Elżbieta Batory (okładka  miękka, wyd. 04.2023)

Jedyna na rynku rzetelna biografia hrabiny Batory i panoramy jej czasów

Super książka. polecam

Książka super

Git

Lubicie czytać biografie? Ja bardzo chętnie sięgam po życiorysy osób które darzę sympatią lub takich które z jakichś powodów budzą kontrowersje. Tym razem dzięki współpracy z wydawnictwem Filia trafiła do mnie książka z serii Na faktach. Jej autorem jest Jarosław Molenda zaś postacią, której dzieje chciał nam przybliżyć- węgierska Hrabina,księżna Elżbieta,siostra króla Stefana Batorego. Jaka była? Na to pytanie naprawdę trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi. O tej władczyni krąży zdecydowanie zbyt wiele pogłosek by można było stwierdzić co jest faktem, a co mitem. W swej opowieści autor zabiera nas do naprawdę odległych czasów-życie księżnej na przełom XVI i XVII w.  Znajdziemy tu całe mnóstwo detali dotyczących zarówno jej samej jak i realiów w jakich przyszło tej barwnej postaci funkcjonować. Dowiadujemy się, że Elżbieta uznawana była za osobę wyjątkowo inteligentna i urodziwą. Najwięcej jednak mówiło się o tym ,że kobietę tę cechowało w głównej mierze okrucieństwo na niepojętą wręcz skalę. Wampirzyca z Transylwanii czy Krwawa Hrabina to tylko niektóre z jej niechlubnych przydomków Śmiało można natomiast , nazwać ją pierwszą znaną seryjną morderczynią , zaś metody jakich używała by zadawać cierpienie swoim ofiarom były wyjątkowo brutalne i wyrafinowane. Po prostu przerażające By zobrazować o czym mowa przytoczę cytat  "Uchodzi za najokrutniejszą na świecie seryjną morderczynię. Wampirzyca pijąca i kąpiąca się we krwi swoich ofiar. Czarownica, lesbijka, sadystka. Jarosław Molenda swe rozważania snuje w sposób wyjątkowo wnikliwy przedstawiając wiele wykluczających się wzajemnie tez nie opowiadając się jednak za żadną z nich. Historia pokazuje przecież, że prawdę- zwłaszcza tak znają jedynie ci których sprawa dotyczyła w jakikolwiek sposób. Muszę przyznać, że nie była to łatwa lektura. Choć objętościowo nie zalicza się do tzw cegieł , wymaga ogromnej uwagi i skupienia. Gdy o niej myślę na myśl przychodzi mi bardziej określenie rozprawa naukowa niż biografia. I choć chylę czoła wobec ogromnej merytorycznej wiedzy Pana Jarosława oraz podziwiam ogrom pracy jaką włożył on w tę opowieść -powiem całkiem szczerze -nie do końca są to moje klimaty. Nie przenawia do mnie również zastosowana narracja . Zdecydowanie bliższe są mi powieści fabularne lub takie które opowiadają o współczesnych monarchach. Polecam jednak serdecznie osobom z zamiłowaniem do historii i dysput naukowych- z pewnością znajdą tu to ,co najbardziej cenią. 😊

Nie sądziłam, że ta książka zrobi na mnie wrażenie. Cóż, jak widać, lektura potrafi zaskoczyć. Polecam!

