparta na solidnym resarchu, na rzeczywistych wspomnieniach, tych którzy piekło Festung Breslau w kwietniu 1945 roku przeżyli. Malwina, dziękuję za ten ogrom emocji, za te przejmujące wrażenia, za niedospaną noc, za łzy, których nie mogłam opanować. Oceniam 100/10 bo to jest książka, która nie poddaje się żadnej skali

Świst pocisków i denotacja spadających bomb, ciągłe ostrzeliwanie z samolotów. Wszechobecny pył, ogień i strach. Pełne piwnice przerażonych ludzi, którzy próbują przeżyć. Tak wygląda Wrocław (czyli ówczesny Breslau), Wielkanocą 1945 roku, gdy od dwóch miesięcy zaciska się wokół miasta pierścień oblężenia. Mathilde Jensen wbrew zdrowemu rozsądkowi rozpoczyna wędrówkę przez ogarnięte szaleństwem wojny miasto, na drugą stronę Odry. Co tam zostawiła, że znaczy to dla niej więcej niż fakt, że może nie przeżyć tej wyprawy. W chwilach, gdy następują niewielkie przerwy pomiędzy nieustannymi bombardowaniami, Mathilde wraca pamięcią do wydarzeń sprzed wojny. Te skrawki wspomnień powoli ujawniają kolejne tajemnice kobiety. Stopniowo ze swej pamięci wydobywa przerażające obrazy tego co działo się we Wrocławiu tuż przed i po wybuchu wojny. Gdy Niemcy za całe zło świata postanowili obwinić Żydów i w bezwzględny sposób się z nimi rozprawiali. Wystarczył jakikolwiek pretekst, aby zło eskalowało. Przestawały mieć wtedy znaczenie wieloletnie przyjaźnie, relacje międzysąsiedzkie, ludzie brali odwet za nic nieznaczące incydenty, rekompensując sobie swoje wszystkie życiowe niepowodzenia i frustracje. „Czy wiedzieli, że stali się udziałem starannie wyreżyserowanego spektaklu i stworzono im iluzję podejmowania własnych decyzji?” Wkrótce Niemcy mieli przekonać się o tym, jak naprawdę wygląda wojna. Z omamionych faszystowską propagandą butnych obywateli Rzeszy, raptem zmieniają się w stado przerażonych ludzi, bez nadziei na ratunek i przyszłość. Wcześniej, nie zdawali sobie sprawy z tego, że tak szybko mogą znaleźć się w samym centrum pożogi wojennej, bo wydawało im się, że to ich nie dotyczy. Próbują się ewakuować, ale przerażony tłum jest gorszy od stada dzikich zwierząt, tratują wszystko i wszystkich, by za chwilę samemu zostać stratowanym. Tłumy uchodźców przelewających się przez miasto, którzy nie mogą liczyć na pomoc mieszkańców, bo trudno dzielić się z innymi, wykrzesać z siebie miłość bliźniego, gdy samemu przymiera się głodem. Matki, dzieci i starcy żyjący w ciągłym strachu, kryjący się po piwnicach przed nieustannymi nalotami. Ludność cywilna zmuszana (w tym także i dzieci) pod groźbą kary śmierci do katorżniczej pracy przy budowaniu barykad i lotniska. Tak wygląda teraz codzienna rzeczywistość mieszkańców Breslau. „Miasto w płomieniach”, to oparta na faktach, bardzo dobrze napisana powieść. Historia oblężonego Wrocławia, który ciągle płonie i powoli obraca się w perzynę. Przerażający obraz wojny przedstawiony z perspektywy cywilów. Nieustanna walka nie z wrogiem, ale o przeżycie. Opowieść o ludzkich losach, których życie przeniosło się do piwnic, gdzie wegetują w nieustannym lęku, z dnia na dzień. O matkach i dzieciach, dla których każdy dzień może być tym ostatnim. O nieustannych nalotach i bombardowaniu. O miejscu, które było wcześniej przyjaznym domem, a