Mnich (okładka  miękka, wyd. 10.2016)

Wspaniała powieść, która mimo upływu lat potrafi bardziej wzbudzić w nas poczucie grozy lepiej od większości obecnych, a także zmusić do refleksji. Ta książka pochłonęła mnie do samego końca !

Super

Kilka lat temu oczarowała mnie bez reszty twórczość Lovecrafta w zbiorze Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści. Od tamtej pory coraz częściej sięgam po opowieści grozy, do których zresztą mam coraz większy sentyment. Dlatego też postanowiłem poznać Mnicha M.G. Lewisa o którym po raz pierwszy przeczytałem w eseju Lovecrafta Nadprzyrodzona groza w literaturze i z miejsca zapragnąłem poznać tę opowieść.

Mnich to historia pewnego zakonnika - Ambrozja. Został on podrzucony jako małe dziecko do klasztoru, gdzie wychowywał się i nigdy nie opuszczał jego murów. Dla swoich braci oraz wielu mieszkańców Madrytu jest uosobieniem świętego - na jego kazania przychodzą setki ludzi, w których rozbudza słowami niezwykłą pobożność a także wzruszenie i zachwyt. Jednak w głębi ducha dręczy go pycha i właśnie przez nią zostaje poddany próbie kobiecych wdzięków... Jednocześnie obserwujemy nieszczęśliwy żywot Agnes, która wbrew sobie i ukochanemu Rajmondowi zostaje zmuszona do życia klasztornego oraz zabiegi Lorenza w staraniu się o rękę Antonii. Wszystkie te trzy wydawałoby się osobne historie, są w rzeczywistości mocno ze sobą związane...

Współcześnie Mnich nie szokuje i z pewnością nie ma już takiego wydźwięku bluźnierczego jak w czasach, gdy po raz pierwszy wyszedł spod prasy drukarskiej. O tym jak wówczas bardzo szokował, może świadczyć chociażby fakt, iż Lewis pod presją społeczeństwa musiał ocenzurować swoje dzieło i wydać jego wersję ugładzoną. Warto mieć w pamięci, że przełom XVIII/XIX wieku, to wciąż silne wpływy inkwizycji a duchowieństwo otoczone było nabożną czcią. Aż nagle pojawia się książka Lewisa i z niezwykłą brutalnością odsłania i uwidacznia grzeszki toczące mnichów i deprawacje jakich się dopuszczają. To z pewnością musiało zaszokować i wywołać zgorszenie. Ambrozjo odgrywa w tym główną rolę - ulega podszeptom swojego najlepszego przyjaciela mnicha, który okazuje się być kobietą i oddaje się rozpuście, wygłuszając całkowicie swoje sumienie... Jest to jednak dopiero początek, bowiem jego głód jest nienasycony... Lewis porusza w książce jeszcze inną, dość odmienną kwestię - mianowicie oddawanie dzieci do klasztoru przez rodzinę, jak to miało miejsce z Agnes. Było to zjawisko dość popularne w tamtych czasach np. w ramach podziękowań do Boga za ocalone życie jak w przypadku historii. Większość z takich osób zapewne odnajdywała się w nowym życiu, lecz część z nich, tak jak Agnes nigdy nie pogodziło się ze stratą ukochanego i miłości, wiodąc burzliwe i nieszczęśliwe życie w zamknięciu...

W Mnichu przede wszystkim urzeka a zarazem w pewien sposób gorszy wszechobecny erotyzm i namiętności połączone z dosadnym realizmem w opisywaniu grobowo-lochowej scenerii. Połączenie szokujące już na pierwszy rzut oka, lecz taka właśnie jest ta książka. Obnaża oraz pokazuje najskrytsze pragnienia, które są schowane na samym ciemnym dnie naszego serca... Pragnienia, których niekoniecznie jesteśmy świadomi, albo niekoniecznie chcemy je znać... Opisy namiętności, pokus mnicha, czy wyglądu niewiast zostały napisane niezwykle pięknym i zmysłowym językiem, który nie mówi niczego wprost a zarazem nie pozostawia dużego pola do popisu wyobraźni. Były one dla mnie czymś niezwykłym - po raz pierwszy spotkałem się z tym, że można w tak zachwycających słowach pisać o pięknie kobiecego ciała, miłości i pragnieniach, bez mówienia wszystkiego wprost i dosadnego nazywania rzeczy po imieniu.

