Pamiętnikarze. Druga wojna światowa w Holandii słowami jej naocznych świadków (okładka  miękka, wyd. 02.2024)

Im jestem starsza tym częstej sięgam po literaturę faktu, ale wciąż wydaje mi się, że to książki najrzadziej przeze mnie czytane. A szkoda, ponieważ poszerzają wiedzę, dają do myślenia oraz pokazują świat bez żadnych upiększeń. "Pamiętnikarze" zabierają nas w trudną drogę związaną z II wojną światową i opisują słowami naocznych świadków jak wyglądało to w Holandii. Zazwyczaj podobne historie opisywane są z perspektywy Polaków i tych, którzy w ówczesnych czasach żyli na naszych ziemiach, więc z tym większą ciekawością sięgnęłam po lekturę, by poszerzyć sobie zakres wiedzy i spojrzeć na wydarzenia oczami zagranicznych mieszkańców. Muszę jednak przyznawać, że mimo wszystko jest to naprawdę trudna książka i chociaż unika wszelkiego moralizatorstwa a także nie narzuca czytelnikowi żadnych poglądów to jednak mocno wpływa na wyobraźnię, przywołuje drastyczne momenty i udowadnia, że w każdym zakątku świata wojna miała tak samo silna odbicie. Jednocześnie muszę zauważyć, że cały obraz został bardzo merytorycznie przedstawiony. Nina Siegal, która przeniosła się do Amsterdamu sięgnęła po pamiętniki znajdujące się pod opieką archiwistów i podczas mozolnej pracy skrupulatnie wyciągnęła z nich wszystko co istotne, by móc to później połączyć w jedną spójną całość. Historia zatem rozparta na ponad 400 stronach jest bogata w wiedzę, doświadczenia pojedynczych jednostek a także mocno bazująca na tym jakie emocje towarzyszyły piszącym pamiętniki podczas II wojny światowej. Bardzo dużo jest tutaj informacji, z których wyciągnąć możemy dopiero czytając między wierszami, ponieważ już sama osobista forma pamiętnika dużo mówi czytającemu a dodatkowo skrywany w głębi emocje jedynie podsycają atmosferę. Przygotujcie się na niełatwą lekturę, której na pewno nie przeczytacie w jednym wieczór, ale jeśli interesuje was tematyka II wojny światowej i unikacie historii, które narzucają czytelnikowi swoją wolę – oto naprawdę warte poznania propozycja. Czytamy o zwykłych ludziach, o ich troskach i zmartwieniach, o tym jak świat wywrócił się do góry nogami i musieli na nowo poukładać sobie życie w nowej rzeczywistości. Wkraczamy do Holandii, w której proporcje zaczęły się rozmywać a Żydzi trafiali w okrutną niewolę. Pojawia się temat holenderskiego ruchu oporu a także tolerancja, które uzyskała w pewnym czasie silne przebicie, jednocześnie nie osiągając tego co zamierzała. O tym jednak przeczytacie sami za sprawą wnikliwej i wyjątkowej analizy pamiętników zwykłych ludzi. Przyznaję, że "Pamiętnikarze" bardzo mocno dają do myślenia. Chodzi tutaj o nastawienie czytelnika na temat a także o samo przesłanie, które bardzo mocno wynika do podświadomości i pozwala nam w zupełnie inny sposób spojrzeć na znaną nam historię. Na okrutną historię, która jak się okazuje bardzo mocno wpłynęła na życie wielu jednostek. To książka zbierająca skrupulatnie wiedzę, bardzo dobrze przedstawiona i merytorycznie poprowadzona, która nie ucieka od silnych emocji, pozwala czytającemu wejść w temat z mocnym zaangażowaniem. Przeszłość maluje się w ponurych barwach a my nie możemy o niej zapomnieć.

