Silva rerum III (okładka  twarda, wyd. 02.2021)

Wspaniała trylogia, każdy tom równie interesujący, z niecierpliwością czekam na kolejną książkę

Świetna książka,szybką dostawa .

Czyta się jednym tchem

Bohaterem trzeciego tomu Silva Rerum jest tym razem trzydziestosiedmioletni Piotr Antoni Narwojsz, najstarszy syn Anny Katarzyny i Jana Izydora. Jest on zamożnym człowiekiem, ekonomem, zarządcą dóbr księcia Michała Kazimierza Radziwiłła, zwanego Rybeńko. Jego mottem przewodnim w życiu jest Silentium est aureum, bowiem dzięki temu, że wiedział kiedy zmilczeć, tyle w życiu osiągnął. Wraz ze swoją pobożną żoną Placydą Amelią i trójką dzieci żyje w okazałym dworku w Wilnie. Piotr Antoni nie może jednak odnaleźć całkowitego spokoju, bowiem gnębią go ciągle czarne myśli i pytania, na które usilnie próbuje znaleźć odpowiedzi. Czy podróż w jaką wyprawi go jego mocodawca pomoże mu w uporaniu się z tymi wewnętrznymi demonami? Co przyniesie mu ta wędrówka w głąb siebie, a także w nieznany mu dotychczas świat? Jego podróż jest bowiem związana z osobą krajczego Marcina Mikołaja Radziwiłła i sprawdzeniem, na prośbę zatroskanego Rybeńko plotkami, które doszły jego uszu na temat Marcina Mikołaja, ile jest w nich prawdy. Piotr Antoni ma za zadanie sprawdzić jak sprawa ma się w rzeczywistości. Co zastanie on w Czernawczycach, czy pogłoski o Marcinie Mikołaju, o tym, że para się alchemią, brata z Żydami, chce przyjąć ich wiarę, jak to, że więzi żonę i ma harem kochanek okażą się prawdą? Czy Piotr Antoni dowie się cóż za tajemnicza Żydówka prześladuje go we snach, nie pozwalając mu spokojnie odpocząć? Czy dozna wreszcie prawdziwego spokoju i pełni szczęścia, czy wypełni pustkę w swojej duszy? "Silva Rerum III" prezentuje nam Wielkie Księstwo Litewskie w połowie XVIII wieku. Po latach wojen i głodu zapanowały spokojne i dostatnie czasy saskie. Opisywane tu wydarzenia to okres rokoka, czyli przepychu, skandali, hucznych zabaw, wystawnych uczt, ale także zainteresowania alchemią, Kabałą, przesądami, okres mroczny i tajemniczy, otwierający się powoli na idee, które przyniesie nowa epoka, czyli wiarę w naukę, równość kobiet i mężczyzn, stanów i religii, wolność przekonań. Opisywane tu wydarzenia rozpoczynają się od wielkiego pożaru, który trawi sporą część Wilna. Winą za jego wybuch obarczeni zostają Żydzi mieszkający licznie w Wilnie. Okres ten to narastające ciągle nastroje antysemickie. Wszystko co złe zrzucane jest na Żydów. Ich kultura, wiara, odmienność budzą nieufność, niepewność, zdają się oni być osnuci mgłą tajemnicy. Traktowani są jako przydatni tylko w sprawach biznesu, a w innych traktowani jak zbędny balast. Idealnie to widać w zachowaniach i przemyśleniach głównego bohatera czy Marcina Mikołaja chociażby. Wątek Żydów, zainteresowania Kabałą przewijają się przez całą powieść. Trzeci tom jest zdecydowanie bardziej mroczny i niepokojący niż tom pierwszy. Wątek z tajemniczą Żydówką nawiedzającą Piotra Antoniego, alchemia, Kabała, szaleństwo i porywczość Marcina Mikołaja, pożar trawiący Wilno wpływają na ten mroczny i tajemniczy klimat. Co do postaci występujących w "Silva Rerum III" to zaintrygowały mnie na tyle, że szukałam o nich informacji w internecie, chcąc sprawdzić ile prawdy jest w tym jak przedstawia ich autorka. Mam tu na myśli Radziwiłłów oczywiście. Są to doprawdy nietuzinkowe i nad wyraz ciekawe osobistości, o których chętnie poczytałabym coś więcej. Co do postaci głównego bohatera mam niezbyt przyjazne odczucia. Bowiem nie jest on zbyt sympatyczny, kobiety trakuje przedmiotowo, zdradza żonę, fantazjuje o żydowskiej dziewczynce, uważa je za niezbyt mądre, widać to po tym chociażby jak traktuje swoją siostrę Teofilę, żonę czy kochanki. Jest arogancki, chytry, w stosunku do księcia Rybeńki i Marcina Mikołaja natomiast zbyt służalczy. Taki śliski typ, nie budzi ani zaufania ani sympatii. "Silva Rerum III" to tom mroczny, budzący niepokój, prezentujący okres rokoka w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Forma zapisu nie różni się od pierwszego tomu, wielokrotnie złożone zdania, tekst płynący strumieniem, pozbawiony klasycznych dialogów, może zrażać początkowo do lektury, ale nie poddawajcie się łatwo, bo powieść pani Kristiny jest bardzo ciekawa i myślę, że warto ją przeczytać. Jej wartość historyczna jest bardzo cenna. Szczególnie dla tych, którzy pasjonują się polską historią XVIII wieku. To dopracowana pod względem językowym, stylistycznym, fabularnym opowieść, która na pewno zostawi po sobie wiele emocji. Polecam ! Za egzemplarz do recenzji dziękuję wydawnictwu Literackiemu.

