Świat według fizyki (okładka  twarda, wyd. 04.2022)

obdarowany zadowolony z prezentu a o to przede wszystkim chodzi

Dobra dla laika.

Fizyka – już samo to słowo w wielu wywołuje dreszcze i nieprzyjemne wspomnienia z czasów szkolnych, gdy przy tablicy byliśmy zmuszeni wypisywać, często zupełnie niezrozumiałe, ciągi liczb i symboli. W salach, które nie były wyposażone nawet w podstawowym stopniu, żeby przeprowadzić najprostsze doświadczenia, nauczyciele gnali z materiałem, żeby „wyrobić się” z podstawą programową. Chyba, że ktoś był jedną z tych osób, które chodziły do klasy o profilu matematyczno-fizycznym. Ci mieli jeszcze jakąkolwiek szansę, żeby fizyka stała się naprawdę ciekawym, a nawet fascynującym przedmiotem. Na łamach Bookhuntera pisałam już o kilku pozycjach, które miały na celu przybliżenie skomplikowanych zjawisk fizycznych i praw nimi rządzącymi. Od fizyka-celebryty Neila deGrassa Tysona, przez Bogdana Krajewskiego aż po prawdziwego skandalistę tego środowiska, czyli Rogera Penrose’a. Jak najnowsza książka Jima Al-Khaliliego, fizyka kwantowego i gospodarza programów BBC, plasuje się na tym tle? Al-Khalili również stara się „oswoić” fizykę i sprawić, aby z wiedzy tajemnej stała się bardziej zrozumiała dla przeciętnego zjadacza chleba a nawet, o zgrozo, humanisty. Dlatego wzięłam na siebie recenzowanie tego typu pozycji – jako magister kulturoznawstwa Ameryki Łacińskiej mam tyle wspólnego ze współczesną fizyką, co z tancerzami z Cirque du Soleil. Skoro znajduję się idealnie w grupie docelowej tychże autorów to czemu nie sprawdzić, czy podołali zadaniu, w tym Al-Khalili? Świat według fizyki znajduje się gdzieś pośrodku, jeśli chodzi o poziom przystępności przekazywania informacji i nakreślania teorii. Nie wiem, na ile jest to kwestia tłumaczenia, ale przykładowo niektóre aspekty wydawały mi się wytłumaczone w odrobinę prostszy sposób w Astrofizyce dla zabieganych deGrassa Tysona (Insignis, 2017). Al-Khalili nie ucieka od problemów prawie filozoficznych, które też stawiają sobie fizycy – o ile Tyson skupia się na podstawach podstaw, to Brytyjczyk wchodzi na wyższy poziom – być może też jego styl, przypominający profesora opowiadającego o swojej dziedzinie z autentycznym entuzjazmem bardziej mi się spodobał. Obydwaj posługują się prostymi metaforami, aby przybliżyć tak abstrakcyjne koncepcje, jak ogólna teoria względności Einsteina. Ich perspektywy też znacząco się różnią - Neil deGrasse Tyson patrzy na świat jako astrofizyk – dla niego Ziemia jest jedynie wycinkiem Wszechświata. Jim Al-Khalili jako fizyk kwantowy skupia się na tych najmniejszych i najbardziej podstawowych prawach rządzących światem, ale głównie w odniesieniu do Ziemi. Wspomina oczywiście o czarnych dziurach, datowaniu Wszechświata i tym podobnych kwestiach, ale jest to ciągle spojrzenie z naciskiem na skalę mikro. W pewnym sensie te dwa spojrzenia połączył Bogdan Krajewski w Wyobraź sobie Wszechświat (Novae Res, 2020), który przyjrzał się zarówno kwarkowym i leptonom, jak i Syriuszowi i Alfa Centauri. Dlatego, jeśli ktoś chciałby „odczarować” fizykę, to wydaje mi się, że o ile Świat według fizyki nie będzie może najlepszym wstępem dla zupełnie początkujących, jest zapewne cenny dla wszystkich, którzy mają już za sobą lekturę choćby którejś z książek deGrassa Tysona. Ja sobie ją cenię za prostotę przekazu w sposób który go nie spłyca i nie trywialzuje jego istoty. Jest jak spotkanie ze starym mędrcem, który opowiadając o rodzynkach w keksie, przekaże Ci jednocześnie prawdę o Wszechświecie. Zabrzmiało odrobinę górnolotnie i pretensjonalnie? Pewnie tak, chociaż w mojej ocenie najlepiej oddaje ducha tej książki – to nie będzie prosta lektura do pochłonięcia w jedno popołudnie. Będzie wymagać od czytelnika skupienia i wyciszenia – lecz jeśli odważycie się w nią zagłębić, nie pożałujecie.

Lubie książki, które poszerzają moje horyzonty - a książki popularnonaukowe, zwłaszcza te podejmujące tematy kosmiczne... zdecydowanie spełniają ten wymóg - wymóg "dobrej nauczycielki". Fizyka zawsze mnie fascynowała, choć nie zawsze miałam dobrych wykładowców. Uważam, że to wspaniała gałąź nauki, którą powinno się zarażać młodych ludzi. Fizyka jest trochę jak magia - uczy nas zaklęć, dzięki którym zaczynamy rozumieć otaczający nas świat. ŚWIAT WEDŁUG FIZYKI Jim'a Al-Khalili'ego, to książka, w której autor z FIZYKI robi bohaterkę. To pełnokrwista postać, a my - czytelnicy - mamy dać się jej prowadzić. Od pierwszych stron widać, że nasz "wykładowca" obdarza tę naukę miłością - tak! Jim jest w FIZYCE zakochany! Dzięki tej jego miłości i my powoli zaczynamy nawiązywać relację z główną bohaterką, poznajemy jej historię, ale i możemy pobawić się w przewidywanie przyszłości. Dokąd zaprowadzi nas FIZYKA? Czy warto jej zaufać? Bardzo dobrze czyta się tę książkę. Została napisana w przystępny sposób i prezentuje oryginalne podejście do prezentowanych tematów. To taki trochę dialog z czytelnikiem, bo autor kusi odbiorcę, by ten podał rękę nauce, która w wielu wywołuje strach, obawy i niezrozumienie. Al-Khalili prowadzi swoje rozważania w sposób płynny. Omawia przestrzeń i czas, tłumaczy co wiemy o energii i materii, rozjaśnia ciemną energię, podejmuje dialog z przyszłością i zaprzyjaźnia czytelnika z teraźniejszością. FIZYKA, to nauka, która nieustannie ewoluuje, bardzo prężnie się rozwija i posiada wielki potencjał. Zmiana teorii wynika z podróży w głąb tej przepastnej przestrzeni, która skrywa przed nami ogrom tajemnic - ale właśnie to jest w niej fascynujące... bo samo poszukiwanie skarbów już jest cudowną przygodą. Książka została bardzo elegancko wydana. Gruba okładka, bardzo przyjemna w dotyku, z minimalistyczną i pasującą do tematu grafiką. Dobry format i czytelna czcionka. Choć nie jest to, moim zdaniem, najlepsza pozycja jaką do tej pory czytałam z tej dziedziny, to podobała mi się na tyle, że z czystym sercem mogę ją polecić każdemu fanowi FIZYKI. FIZYKO przybywaj! 7/10 Wydawnictwo Zysk i S-ka