Jaka była najmniej rzeczywista plotka, którą kiedykolwiek dane Ci było usłyszeć? „W historii Elżbiety Batory pojawia się więcej pytań niż odpowiedzi. Choć brzmi to jak paradoks, można powiedzieć, że istnieją niepodważalne dowody jej winy, a także zasadne argumenty przemawiające za jej niewinnością.” Niezależnie od tego jak kusząca byłaby wizja związania się z urokliwym wampirem takim jak Damon, czy randkowania z piękną, kruchą Bellą, a nawet próba rozgryzienia krwiożerczego Vada, wampiry nie istnieją. W przeciwieństwie do seryjnych morderców, którzy prześcigają się między sobą w swoich chorych wizjach, zadając cierpienie ofiarom na wiele przemyślanych sposobów. „Owszem, Batory mogła mieć skłonności typowe dla okrucieństwa, które było typowe w tamtych czasach, ale nie dopuściła się nawet części zbrodni, które się jej przypisuje.” Wokół żyjącej przeszło 400 lat temu Elżbiety Batory narosło więcej legend, niż o jakiekolwiek innej postaci historycznej. Do dziś dzieli ona specjalistów w dziedzinie przeszłości. Jedni uważają ją za pozbawioną serca, zimną i wyrachowaną psychopatkę, która zabijała tylko dlatego, ponieważ uchodziło jej to na sucho. Drudzy sądzą, że była do imentu szalona, a cierpienie swoich ofiar nie tylko spełniało jej psychiczne fantazje, ale również i oddziaływało te seksualne. Trzeci odmalowują obraz samotnej kobiety, która mordowała z nudów. Jeszcze inni uważają ją za… wampirzycę, która nie widziała niczego innego poza krwią. Opętaną piękną damę o czarnych włosach, która wieczną młodość czerpała właśnie z tej czerwonej, życiodajnej cieczy. Opowieść o Elżbiecie Batory od zawsze dzieliła i dzielić będzie, jako że niewiele zachowało się na jej temat niepodważalnych historycznych źródeł. Są zapiski żyjących znacznie później skryb, jeden portret i trochę notatek z prowadzonego przeciwko niej procesów. Nie jest to jednak wiele, co pozostawia ogromne pole do licznych spekulacji – zarówno tych, które uwalniają kobietę od winy, jak i tych, które wręcz ją demonizują. Kim Batory była tak naprawdę? „Może pewnego dnia ktoś odkryje spis ofiar, sporządzony jej zawiłym pismem, ale do tego momentu zawsze będziemy błądzić w ciemnościach.” Jarosław Molenda stworzył propozycję, która przypomina mi dopracowany w stu procentach esej, lub rozprawę powstałą na bazie mnóstwa źródeł. Napisana przez niego „Elżbieta Batory” podzielona jest na dwie części. W pierwszej z nich, zatytułowanej „Bezwzględna bestia?” zapoznajemy się z historią bohaterki od momentu jej narodzin, aż po mające miejsce w bardzo wczesnym wieku zaaranżowane przez rodziców zaręczyny, skutkujące niewiele późniejszym mariażem. Dowiadujemy się, jaką Elżbieta odebrała edukację i w jaki sposób przygotowywała się do roli żony. Warto nadmienić, iż w tamtych czasach była kobietą zdecydowanie dobrze wykształconą, Następnie poznajemy historię jej małżeństwa. Choć zostało ono ustalone z góry, na bazie pozostawionych listów oraz relacji świadków, można uznać, iż zaliczało się do udanych. Raczej późno, niż wcześnie, narodziły się z niego również dzieci. Mąż Elżbiety był uznanym wojownikiem i bardzo często pozostawiał ją samą sobie, wyruszając na kolejne wojny z Turkami. W tym czasie kobieta zajmowała się jego licznymi majątkami oraz terenami uprawnymi i zatrudnionymi na nich tysiącami (jeśli nie więcej) pracowników. Nie jest to zadanie, któremu podołałby byle kto. Autor udowadnia tym samym, że Elżbieta Batory bez wątpienia była zaradna, inteligentna i odpowiednio władcza. Po śmierci męża to na nią spadły wszystkie obowiązki. Historia udowadnia, że poradziła sobie z nimi doskonale. Niestety, tutaj zaczyna się jednak rodzić wiele niejasności… „Markiz de Sade, od którego powstało określenie sadyzm, wydawałby się przy niej niewiniątkiem.” Opracowując historię Elżbiety Batory, Jarosław Molenda wykonał „kawał” rzetelnej pracy (39 stron przypisów, sic!), w której nie tylko próbował odtworzyć jej los i przedstawić ciążące nad nią zarzuty oraz racjonalnie je wyjaśnić i rozstrzygnąć, ale przede wszystkim również doskonale przybliżył wszystkie powiązane z nią postaci i motywy, odmalował tło historyczne, panujące wówczas prawo i zwyczaje, a także nastroje polityczne i ówczesne standardy. Bardzo podoba mi się fakt, iż pozycja ta, pomimo swojego złożonego charakteru, napisana jest przystępnym językiem. Takim, który zaciekawia, ale w żaden sposób nie ocenia. Nie narzuca woli autora. Jako minus mogę wskazać jedynie fakt, iż kilka wątków czy stwierdzeń powtarzało się wielokrotnie, jednak taka już właściwie „esejowa” natura. Choć nie sięgam po powieści historyczne, uważam, że to naprawdę dobra praca, dzięki której sami możemy próbować rozstrzygnąć czy ta kobieta była winna stawianym jej zarzutom i otrzymała uczciwą karę. Zastanowić się nad tym, jak było kiedyś i co sami uczynilibyśmy na miejscu bohaterki. Albo potwora, kto wie? Jak było naprawdę? Tego – niestety – nie dowiemy się już raczej nigdy. Warto jednak próbować odgadnąć. 7.5/10