Kolejna odsłona litewskiej tetralogii Silva Rerum to podróż na Litwę w drugiej połowie XVIII wieku. Nie jest ona tak zachwycająca jak poprzednie części, ale również ma wiele uroku i jest bardzo wciągająca. Tym razem głównym bohaterem jest Piotr Antoni z Milkont Narwojsz, ekonom Michała Kazimierza Radziwiłła “Rybeńko”, który mieszka z żoną Placydą Amelią i dziećmi w wileńskim dworku. Z racji swojej posady jest człowiekiem majętnym, ale musi dużo podróżować i dużo być w siodle. Najnowszym zadaniem, które wyznaczył mu Rybeńko są przeszpiegi u Marcina Mikołaja, litewskiego krajczego zamieszkującego Turnę. Krajczy chce podobno przechrzcić się na wiarę żydowską, utrzymuje harem kobiet i dokonuje różnych niesławnych czynów. To wszystko musi na własne oczy sprawdzić Piotr Antoni. Podróż do posiadłości Marcina Mikołaja okaże się niesamowitą przygodą, gdzie Piotr Antoni doświadczy rzeczy, o których nawet nie śnił. Krajczy zgłębia Kabałę, faktycznie utrzymuje harem, więzi żonę i synów i utrzymuje zażyłe stosunki z Żydami. Jest również niesamowicie wykształconym i oczytanym człowiekiem. Znajomość z nim wyryje duże piętno na Piotrze Antonim. Piotr Antoni to postać mało sympatyczna. Może dlatego, że jest typowym człowiekiem swoich czasów. Jest bogaty, może sobie na wiele pozwolić, kobiety traktuje przedmiotowo. Jeśli żona mu nie wystarcza, to przecież jest jeszcze służąca. A można się też wymknąć do wileńskiego zaukłu rozkoszy. Przecież pan i władca musi zaspokajać swoje żądze. Co innego, że żona jest jego całkowitym przeciwieństwem. Oddana kościołowi i słuchająca nabożnie jego nauk, umartwia się i nawet zaskakuje go raz w łóżku ubrana w włosienicę. Jednak to nie zmienia faktu, że Narwojsz jest rządzony przez swe namiętności. Po wizycie u krajczego zaczyna śnić mu się młoda Żydóweczka, która później okazuje się być dybukiem. Żydowskie wierzenia i obyczaje mają duży wpływ na Piotra Antoniego, mimo że samemu trudno mu się do tego przyznać. Poza tym jest człowiekiem liczb, wszystko przelicza, kalkuluje. Goni za czymś, w sumie sam nie wie za czym. Wyznaję zasadę “milczenie jest złotem”, co jest dobre w jego pracy, niestety w życiu prywatnym nie zawsze jest tak dobre. Po poznaniu Balbetty, która okazuje się spełnieniem jego cielesnych marzeń i którą, jak się wydaje, kocha, nie potrafi myśleć o niczym poza spotkaniami z nią. Kiedy Balbetta okazuje się oszustką i ucieka zostawiając go, Piotr Antoni dostaje apopleksji. Od tej pory jego życie jest już tylko pasmem udręk. Mimo wszystko nie współczułam temu bohaterowi. Był dobrym ekonomem, dobrym zarządcą, ale jako człowiek nie pokazał się z dobrej strony. Chociaż może był osobą nieszczęśliwą. Mimo całego bogactwa nie miał nikogo, kto naprawdę by go kochał. Był w sumie człowiekiem samotnym. Kristina Sabaliauskaitė doskonale oddaje klimat tamtej epoki. Pożar, który zniszczył Wilno, odbudowę miasta. Relację mieszkańców Wilna z Żydami, przekrój przez różne warstwy społeczne, ale głównie skupiając się na szlachcie. Przepych w literaturze, w teatrze, w budownictwie. To wszystko sprawia, że możemy się przenieść na Litwę tamtych czasów. Co zasługuje na duży plus jest moim zdaniem fakt, że Sabaliauskaitė wplata wiele prawdziwych postaci, które istniały. Krajczy to postać autentyczna, tak samo Rybeńko i wiele innych postaci. Sabaliauskaitė prześledziła wiele materiałów archiwalnych i dzięki temu jej książki można traktować nie tylko jako fikcję, ale też kawał historii.