Nie zdziwi nikogo zatem fakt, że książka ta od samego początku była wręcz rozchwytywana, lecz równie często krytykowana za brak oryginalności i niemoralność. Nie ulega wątpliwości, iż Lewis wykorzystywał, a wręcz czerpał pełnymi garściami ze znanych motywów, czy historii takich jak Żyd Wieczny Tułacz, czy brocząca krwią mniszka i wiele innych. Tworzy to jednak w książce mieszankę bardzo spójną i ciekawą, pełną interesujących historii, którą czyta się niezwykle przyjemnie. Nie jest to oczywiście powieść pozbawiona wad. Mnie osobiście miejscami dłużyła się historia Agnes i Rajmonda, czy Antonii i Lorenza w które stanowiły dość dużą część książki i były raczej z gatunku miłosno-obyczajowych, aniżeli grozy. Niemniej miały i one swój urok i czytało się je dobrze.

Najlepszym podsumowaniem Mnicha niech będą słowa Zofii Sinko zacytowane w posłowiu. "Mnich nie jest hymnem na cześć zła, jako naczelnej zasady rządzącej światem, lecz moralitem o zgubnym działaniu pychy i bezradności człowieka wobec szatańskich zakusów." Polecam!

Za możliwość przeczytania książki serdecznie dziękuję Wydawnictwu Vesper!

hrosskar.blogspot.com

"Nie wiedział, jak niepewną jest sława związana z powszechnym aplauzem i że starczy jednego momentu, by świat zbrzydził sobie dziś tego, który jeszcze wczoraj był bożyszczem tłumu."

Niesamowicie czyta się tę powieść gotycką, fantastycznie napisana, z pazurem, imponującą wyobraźnią i głęboką znajomością ludzkiej natury. Naprawdę trudno uwierzyć, że wyszła spod pióra niespełna dwudziestoletniego Matthew Gregory Lewisa, dwieście dwadzieścia lat temu. Nawet dziś, zanurzając się w niej odczuwamy ogromne zainteresowanie, przemożną chęć przeżycia kolejnych wydarzeń, wnikliwego poznania charakterów i czynów postaci. Zaskakuje niezwykły zmysł obserwacji, celność spostrzeżeń, wyjątkowa umiejętność oddania każdego szczegółu. Fenomenalne opisy przekonują, doskonale ilustrują mroczną i posępną scenerię, akcję wypełnioną napięciem, niepewnością i drżeniem serca. Z uwagą śledzimy bogate duchowe rozterki bohaterów i celne oddanie zasad psychologii zachowania tłumu. Patrząc przez pryzmat mentalności ludzi żyjących w tamtych czasach, dostrzegamy poświatę tajemniczości, posmak czegoś nieznanego, niewyobrażalnego, niewytłumaczalnego. Co ciekawe, także dzisiejszych czytelników napełnia coś na kształt strachu i trwogi. Wiara w zabobony, przepowiednie, demony, zjawy, duchy, głosy zza światów. I ta wszechobecna melancholia, złe podszepty, nieustanna walka czystości i grzechu, uleganie i odrzucanie silnych namiętności, potęga piekielnych mocy, wyrazistość słabości i wad człowieka. Niecne czyny, nienaprawialne krzywdy, zbrodnie, udręki umysłu, krwawe sceny, czarnoksięskie praktyki, oraz duszne przyklasztorne lochy, stare krypty, ciemne i zawiłe korytarze. Jak dla mnie, rewelacyjna uczta czytelnicza, której niczego nie brakuje, doskonały pomysł na spędzenie kliku satysfakcjonujących godzin z książką w gotyckim klimacie, jego sugestywnym obrazie, dreszczykiem emocji i refleksjom o naturze nas samych. Ludzkie wady i przywary, pokusy trudne do odrzucenia, pycha rozsadzająca serca, uwielbienie dla próżności i pochlebstw, brak miłosierdzia, fałszywe osądzanie, szydzenie, zawiść, hipokryzja czy krzywoprzysięstwo, nie zmieniają się od wieków, wciąż im ustępujemy i ulegamy.