Światowa i polska literatura wiele miejsca poświęca ukazaniu historii II wojny światowej. Dziennikarka Nina Siegal, dorastając w rodzinie, która przeżyła Holokaust, zawsze zastanawiała się jak II wojnę światową doświadczyli zwykli ludzie. Dziś na kartach swej książki „Pamiętnikarze. Druga wojna światowa w Holandii słowami jej naocznych świadków” ilustruje nam spojrzenie na wojenną rzeczywistość widzianą oczami mieszkańców Holandii, którzy poprzez pisane pamiętniki, pozwolili ocalić tę historię od zapomnienia. Zdecydowanie ta książka jest nieco innym spojrzeniem na historię, jest relacją z pierwszej ręki. Nina Siegal posiadając ponad dwa tysiące pamiętników, na kartach swej książki ukazuje prawdę, jaka wyłania się z ludzkich losów kreślonych wojenną rzeczywistością. Nie ukrywam, że „Pamiętnikarze. Druga wojna światowa w Holandii słowami jej naocznych świadków” to jakże inne spojrzenie na tę historię, Spojrzenie oczami żydowskiego dziennikarza, który dokumentował codzienne życie w obozie. Oczami policjanta, któremu bliskie były „wartości” niesione nazistowską dyktaturą. To, co było dla mnie niedowierzaniem to informacja o tym, że podczas II wojny światowej zginęło aż siedemdziesiąt pięć procent holendrów. Bez wątpienia „Pamiętnikarze. Druga wojna światowa w Holandii słowami jej naocznych świadków” to świadectwo II wojny światowej. Świadectwo, które warto poznać poprzez historie ukazane w pamiętnikach. Dziś dzięki Ninie Siegal możemy poznać ją i co ważne przekazać następnym pokoleniom. Autorka z dziennikarską starannością przelała wspomnienia ludzi, którzy żyjąc w czasie II wojny światowej, doświadczyli zła w najgorszej postaci. Jestem przekonany, że Nina Siegal pisząc tę książkę, znalazła odpowiedzi na wiele pytań, których, będąc dzieckiem po prostu nie zadawała. A gdy już padały, to nie powinna oczekiwać żadnej odpowiedzi. Jednak pisząc książkę „Pamiętnikarze. Druga wojna światowa w Holandii słowami jej naocznych świadków” mogła uzyskać odpowiedzi na nurtujące ją pytania. Lecz co ważne, nie tylko dziennikarka je znalazła, lecz myślę, że każdy, kto sięgnie po tę książkę, przeprowadzi w swej głowie wewnętrzną dyskusję na temat czarnych kart naszej historii. Pragnę podkreślić, że książka „Pamiętnikarze. Druga wojna światowa w Holandii słowami jej naocznych świadków” jest ważnym tytułem, który warto zapisać na liście „do przeczytania”. Do przeczytania oraz spojrzenia na II wojnę światową oczami świadków tamtych czasów. Zdecydowanie polecam Wam lekturę tej książki. Książki, która jest nie tylko świadectwem, lecz również obrazem historii, która mam nadzieję – NIE POWRÓCI! Książka „Pamiętnikarze. Druga wojna światowa w Holandii słowami jej naocznych świadków” ukazała się nakładem Wydawnictwa HarperCollins Polska

W Niderlandach, po II wojnie światowej powstał specjalny instytut, którego zadaniem było zebranie pamiętników obywateli, którzy przeżyli koszmar okupacji niemieckiej. Instytucja te zebrała ponad 2000 wspomnień, z których część opublikowano. Takie podejście do trudnego tematu, jakim była II wojna światowa, sprawiło, że możemy śledzić losy Holendrów praktycznie dzień po dniu i to z różnych perspektyw. Mamy tu więc fragmenty wspomnień jednego z policjantów, którzy służyli pod rozkazami władz niemieckich, wzruszające pamiętniki młodej Żydówki wywiezionej do obozu koncentracyjnego, a pod koniec wojny wysłanej do Palestyny w zamian za pomoc finansową jaką Niemcom zaoferowali węgierscy Żydzi i wiele innych. Zdarza się, ze ten sam dzień jest opisywany z różnych perspektyw, widziany oczami różnych osób. To bardzo ciekawy zabieg. Jednymi z najbardziej wstrząsających materiałów są pamiętniki dziennikarza Philipa Mechanicusa, który zanim trafił do obozu zagłady, spędził mnóstwo czasu w obozie przejściowym dla holenderskich Żydów w Westerbork. Autorka, mieszkająca w Stanach Zjednoczonych dziennikarka, której rodzina przeżyła Holocaust wykonała niesamowitą pracę. Korzystając z dostępnych wspomnień przedstawiła zarówno życie codzienne Holendrów jak i zagładę holenderskich Żydów. W książce nie ma, chyba najbardziej znanych pamiętników Anne Frank, a jest to spowodowane tym, że Nina Siegal postanowiła skupić się na mniej znanych wspomnieniach. Jest to bardzo ciekawa, książka, która prezentuje, trochę odmienny obraz okupacji jaki znamy z książek, które dotyczą Polski. Różnicę widać na prawie każdym kroku. Czy w Polsce czasów okupacji był możliwy strajk w fabrykach? Zdecydowanie nie, a w Holandii były aż dwa takie przypadki. Takich różnic jest więcej, chociażby zdecydowanie większa liczba osób kolaborujących z okupantem w Holandii niż w Polsce. Historia Holandii nie jest jakoś specjalne popularna w naszym kraju, dlatego warto sięgnąć po „Pamiętnikarzy” i zapoznać się chociaż jej wycinkiem. Książki, moim zdaniem, nie da się przeczytać szybko. Podczas czytania warto robić sobie przerwy i zastanowić się, jak my zachowywalibyśmy się w ekstremalnie trudnych czasach.