Trudna, skomplikowana, ale wspaniała i warta wysiłku lektura. Trochę inna od poprzednich części, ale równie wspaniała. Akcja I tomu serii rozpoczyna się w 1659 roku, 90 lat po podpisaniu Unii Lubelskiej. II tom to kolejne lata tej swoistej sagi rodowej. Tom III to opowieść z okresu baroku. Akcja rozpoczyna się w 1748 roku w Wilnie.. Umiejscowienie książki w danym okresie ma ogromny wpływ na jej treść. Nie inaczej jest z tomem III. To wspaniale opowiedziana historia rodziny Narwojszów z Milkont ukazana na tle okresu świetności Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Bohaterem jest Piotr Antoni Narwojsz, potomek postaci znanych z wcześniejszych tomów. Zarządza on majątkiem księcia Michała Radziwiłła, zwanego Rybeńko. Z tego tytułu ma niemałe dochody, utrzymuje siebie i rodzinę i generalnie żyje im się dobrze. Jednak losy Piotra to szkielet, jakby oś książki. Od niej rozwijają się, odchodzą gałęzie, wątki poboczne, które są zapełnione wydarzeniami z życia Piotra i jego rodziny, historiami bliskich i dalszych krewnych, wydarzeniami historycznymi, politycznymi etc. Tych wątków pobocznych jest całe mnóstwo. Czasami odnosiłam wrażenie, iż są one ważniejsze niż same losy głównego bohatera, Piotra. Mimo, iż jak wspomniałam, wątków jest dużo, autorka sprawnie nimi operuje, wręcz żongluje. Nic jej nie umyka, nic nie ginie w odmętach opowieści, nic nie zostaje nagle urwane. Wszystkie historie są logicznie opowiedziane do końca. Nie ma sensu, a i nie da się opowiedzieć fabuły książki. Streszczenie jej byłoby kolejną książką. Poza tym losy Piotra są tylko wg. mnie pretekstem do ukazania życia szlachty na Litwie, losów, okresu świetności Rzeczpospolitej Obojga Narodów w XVIII w., wiary, religii, przyjemności, smutków, dnia codziennego, dnia odświętnego. Ukazane są także wzajemne współżycia, mniej lub bardziej zgodne, różnych wyznań, nacji oraz ich wpływ na gospodarkę, kulturę, życie codzienne. Pełno w tej historii smaków i smaczków, elementów, które tworzą niezwykle plastyczną i barwną panoramę tego okresu. Niezwykła jest też galeria postaci, które zapełniają karty książki. Są one wyrażnym obrazem postaci tamtych czasów z podziałem na mężczyzn i kobiety, zamożnych i biednych. Wyróżniają się one charakterem, sposobem bycia, życia, funkcjami w społeczeństwie. Niezwykły obraz społeczeństwa. Najbardziej jaskrawym i ciekawie przedstawionym bohaterem jest książę Marcin Mikołaj Radziwiłł. Postać barwna, charakterna, z dwulicową moralnością, ostrymi cechami i sposobem bycia, bezwzględna, a przy tym bezlitosna i chyba tak można ją określić, szalona. Jego wpływ na losy innych bohaterów książki jest niesamowity, czasami groteskowy, a z pewnością groźny. Bez wątpienia to wyjątkowa powieść. Wszystkie tomy są wyjątkowe, zasługują na uwagę. Całą serię czyta się dobrze, ale..dopiero po tym, gdy czytelnik przyzwyczai się do stylu pisarskiego Kristiny Sabaliauskaitė, dla której charakterystyczne są długie, często określane mianem barokowych zdania i całkowity brak dialogów. Gdy zaakceptuje się taki sposób pisania, dalsza lektura jest wielka, przeogromna przyjemnością. Gorąco zachęcam was do zmierzenia się ze wszystkimi tomami. Warto.