Trzydziestoletni Ambrozjo, jako sierota przygarnięty przez zakonników, żyjący w odosobnieniu od świata, według surowych i sztywnych zasad, zajmuje się nauką i umartwianiem ciała. Wybrany na opata klasztoru, raz w tygodniu wygłasza w katedrze wspaniałe kazania, chwytające za serca i umysły, rozbudzające pobożność, z niezwykłą mocą przemawiające do wiernych. Cieszy się ogromnym szacunkiem, podziwem i umiłowaniem społeczności. Traktowany jak święty, staje się niekwestionowanym autorytetem dla mieszkańców Madrytu. Jednak, nikt nie zdaje sobie sprawy, co się faktycznie dzieje w życiu Amrozja, jakim pokusom musi stawić czoło, z czym przychodzi mu walczyć i jak coraz bardziej zostaje wciągnięty w nieczyste, zatrważające i niebezpieczne sytuacje. Czy mnich podda się obłudnej moralności, zakłamanej etyce, fałszywym wzorcom, rzekomej pobożności i wielkim mniemaniu o sobie? A może wykaże się ogromną determinacją w walce ze złem, przekona wewnętrzną siłą, niezłamaną wiarą w Boga, miłością i wyrozumiałością wobec drugiego człowieka? Z jego intrygującą historią ściśle łączą się losy jakże demonicznej Matyldy, niewinnej niewiasty Antonii, dzielnego młodzieńca Lorenzo de Mediny, przymuszonej do klaryskiego życia Agnes i bezgranicznie zakochanemu w niej Rajmunda de las Cisternas. Niezwykle barwne postaci, każda znacząco wzbogaca fabułę powieści. Nie sposób nie wspomnieć również o świetnie sportretowanej dojrzałej kobiecie Leonelli, potraktowanej z humorem i z przymrużeniem oka, a także Elwirze Dalfa, której decyzja z młodości rzuciła się cieniem na całe życie. Piękna oprawa graficzna książki, cieszy wzrok i wzmacnia niesamowity klimat wytwarzany w powieści. Zaś posłowie Macieja Płazy "Mnich, czyli pycha i pokusa" dostarcza mnóstwo interesujących informacji o genezie powieści gotyckiej, a także przyjęcia "Mnicha" przez współczesnych autorowi czytelników i krytyków.

