W co wierzy ten, kto nie wierzy? (okładka  miękka, wyd. 11.2018)

Książka jest zapisem dialogu między Umberto Eco - pisarzem - ateistą a kardynałem Carlo Maria Martinim. Porusza różne tematy społeczne, polityczne i religijne. Lektura raczej niszowa, dla ateistów i wierzących zainteresowanych wzajemnym zrozumieniem. Zachwyca wielką kulturą dyskusji.

„W co wierzy ten, kto nie wierzy?” to prowadzona w formie listów dyskusja między nadzwyczajnym pisarzem i znawcą literatury, Umbertem Eco, oraz duchownym, Carlem Martinim, jezuitą i wybitnym interpretatorem Biblii. Zderzenie tych dwóch głosów to przykład wymiany zdań na najwyższym poziomie, z poszanowaniem cudzych poglądów i bardzo szerokim spojrzeniem na człowieka i świat. Każdą publikację autorstwa lub współautorstwa Umberta Eco witam z wielką radością. Wiem, że nie czeka mnie lektura lekka i łatwa, ale jestem pewna, iż przeżyję ucztę duchową i poznam zdanie człowieka mądrego, błyskotliwego i wszechstronnego, który ujmie mnie treścią i formą oraz skłoni do wielu refleksji. Nie inaczej było w przypadku wydanej niedawno przez Noir sur Blanc książki, w której Eco (zadeklarowany ateista, który zażyczył sobie nawet mieć tzw. świecki pochówek) rozmawia i polemizuje z głęboko wierzącym kardynałem, byłym arcybiskupem Mediolanu. Uczeni wymieniali się poglądami pod koniec minionego stulecia, więc część ich rozważań dotyczy podsumowań i prognoz na nowe millenium. Nie znaczy to jednak, że treść książki jest nieaktualna, wręcz przeciwnie – wciąż skłania do rozważań na temat człowieka, jego miejsca w świecie, przyszłości, która nie tylko w przełomowych momentach stoi pod znakiem zapytania. Najciekawsze i najbardziej kontrowersyjne są jednak te kwestie, w których zderza się światopogląd niewierzącego naukowca i człowieka Kościoła. Obaj interlokutorzy wymieniają poglądy na tak kluczowe problemy jak wizja końca świata, pytania o początek i koniec ludzkiego życia, o prawo do aborcji, o miejsce kobiet w Kościele katolickim. Konwersacja przebiega na najwyższym poziomie merytorycznym. Jednocześnie rozmówcy, mimo iż w wielu kwestiach się różnią, odznaczają się wielką tolerancją dla cudzych poglądów i kulturą osobistą. Ich pełen argumentów sposób dyskutowania i spierania się powinien być wzorem dla wszystkich, którzy prowadzą publiczną polemikę, zwłaszcza dla polityków zapominających, że można się różnić, ale nie trzeba od razu ze sobą wojować. Eco i Martini korespondowali przez rok. W tym czasie, co wyraźnie widać po charakterze listów, zmieniał się ich stosunek do siebie – od oficjalnych zwrotów przeszli do przyjacielskich pogawędek, które czytelnik śledzi z niesłabnącym zainteresowaniem. Nie ukrywam, że poglądy autora „Imienia róży” są mi znacznie bliższe niż przekonania kardynała. Całość przeczytałam jednak z taką samą fascynacją. Lubię konfrontować swoje przemyślenia ze zdaniem innych. A mądrych, doświadczonych i wykształconych ludzi zawsze warto i miło posłuchać. Zwłaszcza jeśli ich rozważania sprawiają, że czytanie książki przeradza się w duchową ucztę. BEATA IGIELSKA

Zawsze ciekawią mnie książki, w których następuje zetknięcie się dwóch, różnych światów- w tym przypadku świata świeckiego oraz świata katolickiego. Lubię pozycje, w których zawarte są spostrzeżenia dwóch stron na tematy trudne, o których często nikt nie chce się wypowiadać. Cała dyskusja włoskiego filozofa oraz włoskiego duchownego ma formę listów. Listów życzliwych, nakłaniających do refleksji, niezmuszających nikogo do zgodzenia się z autora ideologią. Autorzy przybliżyli nam swoje spojrzenie na etykę, apokalipsę, aborcję oraz rolę kobiet w kościele katolickim. Mimo tego, że listy pochodzą z około 1998 roku, to są jak najbardziej świeże, a dyskusja na tematy, które zostały wtedy podjęte, są nadal aktualne. Pozycja nie jest łatwa do czytania, wymaga niewątpliwie pewnej wiedzy i skupienia. Krótka i treściwa- tak bym ją opisała dwoma słowami. Dzięki tej lekturze, mając już jakieś swoje zdanie, na tematy zawarte w książce spojrzałam z czystym umysłem. Pióro autorów jest typowo specjalistyczne. Umberto Eco posługuje się językiem filozoficznym, a kardynał teologicznym, który nie zawsze może być dla czytelnika do przebrnięcia. Myślę jednak, że to jest właśnie cecha tego typu literatury. Podoba mi się to w tej książce, że obydwaj autorzy skłaniają czytelnika do refleksji i zastanowienia się „A jaką ja mam opinię na ten temat? Do którego nurtu mi bliżej?” . Komu poleciłabym tę pozycję? Wszystkim zainteresowanym tematem wiary i filozofii, a także tym ciekawym starcia się dwóch różnych światów, opinii w tak delikatnych tematach. Osobom, dla których literatura specjalistyczna nie jest obca, a przede wszystkim straszna.