teraz dla wielu stanie się grobem. Bardzo realistyczne opisy tego co działo się wtedy w oblężonym mieście. Czułam niemal namacalnie gryzący dym, który wgryzał się w płuca, żar ognia, który parzył skórę i trawił budynki, słyszałam świt kul i wybuchy bomb, które spadały z nieba prawie nieustannie. Wstrząsająca apokaliptyczna wizja płonącego miasta, częściowo zniszczonego już przez samych Niemców. Miasta, którego reszty zagłady dokonali Sowieci. Wrocław, w najmniejszym stopniu już nie przypomina tego czym był kiedyś, teraz coraz bardziej podobny jest do piekła na ziemi. Mimo spadających bomb niemalże na głowę, strzelania z samolotów do cywilów, szalejącego ognia przeistaczającego się często w burze ogniowe, główna bohaterka wciąż brnie naprzód. Udaje jej się przeżyć dzięki odruchom serca przypadkowo spotkanych ludzi. Szalone przedsięwzięcie Mathilde, które wydawało się, że nie może skończyć się powodzeniem, dobiega końca, podobnie jak jej opowieść. Kobieta dociera do celu, wtedy staje się jasne, dlaczego tak uparcie, za wszelką cenę chciała dotrzeć do swojego dawnego domu. Historia, opowiedziana z takim zaangażowaniem przez Malwinę Ferenz, zostanie ze mną na zawsze. Jedna z najtrudniejszych lektur, którą przyszło mi ostatnio przeczytać i zrecenzować. Nawet nie mogę napisać, że została stworzona ku przestrodze, bo dziś ta historia jest tak bardzo aktualna.

„Miasto w płomieniach” to bez wątpienia powieść uświadamiająca nam, to abyśmy doceniali wolność. Poczucie wolności jest cenną wartością, skarbem. A bez wątpienia powieść ta jest perełką w polskiej literaturze. Czytając najnowszą powieść Malwiny Ferenz w pełni odczuwałem strach, lęk dwudziestopięcioletniej Mathhilde Jansen. Kobieta w obliczu zagrożenia własnego życia, w Wielkanoc 1945 roku podjęła się dramatycznej decyzji. W czasie, gdy Wrocław był oblężony, bombardowany, kobieta, postanowiła przedostać się do swojego mieszkania na drugą stronę Odry. Jej heroizm, wola walki była tak ogromna, że nie bacząc na zagrożenia rozpoczęła wędrówkę. Poznając tę historię, zastanawiałem się, dlaczego Mathilde podjęła się próby przedostania na druga stronę miasta? Czym dyktowany był jej krok? Ukrywaniem tajemnicy? A może chęcią uratowania kogoś, na kim jej zależy? To, co ważne, historia ta, choć jest fikcją, jest tak naprawdę historią wielu ludzki, którzy przeżyli to samo piekło. Wojna to czas najgorszy z możliwych, w którym można żyć. Wówczas wszystkie plany i marzenia przestają istnieć. A jedynym celem, jest przetrwanie. Malwina Ferenz kreśli historię młodej Mathilde, kobiety zdeterminowanej oraz pełnej… tajemnic. To, co porusza to wola walki kobiety. Opisy wędrówki przez miasto są tak realne, że całym sobą czułem kurz opadający na miasto. Oczami wyobraźni widziałem jego ruiny. Słyszałem krzyki mieszkańców, którzy ostatkiem sił walczyli o swoje życie. „Miasto w płomieniach” to jakże poruszająca i realna opowieść o ludzkiej determinacji i woli walki. To również historia o tym, iż dane obietnice należy spełniać. Tak jak przysięgła Mathilde Jansen. Jej postawa to wyraz heroizmu, na który nie każdego stać. I tak zastanawiałem się, czy postąpiłbym tak jak dwudziestopięcioletnia kobieta? A może strach sparaliżowałby