bookendorfina.blogspot.com

Matthew Gregory Lewis napisał Mnicha, gdy nie miał skończonych 20 lat. Opublikował książkę w 1796 roku, a samo napisanie historii zajęło mu 10 tygodni. Chociaż od jej premiery minęło już tyle lat, wciąż budzi emocje i kontrowersje. Mnich to opowieść o młodym mnichu, pobożnym i bardzo szanowanym Ambrozjo, wzorze dla innych, który zbierał tłumy wyznawców podczas swoich przemówień. Ta idealna postać zaczyna jednak mieć rysę, a spokój mężczyzny zostaje gwałtownie zburzony. Rozbudzona żądza szuka ujścia, dąży do rozkoszy za wszelką cenę. Lewis był pierwszym, który przedstawił postać mnicha jako osoby złej, złoczyńcy, grzesznika. Po wielu latach życia w złotej klatce, Ambrozjo wychodzi do ludzi i zaczyna rozumieć, że jest tylko człowiekiem, że nie posiada wystarczającej siły, aby oprzeć się pokusom prawdziwego świata. Po zaznaniu pierwszych przyjemności cielesnych, pragnie więcej. Szybko traci dla niego swą powabność kochanka, tak oddana i wierna. Chce nowej, czystej, niewinnej duszy. W napadzie egoizmu i emocji nie dba o uczucia „wybranki”. Liczy się jego satysfakcja, święcie wierzy, że i jego luba zatraci się w miłości, gdy tylko pozna jego zamiary. W końcu która odmówi wielkiemu Ambrozjo? Nie czułam się zgorszona faktem, iż młody mnich odczuwał pożądanie. To tylko mężczyzna i jego prawdziwe oblicze, tak stworzyła go natura. Byłam jednak oburzona obłudą Ambrozja, tym że innym grzechy wypominał, a sam w swojej celi zażywał cielesnych rozkoszy, wbrew regułom zakonu i wiary. Potępiałam jego występki, ślepe dążenie do spełnienia swoich celów, zignorowanie próśb i błagań niewinnej niewiasty. Kimkolwiek Ambrozjo by nie był, spotkałby się z taką samą wzgardą z mojej strony. To już nie było czyste pragnienie, a chore skrzywienie! W powieści występują również inne wątki, które wzbudziły we mnie ciekawość, jak chociażby losy Agnes, oddanej przez rodzinę do zakonu w ramach dziękczynienia. Jej brat, Lorenzo, również ma swój wkład w historię. Ich dzieje przeplatają się z główną fabułą, uzupełniając się i dodając książce pełni. Mnich jest powieścią transgresywną, przekracza pewne granice moralne, wzbudza w czytelnikach emocje. Pokazuje jak łatwo można spaść z piedestału, gdy człowiek ślepo oddaje się swoim popędom, traci głowę i rozsądek. Dotyka pewnej prawdy o człowieku, o jego prawdziwej naturze i pragnieniach. Delikatnie drga erotyczną nutkę, jednak nie rozpalił moich fantazji. Autor wzbudził moją ciekawość, zaintrygował losami bohaterów, tak że z zainteresowaniem oddawałam się lekturze.

Książka naprawdę godna polecenia i wciągająca w swą historię czytelnika, lecz na pewno odradzam czytanie jej osobom bardzo religijnym. Tutaj szkoda byłoby gdybyście się zrazili do książki dlatego, że narusza ona Wasze normy moralne. Sama historia jest jednak poruszająca, wciągająca i niezwykle ciekawa dla czytelnika.
Akcja przewrotna jak w żadnej innej książce. Kiedy już wydaje nam się, że wszystko idzie w jak najlepszym kierunku i, że już będzie dobrze, a naszym bohaterom wreszcie wszystko się ułoży – to właśnie w tym momencie autor zaskakuje nas i następuje niespodziewany zwrot wydarzeń. Jeszcze raz zatem powtórzę, że mi książka przypadła do gustu ogromnie.
Opowieść o opacie imieniem Ambrozjo, który od najmłodszych lat przeznaczony został dla służby Bogu. Wychowany w klasztorze pogłębiał swoją wiedzę, kształtował swój charakter i wyrósł na naprawdę roztropnego mnicha, który potem został opatem dbającym niezwykle o nieposzlakowanie swojej dobrej opinii. Ambrozjo nie spodziewał się, że wszystkie jego kłopoty i problemy zaczną się, kiedy klątwę i złe życzenia rzuci na niego jedna z młodych mniszek – Agnes. Otóż ta mniszka nieszczęśliwym zrządzeniem losu, źle potraktowana przez rodzinę i przez zazdrosną ciotkę, musiała wstąpić do klasztoru, choć wcale nie to było pragnieniem jej serca. Biedna dziewczyna po porażce i stracie ukochanego nie miała gdzie indziej szukać pociechy jak tylko w klasztorze. Ale kochanek powrócił, nastąpiły nieprzewidziane zdarzenia i Agnes chciała odstąpić od ślubów.
Co takiego stało się, że w problemy Agnes włączył się sam opat? Dlaczego mniszka rzuciła klątwę na Ambrozja i czym to później dla niego się stało?
Ogromnie zachęcam do lektury tej książki. Wszyscy ci, którzy chcieliby przenieść się choć na chwilę do czasów gdy w Hiszpanii żyli panowie o wysokich tytułach, gdy przywiązywano wagę do dobrego zamążpójścia i gdy ceniono sobie opinię i autorytet duchowieństwa – to wszystko znajdą właśnie w tej książce.
Tak jak już mówiłam wcześniej, znajdziecie tutaj także rozterki z jakimi mnisi muszą się zmierzyć, z pokusami czyhającymi na nich ze strony płci pięknej i sposoby na radzenie sobie z tym wszystkim. Ale czy z raz posmakowaną uciechą da się walczyć? Czy apetyt nie rośnie w miarę jedzenia? Wszystko to przybiera tak zły obrót, że ociera się o samego szatana i kontakty z piekłem.
A zatem wyruszamy do tamtych czasów i wcielamy się w tamtejszych bohaterów!
Polecamy, zespół dobrerecenzje.pl