Powieść nieco zaskakuje już pierwszymi zdaniami, bardzo rozbudowanymi, długimi i w zasadzie w pełni charakteryzującymi bohatera, uświadamiającymi istotę sprawy. I chociaż akcja rozgrywa się w XVIII w., czyli w epoce rozumu – oświeceniu, sposób prezentacji bohatera i zdarzeń, język i styl wydają się jakby wyjęte z barokowej, a przynajmniej rokokowej opowieści pełnej barwnych określeń. W tym samym tonie narrator prezentuje głównego bohatera, Piotra Antoniego Narwojsza, zarządcę dóbr jednego z Radziwiłłów. Z widoczną dozą humoru, nawet ironii stwierdza, że tę postać można poznać tylko w świetle konkretnych danych liczbowych lub przez pryzmat godzin i ich kwadransów, dni i nocy, tygodni, miesięcy, lat, stuleci, dat, okresów i chwil. Nawet swoją przyszłą żonę poznał najpierw poprzez dobre i odpowiednie liczby jej przewidywanego posagu, a dopiero później osobiście. Pan Piotr dorobił się niemałego majątku na służbie u Radziwiłła-Rybeńki, stał się nawet jego zaufanym wysłannikiem w ważnych misjach. Również przeszłość bohatera i jego relacje z ojcem czy rodzeństwem pełne są barwnych i bardzo oryginalnych określeń, wspomnień o stopniowym trwonieniu majątku rodzinnego, oraz o aktualnych problemach pana Narwojsza, zmuszonego wspierać braci niejako żerujących na owocach jego starań. Wszystko to opowiedziane jest ciekawie, barwnie i czyta się lekko, mimo że nie ma w tej książce typowych dla powieści dialogów, i świata zdarzeń, do jakiego przyzwyczaiły nas tradycyjne powieści. Tak naprawdę, widzimy długi, ciągły tekst, a jednak lektura nie nuży, nie przytłacza ilością przysuwających się przed oczami literek. Narracja przypomina staropolskie opowieści z czasów Jana Chryzostoma Paska czy później tworzącego Henryka Rzewuskiego, jest jednak żywsza i bogatsza w różnorodne detale związane z epoką. „Silva rerum” w pewnym sensie przypomina rozbudowany esej, bowiem w trakcie opowieści o życiu i działaniach Piotra Narwojsza pojawiają się liczne wątki poboczne, pełne aluzji do historii i kultury XVIII wieku. W wielu momentach te „odejścia” są ciekawsze od zdarzeń będących udziałem głównego bohatera. A jakby w kontraście do tego nadmiaru słów dewizą samego powiernika Rybeńki-Radziwiłła okazała się myśl „milczenie jest złotem”, co zapewniło panu z Milkont nie tylko względy i zaufanie u magnata, ale także, a raczej przede wszystkim, dowody wdzięczności w postaci gotówki oraz powierzenia szczególnej misji. Oto bowiem otrzymał specyficzne zadanie i musi pojechać do siedziby innego Radziwiłła, Mikołaja Marcina, aby w delikatny i dyskretny sposób zweryfikował plotki o jego niesamowicie niemoralnym i heretyckim życiu, podobno pełnym rozpusty, dziwnych badań czy wręcz szaleństwa. Piotr Narwojsz przemierza ciekawe strony Litwy, poznajemy w ten sposób Wilno, Nieśwież, Czernawczyce, świat przyjęć i intryg na dworach magnackich kilkadziesiąt lat przed klęską rozbiorową. I, jak to zwykle w podobnych opowieściach bywa, podróż i zadanie wysłannika dość szybko przestają przebiegać tak, jak sobie zaplanował. Warto poznać historię tej eskapady i jej zakończenie. ZJ źródło: szkolnyklubrecenzenta.pl

,,Silva Rerum III" to wspaniała wielowątkowa opowieść o rokokokowym klimacie, gdzie jak w tyglu mieszają się ze sobą miłość, pieniądze, bogactwo, zaszczyty, alchemia, skandale, a także rodzi się wolność i nowe idee. Książki Kristiny Sabaliauskaite wciągają mnie tak bardzo, że nie mogę przez wiele godzin wyrwać się spod ich uroku i czytam kolejną stronę za stroną choć za oknem budzi się nowy dzień. Proza autorki jest fenomenalna i z niecierpliwością czekam na ,,Silva Rerum IV":)