mnie tak bardzo, że zaszyłbym się w piwnicy w oczekiwaniu na poprawę sytuacji. „Miasto w płomieniach” porusza nie tylko samą historią, lecz sposobem jej ukazania. Malwina Ferenz dokonała tego w sposób, tak realny, iż odnosiłem wrażenie, że czytam wojenne relacje prawdziwych wydarzeń. Ta powieść jest dla mnie pewnego rodzaju hołdem dla ludzi, którzy żyli w piekle wojennej rzeczywistości. Hołdem ukazującym ich ból, strach i lęk o każdą godzinę swojego życia – życia, które dziś w świecie względnie spokojnym ma inną wartość. A najnowsza powieść Malwiny Ferenz to bardzo wartościowa pozycja w polskiej literaturze. Zdecydowanie polecam. Książką „Miasto w płomieniach” ukazała się nakładem Wydawnictwa Filia

⭐RECENZJA⭐ "... Wielkanoc 1945 roku. Od prawie dwóch miesięcy pierścień oblężenia zaciska się wokół Festung Breslau. Miasto zmienia się w ocean płomieni, a życie ocalałych ludzi przenosi się do piwnic. Dwudziestopięcioletnia Mathilde Jansen wbrew zdrowemu rozsądkowi postanawia przedrzeć się do swojego dawnego mieszkania po drugiej stronie Odry, co oznacza niemal pewną śmierć. Dlaczego decyduje się na tak dramatyczny krok? Co ukrywa? Nikt nie wie, że droga przez miasto oznacza dla niej osobiste rozliczenie. Z każdą godziną stopniowo wychodzą na jaw kolejne tajemnice." Powyższy opis pochodzi od wydawcy 🥺 "Miasto w płomieniach" to bardzo ciężka, emocjonująca lektura o wojnie, a jeszcze bardziej się ją "czuje", zważywszy na to, co dzieje się obok na Ukrainie 🥺 Na samą myśl o tym, wyć mi się chce... Ale któż tak nie reaguje w chwili obecnej? Ta historia mną wstrząsnęła tak, że w najbliższym czasie nie sięgnę po taką literaturę... Po prostu moja psychika nie da rady więcej przyjąć tego wszystkiego. Fabuła jest tak boląca, że musiałam odkładać tę książkę, bo serce mi pękało... Opis dzieci, które z dnia na dzień musiały stać się dorosłymi 🥺 Te bombardowania, ten opisany strach, przerażenie i ludzie, którzy uciekają. Ten obraz stał się tak realny, że aż nie do uwierzenia. Kto by pomyślał jeszcze jakiś czas temu, że obok nas będzie toczyć się wojna? Nigdy nie pomyślałabym, że po tak długim czasie, po tylu walkach, cierpieniach, zabitych, to znów się powtórzy, to znów będzie tak realne, że aż momentami w to nie wierzę. Podziwiam pisarkę Malwinę Ferenz za to, że nie bała się opisać taką trudną, bolącą historię. Podoba mi się to, że mnóstwo faktów zostało opisane w niej z różnych relacji oraz pamiętników. A jeszcze bardziej przez to, że mimo ciężkiego tematu przez powieść się "płynie". Styl i język jest lekki oraz przyjemny. Cała historia daje do myślenia, a przede wszystkim pozwala zrozumieć, jak ważny jest pokój i to, żeby każdy miał ciepły kąt, jedzenie, rodzinę i mógł żyć tak, jak chce i pozwala na to świat, a nie, że jedna osoba będzie terroryzować cały świat... Było to kilkadziesiąt lat temu i jest teraz, lecz liczę, że szybko się to skończy... Polecam z całego serca! Ale wierzcie mi - ta lektura na ten czas jest okropnie ciężka Trzymajcie się więc, jeśli zdecydujecie się sięgnąć po nią! Bądźmy razem z Ukrainą 💙💛 🥺 Współpraca z @wydawnictwofilia 💚 🥺