,,Mnich" M.G.Lewisa (angielskiego pisarza i dramaturga) wydany po raz pierwszy w 1796 roku od razu wywołał sensację i poruszenie, a obecnie jest uznawany za klasyk powieści gotyckiej.

Głównym wątkiem w powieści jest historia zakonnika Ambrozja, wychowanego od urodzenia w klasztorze. Raz w tygodniu udaje się on do kościoła Kapucynów w Madrycie i wygłasza kazania, na które ściągają ludzie z całego miasta. ,,Grandowie obsypują go podarkami, ich żony nie chcą mieć żadnego innego spowiednika i w całym mieście znany jest pod imieniem Męża Świątobliwego."
Ambrozjo jest wykształcony, nie łamie reguł zakonu, jego reputacja jest bez zarzutu. Ludzie upatrują w nim świętego, a podczas kazań przechodzi przez tłum dreszczyk grozy, gdy mnich patrzy surowym wzrokiem i wytyka grzechy. Rysy twarzy i postawa opata wyrażają głęboką pokorę, ale czy ta pokora faktycznie mieszka w jego sercu? Czy nie grzeszy on pychą?

Ambrozjo jest w wieku, w którym namiętności są najsilniejsze i nieokiełznane. Zostaje poddany przez diabła próbie kobiecych uroków za sprawą podesłanej w przebraniu Matyldy, która uwodzi go i rozbudza niepohamowaną namiętność. Mnich następnie nastaje na cnotliwą, słodką i wrażliwą Antonię. Autor drobiazgowo i bardzo przekonująco przedstawia upadek moralny Ambrozja, który knuje intrygi, gwałci i dopuszcza się morderstw, aby tylko zaspokoić swoje seksualne żądze.

Lewis krytykuje życie klasztorne. Pokazuje na przykładzie mnicha, że choć z natury szlachetny i dobry grzeszy najpierw pychą, a następnie całkowicie oddaje się rozpuście za murami klasztoru. Wiernym zaleca pokutę, ale sam jej nie stosuje. Zakonnice wcale nie są lepsze. W okrutny sposób postępują z Agnes, która dobrowolnie wstąpiła do klasztoru.

Choć ,,Mnich" jest powieścią XVIII-wieczną, to w dzisiejszych czasach też może być uznany za powieść perwersyjną, bo gwałt w otoczeniu trumien, czy też zamurowanie człowieka żywcem w lochu jest przecież nadal przerażające. Autor dosadnie realistycznie opisuje scenerię lochów, grobów i krużganków. Pojawiają się krwiożercze upiory, duchy, a diabeł zostaje przedstawiony jako piękna i pociągająca istota. Powieść Lewisa dostarcza dreszczyku lęku i grozy, budzi silne emocje oraz pobudza erotyczną wyobraźnię. Najnowsze wydanie książki opatrzone jest drzeworytami Georga'a Tute'a, które podkreślają grozę opowieści. Polecam:)
http://magiawkazdymdniu.blogspot.com/

Klasyka literatury gotyckiej, która budziła kontrowersje wśród jej ówczesnych czytelników i może budzić je po dziś dzień. Pomimo, że jest to książka nie dla wszystkich, napisana dość archaicznym językiem oraz mająca bardzo dosadne i frywolne opisy zachowań, których nie powstydziłaby się nawet Anne Rice, jest również uznawana za klasykę horroru. Jak większość noweli gotyckich, jest to historia, która wchodzi pod skórę i sprawia, że dreszcze przechodzą nam po plecach nie tylko ze strachu ale i z lekkiego zażenowania. A to znaczy, że Lewis zadziałał we właściwy sposób. Dotknął prawdy o naszych pragnieniach i zahamowaniach, jakie narzuca nam ogólnie przyjęta moralność.

