Klejnot Siedmiu Gwiazd (ebook)

Atmosfera jaka panuje w Klejnocie Siedmiu Gwiazd, to takie połączenie powieści gotyckiej z Agathą Christie. Mamy tu wręcz teatralnym klimat, niektórzy uznaliby go nawet za klaustrofobiczny. Większa część książki rozgrywa się raptem w kilku pokojach jednego domu. Mamy też retrospekcje z egipskiej pustyni, a pod koniec akcja przenosi się do innej posiadłości, jednak ta teatralność pozostaje z nami do ostatniej strony. Jedni uznają to za wadę, ja jednak uważam, że buduje niepowtarzalny nastrój podsycany przez Brama Stokera subtelnymi dawkami grozy. No właśnie, Klejnot Siedmiu Gwiazd, to groza w starym dobrym stylu: subtelna, nienarzucająca się, nienachalna; z klimatem budowanym nie przez opisane okropności, lecz samą historię - tajemniczą, pachnącą egzotycznymi przyprawami, bitumenem, olejkiem nardowym i żywicą. Choć akcja niemal w całości rozgrywa się w Wielkiej Brytanii na początku XX wieku, cały czas czuć atmosferę starożytnego Egiptu, wraz z jego wierzeniami, przesądami i podejściem do śmierci. Ta historia, czytana grubo po ponad stu latach, ma dziś wartość niemal antropologiczną. Pokazuje, między innymi, podejście Brytyjczyków do wielu spraw. Wielka Brytania pokazana jako imperium oraz Anglicy, jako zdobywcy, zaborcy i... hieny cmentarne czy raczej grobowcowe? Wiedzieliście, że na przełomie XIX i XX wieku na Wyspach była moda na trzymanie w domach mumii? Najczęściej były to mumie zwierząt, które pełniły rolę dzisiejszych pierdułek ze szkła, drewna, stali czy plastiku ustawianych na półkach, kominkach i komodach. Podbity przez Brytyjczyków Egipt był regularnie okradany, co tylko potwierdza, że każde imperium zbudowane było/jest na wyzysku i grabieży. Bram Stoker całe to podejście swoich rodaków do zagrabionych ziem, przedstawił w swojej powieści. Patrząc na to w ten sposób Pan Trelawny, wokół którego toczy się cała akcja Klejnotu Siedmiu Gwiazd, to postać nie do końca pozytywna. To człowiek uchodzący za naukowca, który swoją pozycją usprawiedliwia wywózkę z Egiptu starożytnych artefaktów związanych z królową Tery, jak i samą królową. Tak, również jej zmumifikowane zwłoki trafiają do domu Trelawny'ego. Wszystko po to, aby przeprowadzić Wielki Eksperyment. Co to takiego, zapytacie? No, tego akurat Wam nie wyjaśnię, bo musiałbym zdradzić zbyt wiele z fabuły. Wielki Eksperyment to jednocześnie wielki finał tej powieści. Finał - co musicie wiedzieć - spektakularny i napawający grozą, a do tego podany w dwóch wersjach. W 1912 roku bowiem, czyli tuż przed swoją śmiercią, Bram Stoker, z nie do końca znanych powodów, zmienił zakończenie swojej powieści i oba te zakończenia znajdziecie w pierwszym polskim wydaniu Klejnotu Siedmiu Gwiazd. Mi osobiście podobał się ten pierwotny finał, ale każdy pewnie podejdzie do tego po swojemu. Musicie wiedzieć, że klasyka rządzi się swoimi prawami. Radosław Jarosiński, tłumacząc tę powieść wprawdzie zastosował współczesną gramatykę - i chwała mu za to! - nie mógł jednak zmienić fabuły, czy dialogów. Całość trochę trąci myszką, co oczywiście ma swój niepowtarzalny urok i pokazuje nam jak bardzo wraz z ewolucją człowieka, jego sposobem myślenia na pewne sprawy, ewoluowała również literatura. Klejnot Siedmiu Gwiazd, to powieść fascynująca, bardzo dobrze napisana, o wciągającej fabule i pod wieloma względami wyjątkowa. Bram Stoker stworzył powieść autokrytyczną, w której bez zająknięcia pokazał swoich rodaków w nie najlepszym, choć prawdziwym, świetle, kładąc jednocześnie nacisk na wyzysk i grabież Egiptu i Egipcjan. Całość spowita jest przyprawiającymi o dreszcz emocji, ale i strachu tajemnicami w kolorze piasku pustyni. Cieszę się, że ta powieść wreszcie ukazała się w Polsce. Uważam, że warto ją przeczytać, nie tylko aby mieć porównanie z kultową Draculą, ale przede wszystkim, aby poznać kolejną ciekawą i nietuzinkową opowieść.

Słynny egiptolog zostaje zraniony w swoim gabinecie i zapada w przedziwny rodzaj śpiączki. Sprawcy brak, wskazówki tylko wszystko gmatwają, a jakby tego było mało okazuje się, że mężczyzna przewidział taki przebieg wypadków i spisał nawet postępowanie, które musi być wtedy podjęte. Kolejne tajemnicze wydarzenia mnożą pytania policji, lekarzy oraz bliskich, a wszystko zdaje się powiązane z starożytnym Egiptem i przedziwną mumią królowej Tery. Dwudziestowieczna groza na dobrym poziomie. Elegancki wątek romantyczny, czerpanie inspiracji z obcych kultur i klimat mrocznej rezydencji. Oto czym tym razem Bram Stroker nas rozpieszcza. Przerabia historię egipskich faraonów, wpłata w to astrologię i ubarwia opowieściami o grabieżach grobów, które usprawiedliwiano celami naukowymi. Zmusza bohaterów do zastanowienia się nad prawdziwością poszczególnych religii i nad tym, na jak wiele można sobie pozwolić, by powiększyć zasób wiedzy. W dodatku kreśli wyraźne sylwetki kobiece, które mogą budzić niepokój, ale też stanowią symbol siły. W niepozornej powieści odbija napięcia społeczne, które oblepiały jego codzienność i nie daje jednoznacznych odpowiedzi. Oto czym tak naprawdę jest „Klejnot siedmiu gwiazd". Jestem oczarowana! Nie rozumiem, dlaczego TAKIE powieści TAKICH autorów żyją zapomniane, ale ogromnie się cieszę, że dzięki wydawnictwu IX w końcu się to zmienia. Nie każdy polubi się z tak powoli snutą fabułą i nie każdy odnajdzie się w świecie, który pachnie przysypanym piaskiem Egiptem, ale dla mnie była to świetna przygoda. przekł. Radosław Jarosiński