Malwina Ferenz jest autorka 10 książek, z czego połowę miałam przyjemność przeczytać. Podoba mi się jej lekki, niemęczący styl pisania oraz  niecodzienne fabuły. Czasem, do swoich powieści dodaje szczyptę humoru, a czasem, jak w tym przypadku, gorzką, wręcz tragiczną prawdę. Mathilde ma jeden cel: przedostać się z piwnicy znajdującej się na Zimpel do domu na Flurstrasse, w którym niegdyś mieszkała. Nawet nie wiadomo, czy ta kamienica nadal stoi, czy nie została wyburzona. Jednak czuje, że musi to zrobić, chociażby z powodu danej niedawno komuś obietnicy. Ryzykuje w ten sposób swoje życie. Przedarcie się przez "języki ognia" niszczonego i bombardowanego Breslau, to jak pakowanie się samemu prosto w paszczę lwa. Co takiego zdarzyło się, że dwudziestopięcioletnia Mathilde Jensen opuszcza piwnicę budynku znajdującego się na Zimpeli i wystawia się na pewną śmierć? Czy uda jej się pokonać płonące ulice? "Katedra w całości stała się płonącą bryłą. Jej wieże to dwie buchające ogniem pochodnie, płomienie zamknęły dach w gigantycznych pomarańczowoczerwonych dłoniach. Jak okiem sięgnąć, wszystkie budynki się palą, tak samo jak wszystkie kościoły, które mogę stąd dostrzec. Pomarańczowoczerwone niebo naznaczone jest szerokimi czarnymi paskami dymu. Odwracam się, rozglądam dookoła - wszędzie jest tak samo. Boże, co za widok. Potworny, przerażający, ale w pewien sposób... niesamowity". "Miasto w płomieniach" to wyjątkowa powieść, piękna, wzruszająca, ale i niezwykle potrzebna. To część historii wojennego Wrocławia, miasta, w którym mieszkam. Dlatego podwójnie przeżywałam fabułę, oczami wyobraźni, idąc śladami bohaterki. Znane mi ulice, mosty, parki, wyglądają dziś zupełnie inaczej niż 77 lat temu. Wtedy budynki były niszczone, teraz wznoszą się na każdym wolnym skrawku ziemi, wznoszą się do nieba, tego, które miało w 1945 roku barwę czerwonopomarańczową.  Autorka napisała te książkę po części w formie listu, przekazu głównej bohaterki do ukochanego męża. Rozdziałami są tutaj nazwy ulic, którymi kroczy (a raczej przebiega, ile sił w zadymionych płucach) Mathilde, pokonując drogę od piwnicy do piwnicy. Im dalej przechodzimy po kartach, tym więcej ujawnia się tajemnic. Sceny, momentami drastyczne, uczą pokory. Ta powieść aż kipi od emocji, łzy kręcą się w oczach. Serdecznie polecam.

#MiastoWpłomieniach @malwinaferenz @wydawnictwofilia #recenzjaprzedpremierowa Wielkanoc 1945 roku,wraz z Mathilde Jansen kroczymy ulicami Wrocławia.Wokół wojna,ciągłe naloty,wybuchy,huk,wizg i strach.Pod stopami gruz,leje po bombach,popiół i ciała ludzi porozrywane na strzępy.Dookoła wszystko się pali,jęzory bezlitosnego ognia trawią wszystko co stanie im na drodze.Powietrze zmienione w duszną,zaciskającą się na szyi i miażdżącą gardło pętlę,odbierającą tlen.Jęki i krzyki ludzi umierających w ogniu lub pod gruzami..W tym wszystkim ona...Mathilde,młoda kobieta,matka która podejmuje się niebezpiecznej i dosłownie piekielnej i bolesnej przeprawy do swojego domu.Dusi się,upada,rani ciało i kaleczy serce patrząc na miasto które przestaje istnieć i zamienia się w popiół.Po co ona się tam pcha?