Kim była Elżbieta Batory? Sadystką? Seryjną morderczynią? Wampirzycą? Szaloną kobietą? Jarosław Molenda odkrywa przed nami karty z życia Elżbiety Batory zwanej „Panią na Czachticach”, „Krwawą Hrabiną”, „Wdową Nadasdy” lub „Wampirzycą z Transylwanii”. Bez wątpienia w historii ludzkości zapisała się jako jedna z najkrwawszych kobiet. Aby osiągnąć wieczną młodość, kąpała się we krwi młodych dziewic. Jednak ile w tym prawdy? A może jej historia jest efektem spisku Habsburgów? Nie ulega jednak wątpliwości, że dziś uważana jest za „psychopatyczną megalomankę, seryjną morderczynię, pobudzoną do swoich zabójstw przez wiarę w okultyzm i czary…”. Lektura najnowszej książki Jarosława Molendy przybliża nas do odkrycia tej prawdy. Bez wątpienia postać Elżbiety Batory budzi wiele kontrowersji oraz pytań, na które odpowiedzi poszukiwane są do dziś. Wszak po dziś dzień jest więcej pytań niż odpowiedzi. Większość jej życia owiana była mgłą półprawd i niedomówień. Na temat jej życia powstało wiele legend, co sprawiło, że dziś trudno jest oddzielić prawdę od fikcji. Lecz jak dobrze wiemy, w każdej pogłosce tkwi ziarno prawdy. A jak było naprawdę? Czy była szaloną kobietą opętaną żądzą wiecznej młodości? Czy rzeczywiście dopuściła się czynów, o które została oskarżona? Torturowanie swoich podwładnych, praktykowanie czarnej magii, czy jest to zasługą „Krwawej Hrabiny”? Na pewno nie można odmówić jej charyzmy oraz zdolności w zarządzaniu majątkiem. Jarosław Molenda w swej najnowszej książce „Elżbieta Batory. Krwawa hrabina czy ofiara spisku Habsburgów?” próbuje dociec, czy była ona bezwzględną bestią. Pewne jest to, że nie cieszyła się dobrą opinią. Jarosław Molenda skrupulatnie kreśli nam obraz historii Elżbiety Batory. Zadaje pytania. Poszukuje odpowiedzi. Lektura tej książki nie tylko elektryzuje postacią „Krwawej Hrabiny”, lecz również szczegółowością faktów, które ukazuje Jarosław Molenda. Autor w swej twórczość znany jest z pieczołowitości w ukazywaniu tematów, które podejmuje na kartach swych książek. Podobnie było w przypadku dwóch wcześniejszych, które miałem przyjemność przeczytać („Sadystka z Auschwitz” oraz „Dzieci nazistów”). Kiedy pojawiły się pierwsze oznaki okrucieństwa „Wampirzycy z Transylwanii”? Jaki związek miała z tym dokuczliwa migrena? Dlaczego torturowanie ludzi tak bardzo fascynowało „Panią na Czachticach”? A może Elżbieta Batory była niewinną ofiarą spisku Habsburgów”? Jeśli te pytania zakrzątają Wam głowę, to koniecznie sięgnijcie po najnowszą książkę Jarosława Molendy. Książka „Elżbieta Batory. Krwawa hrabina czy ofiara spisku Habsburgów” ukazała się nakładem Wydawnictwa Filia, Filia na Faktach