4,5/5⭐️ Autorka w swojej książkę skupia uwagę na holenderskich Żydach i to wokół nich wszystko się toczy, przy czym poznajemy też rodzinną historię pisarki. Czytając nie spodziewałam się takiej formy książki, a raczej jej treści. Myślałam, że pewnie znów odgrzewany kotlet typu masa opisów, masa dat i innych takich rzeczy. Ale było zupełnie inaczej niż w dotychczasowych w książkach, które miałam okazje czytać o tematyce IIWŚ. Pani Siegal przedstawia świadectwo walki o życie (choć bardziej pasuje to słowo przetrwanie )Żydów z Holandii w postaci pamiętników, które pozostały po osobach i które zostały uznane za wiarygodne przez historyków. Muszę przyznać, że jest to ciekawa forma przedstawienia faktów z perspektywy osób, który brały czynny udział w tych okropnych czasach. Te pamiętniki to „namacalna” historia, historia ludzi, którzy chcieli aby ich losy były widoczne przez następne pokolenia. Autorka ma bardzo przyjemny styl pisania, nie zanudza(wiem, że są osoby który uznają historię za nudną by czytać o niej). W lekturze autorka zabiera nas w podróż do odkrycia kim był jej dziadek i jego rodzina, który przetrwał to piekło. Mamy tutaj różne wiarygodne osoby zajmujące się historią Żydów ale nie tylko. Czytając widać to jaki ogrom Pani Nina włożyła do tej książki. Pamiętnikarze to książka, którą poleciłabym przeczytać każdemu, bez wyjątku. Nie zanudzi młodszych, a starsi być może odkryją jakieś jeszcze fakty o których nie mieli pojęcia wcześniej. W książce znajdzie również parę fotografii, cytatów. Wiecie co jest przykre? Czasy IIWŚ były nieludzkie, makabryczne, bestialskie. Głód, ubóstwo, walka o przetrwanie. Wieczna ucieczka, w której się wygrywało albo przegrywało i dotyczyło to nie tylko holenderskich Żydów, ale wszystkich w tym były inne mniejszości narodowe czy etniczne. Zaprzeczenie człowieczeństwu. W tej książce też to idzie odczuć, nie zostaje to pominięte. Ale czy historia nie zatacza koła? To co dzieje się obecnie na świecie w XXI wieku jest nie do zaakceptowania. Przykre jest to że historia znów pisze najgorsze scenariusze a my wszyscy na to patrzymy. Karygodne i niewiarygodne. Dziękuję HarperCollinsPolska za książkę do recenzji. ✨