‐pytałam na głos podczas czytania...Niech tam nie idzie ‐krzyczały moje emocje..Ale ona musiała ..chciała.. Bo pewnych obietnic się dotrzymuje,choćby ryzykując własnym życiem.A czy tak naprawdę, miała jeszcze coś do stracenia?Każdy krok,metr przybliżający do celu jest jej rozliczeniem...wypowiedzeniem wszystkiego co nie zostało powiedziane...Oczyszczeniem,pogodzeniem,oddechem... Autorka zrobiła coś, czego dawno nie doświadczyłam...Wcisnęła mnie w sam środek tego piekła.Sprawiła że tak realnie wszystko czułam i słyszałam.Parzył mnie ogień,dusił dym,trząsł strach,uszy rozrywał huk bomb i walących się budynków a wokół słyszałam echo jęków i rozpaczy ludzi... Ta historia pokazuje wojnę z innej strony..Nie z frontu czy samolotu...nie zza karabinu...Tu mamy wojnę z perspektywy dusznych,ratujących życie piwnic,pustych ramion,rozdartych serc,rozbitych rodzin,bezbrzeżnych tęsknot i kurczącej się nadzieji.. Jaki jest cel tej morderczej przeprawy Mathilde?Komu i co obiecała?Dlaczego to jest tak ważne?Jakie sekrety odkryje ta droga na drugi brzeg Odry?Odpowiedzi na te pytania znajdziecie krocząc razem z bohaterką wśród zgliszczy miasta. Przeczytajcie powieść.Koniecznie...bo to coś więcej niż tylko kartki zapełnione równymi rządkami liter...🔥 #wrocław #wojna #miastowogniu #determinacja #nadzieja #ważnaksiążka #dobraksiążka #czytamdobreksiążki #historiajestważna #pamięć #ogień

1 kwietnia 1945 roku Wrocław, chociaż wówczas Breslau. Wielkanoc. Nie ma opcji na świętowanie bo miasto jest oblężone i sukcesywnie zostaje zrównane z ziemią. To co jeszcze pozostało na jej powierzchni płonie. Kolejne samoloty bombardują miasto mimo nocy roświetlone blaskiem płomieni. Każdy kto odważy się opuścić piwnicę jest praktycznie skazany na śmierć. I wtedy właśnie Mathilde Jansen wychodzi ze schronu aby udać się przez całe miasto do miejsca gdzie ma zamiar odnaleźć kamienicę w której mieszkała kiedyś z rodziną. Tylko po co tak ryzykuje, dlaczego porywa się na tak heroiczny ruch? "Miasto w płomieniach " to najnowsza książka Malwiny Ferenz, która dosłownie dzień po premierze stała się niesamowicie aktualna. Przyznaję, że czytanie jej było na swój sposób przykre, a wręcz porównałabym to do dłubania brudnym palcem w otwartej ranie. Autorka zupełnie przypadkiem trafiła z premierą w trudny dla wszystkich czas. Teraz kiedy myślimy o wojnie wyjątkowo intensywnie i docierają do nas straszne wiadomości, kiedy boimy się w jakich realiach obudzimy się jutro, czytanie o kobiecie przedzierającej się przez miasto pełne ognia, rozżarzonego gruzu i zwłok pod ostrzałem bombowców nie jest przyjemne. Ale pomimo to, ta książka jest naprawdę dobra. Widać w niej ogromną wiedzę autorki, świetne opracowanie i zgłębienie tematu za czym idą niesamowicie realistyczne opisy. To wszytko robi ogromne wrażenie. Poza tym konstrukcja książki nie daje wytchnienia. Przeszło mi przez myśl, żeby że wzdlgledu na tematykę odłożyć książkę na inny czas. Ale byłam bardzo ciekawa jej zakończenia i tajemnicy jaką ze sobą niesie główna bohaterka. Bo narracja toczy się dwutorowo: Mathilde przedzierając su przez zgliszcza Breslau ucieka również w retrospekcje, opowiadając o swoim wcześniejszym życiu. To wiele tłumaczy skąd w niej tyle samozaparcia. Jednocześnie odniesienie się do przeszłości spowalnia akcję i wzmaga ciekawość. Podsumowując mogę powiedzieć, że to naprawdę ciekawa książka, jednak dla wrażliwszych osób być ona nieodpowiednia na bieżący czas.