Elżbieta Batory, krewna naszego króla Stefana Batorego, kobieta żyjąca na przełomie XVI i XVII wieku. Okrutna hrabina, o której od czterystu lat krążą legendy. Czym sobie zasłużyła na taką opinię i wielowiekową sławę? Przyznaję, że o Elżbietę Batory wcześniej nie słyszałam. Być może dlatego, że krwawe historie nie są tym, czym bym się pasjonowała. Jednak okazuje się, że była ona tajemniczą, pełną sprzeczności i kontrowersji osobą, na temat której wielu historyków popełniło mnóstwo opracowań. Postać hrabiny Batory opisywana była jako mroczna, okrutna mordrerczyni, krwawa psychopatka, wampir w kobiecym wydaniu, z liczbą ofiar na koncie przekraczającą 600 osób. Książka Jarosława Molendy "Elżbieta Batory " jest pozycją bardzo konkretną, raczej rozprawą historyczną niż dziełem beletrystycznym. Autor zasypuje nas ogromem wiedzy na temat czasów w których hrabina żyła, biorąc pod uwagę zarówno kontekst historyczny, geopolityczny jak i społeczny. Na szacunek zasługuje bardzo konkretne i merytoryczne podejście do faktów oraz ogrom źródeł, którymi podpierał się autor pisząc książkę. Dla osób interesujących się takimi ciekawostkami historycznymi "Elżbieta Batory" z pewnością będzie nie lada gratką i absorbującą lekturą. Jednak mnie ona trochę przerosła. Okrutne, brutalne a wręcz przerażające opisy rzekomych zbrodni popełnianych przez hrabinę skutecznie zniechęcały mnie do dalszej lektury. Ale moja ciekawość i jakaś wrodzona ambicja nie pozwoliły mi odłożyć książki nieprzeczytanej. Udało się i doczytałam do końca, jednak nie jest to mój ulubiony gatunek, okrucieństwo tak realistyczne budziło we mnie odrazę i wiem, że nie chcę już sięgać po tego typu książki. Ale z pewnością są ludzie na których nie zrobi to wrażenia, książka im się spodoba i zyskają dzięki niej nową wiedzę.

"Zło było i jest atrakcyjniejsza od dobra. Nie wymaga tyle wysiłku, co to drugie, jest dużo przyjemniejsze, prostsze, szybsze, uwodzi, ekscytuje, podnieca, odurza, kusi. Kolejne pokolenia ludzi ulegają złu, często na własne życzenie dając mu się ponieść, nie zważając, że jest to droga prowadząca donikąd. Mimo wielu zatrważających lekcji, jakie dała nam historia, zło wciąż jest pożądane w naszym świecie i wydaje mi się, że to już nigdy się nie zmieni."- fragment książki Trzeba przyznać, że postać krewnej króla Polski Stefana Batorego, czyli Elżbieta Batory, była (i w sumie nadal jest) postacią poruszającą ludzi. Nazywana "Panią na Czachticach", "Wampirzycą z Transylwanii", czy "Krwawą hrabiną", postać Elżbiety budziła/budzi w ludziach postrach, niechęć, czy wręcz obrzydzenie. W książce pana Jarosława Molendy możemy poznać wiele ciekawostek o Elżbiecie. Poznajemy kreatywne oraz niecodzienne metody torturowania stosowane przez nią, jak i jej ziomków, na postronnych ludzi, a także służących. Możemy przeczytać największe legendy, którzy tworzyli o niej ci, którzy najbardziej się jej obawiali. Na przykład, że hrabina lubiła się kąpać świeżej krwi swoich ofiar, aby zachować swoją urodę .Czy też, że uprawiała czarną magię i rzucała urokami na prawo i lewo. Niezaprzeczalnie była kobietą okrutną, mściwą, próżną, a przede wszystkim złym człowiekiem. Po lekturze tej książki muszę przyznać, że jestem pod wielkim wrażeniem pracy wykonanej przez Autora 👏 Ileż On czasu musiał poświęcić na przeczytanie, znalezienie informacji o Elżbiecie Batory. Świadczy o tym przede wszystkim aż 21 stron przypisów!, które znajdziemy na końcu tej książki. Naprawdę podziwiam ogrom wykonanej pracy, by przedstawić czytelnikom postać Elżbiety Batory, "Krwawej hrabiny".