Nina Siegal, autorka tej publikacji, to dziennikarka, która dorastała w Stanach Zjednoczonych w rodzinie, która przeżyła Holocaust. W swojej książce analizuje pamiętniki ludzi, którym przyszło żyć w czasach II wojny światowej. Znajdują się tutaj wspomnienia osób pochodzących z różnych środowisk. Mamy tutaj wspomnienia właścicielki sklepu wielobranżowego, pracownicy biurowej, szefa działu policji, dziennikarza czy niepracującej zawodowo kobiety. Ta ostatnia jest jedną z osób, które były przesiąknięte nazizmem. Pokazała wydarzenia wojenne z nieco innej perspektywy. Włos mi się na głowie jeżył, gdy czytałam niektóre jej wypowiedzi. To przerażające, jak ideologia może wyprać człowiekowi mózg. Za sprawą tych pamiętników można przekonać się, jak wyglądało życie w czasach II wojny światowej. To bardzo cenne świadectwo, opatrzone obszernym komentarzem. Za sprawą tej publikacji mogłam przekonać się, co żyjący w Holandii w czasie wojny ludzie myśleli o tym, co się wokół nich dzieje. To nie była łatwa lektura. Bardzo często musiałam robić sobie przerwy w trakcie lektury, bo to ogromny kaliber emocjonalny. Trudno było mi też przetrawić niektóre wypowiedzi. Czułam, że mrozi mi się krew w żyłach, gdy czytałam niektóre z nich. Autorka wykonała kawał świetnej roboty, opracowując te pamiętniki. Widać, że włożyła w tę publikację sporo serca. Jeśli chcecie przekonać się, jak wyglądało życie w Holandii w czasach II wojny światowej, co ludzie myśleli o nazizmie, o Żydach, polecam tę książkę.

Nina Siegal jest dziennikarką, która dorastała w USA wśród ludzi, którzy przeżyli Holokaust. Od dziecka słyszała opowieści starszych o wojnie, jednak nigdy nie zdawała sobie sprawy ze skali zjawiska. Bo skoro dziadkowi było źle w obozie, to czemu tam był? Teraz jako dorosła i świadoma kobieta przedstawia nam historię opowiedzianą dzięki pamiętnikom. Zachowało się ponad dwa tysiące egzemplarzy, które Instytut NIOD przejrzał, przeczytał i skopiował, aby zachować je od zapomnienia. Ludzie w tym trudnym okresie pisali. Jedni niczym wyszkoleni pisarze, inni nie. Jedno jest pewne – każdy z nich chciał podzielić się swoją historią „zwykłego” życia. Szczególnie prześladowani byli Żydzi, którym z czasem odbierano wszystko. Nie mogli studiować, korzystać z komunikacji miejskiej, wykonywać określonych zawodów, mieli zakaz wstępu do niektórych miejsc np. kawiarni, a na ulicy mogli przebywać w określonych godzinach. To był dopiero początek ich horroru. Tysiące Żydów było prześladowanych, wysyłanych do obozów pracy, a jeśli ktoś ośmielił się im pomóc – takim ludziom też groziła śmierć. „Pamiętnikarze. Druga wojna światowa w Holandii słowami jej naocznych świadków” to zapis historii z pierwszej ręki. Wiele szokujących notatek i zapisów, które wspominają ból i cierpienie ludzi żyjących w tamtych czasach. Nie było łatwo nawet czytać tych historii. Polecam książkę każdemu, kto interesuje się tematyką II wojny światowej.

Pamiętniki są niezwykle ważnym nośnikiem przeżyć. Zwłaszcza te pisane w czasie wojen, gdy trudno być pewnym kolejnego dnia, mają w sobie nadzwyczajny ładunek emocjonalny. Kiedy analizujemy Niderlandy w kontekście Holocaustu, to na myśl przychodzi nam przede wszystkim postać Anny Frank, jej ponadczasowych słów, uniwersalnych bez względu na wiarę lub pochodzenie. Ale, oprócz Anny, mnóstwo innych ludzi także przelewało uczucia na papier, szukając jakiegokolwiek ujścia w próbie pojmowania niezrozumiałych wydarzeń. Książkę polecam dosłownie każdemu, nie trzeba interesować się historią, aby sięgnąć po „Pamiętnikarzy”, tym bardziej, iż całość napisano przystępnym językiem. Budzi się refleksja — minęło tyle dekad, a nadal słychać mroczny szept, dobiegający z przeszłości. Czyżby odległej? Jak możemy uniknąć powielania tych samych błędów? Wszyscy powinniśmy dogłębnie pomyśleć nad tym pytaniem, bez wysnuwania pochopnych wniosków. Dla nas, dla naszych dzieci, przyszłych pokoleń.