Powieść opowiada o życiu i gwałtownym upadku początkowo pobożnego mnicha Ambrosio. Przez intrygi uknute przez Matildę, która zwodzi go i skłania do wykroczeń przeciw boskim prawom, mężczyzna staje przed trudnym wyborem, który prowadzi go ku niechybnej hańbie. On sam jest następnie opanowany żądzą do niewinnej Antonii. Używając czarów i magii Matilda pomaga mu ją uwieść, a ten po pewnym czasie gwałci ją i zabija. Jest to pewnego rodzaju metafora szatana ubranego w kobiecą formę.

Jeśli mam być całkowicie szczera, to ta powieść mnie zbulwersowała w pewnym sensie i trochę przeraziła. Choć wiem, że to fikcja literacka, coś z tyłu głowy mówiło mi podczas czytania, że takie historie dzieją się po dziś dzień. Że nawet ci, którzy uważają się za najbardziej pobożnych, kierują się w stronę tego, co jest zakazane i potępiane. Muszę przyznać, że jak na powieść z początku osiemnastego wieku, jest nadal bardzo aktualna, choć jej forma i sposób przekazywania treści pozostawia posmak pleśni w ustach.

Jako że mam dość specyficzny gust czytelniczy, to śmiało mogę stwierdzić, że ta książka jest jedną z tych, do których jeszcze kiedyś wrócę, jak będę w odpowiednim nastroju.

Muszę też dodać dwa słowa na temat oprawy graficznej książki, która to jest, jak zawsze przepiękna a grafiki, zamieszczone między rozdziałami, dodają treści mocy i należytego charakteru.

Matthew Gregory Lewis, w czasach których przyszło mu żyć, wywoływał niemałe kontrowersje swoim życiem, a tym bardziej tym co wymyślał i umieszczał na łamach swoich powieści.Jego dzieła do dzisiaj potrafią zainteresować czytelnika, a tematy, w zamierzeniu problematyczne, w dzisiejszych czasach nie robią takiego wrażenia.

Weźmy takiego"Mnicha".To opowieść o namiętności, wielkiej miłości i problemach jakie narastają na drodze do szczęścia bohaterów.Aby było ciekawiej niektóre z tych postaci, to pobożni mnisi, którzy przecież powinni się zajmować wychwalaniem Boga i niczym innym, ewentualnie nawracaniem niewiernych owieczek.Jakby tego było mało pewne nieszczęsne istoty nie mogące zaznać spokoju po swojej tragicznej śmierci pałętają się po wydarzeniach utrudniając jak mogą poczynania bohaterów.Mamy powody sądzić, że-być może wszystkie te problemy zakończą się w miarę szczęśliwie, ale kto wie?

Znakomita powieść, która mimo tego, że z lekka trąci myszką, nadal czyta się z zapartym tchem.Czego tu nie ma?!Złowrodzy mnisi, nawiedzone matrony, złośliwe zjawy, krwiożerczy zbóje, widowiskowe pojedynki i oczywiście miłość, która popycha zaślepionych uczuciem do czynów, które nie zawsze zakończą się dobrze.Masa postaci, świetne opisy, bogaty i plastyczny język, którego próżno szukać we współczesnej prozie.Zasiadać do lektury, bo warto.Książka w sam raz na tą słotę za oknem.

Musze Wam powiedzieć, że pomimo upływających lat powieść Lewisa nadal nie traci swej wiarygodności. Na pewno jest to książka ponadczasowa, która była czytana i zapewne będzie. To niesamowite, że za każdym razem jak po nią sięgam to wywołuje ona we mnie ten sam nastrój grozy i tajemniczość. Jednak cała sceneria zakonu i habitu ma coś w sobie, że czytelnikowi trudno się od niej oderwać. Ja już wielokrotnie wracałam do tej książki i za każdym razem mam ten sam dreszcz emocji. Muszę przyznać, że jest to po prostu bardzo dobrze napisana książka ze świetną fabułą, od której nie można się oderwać. Dla mnie rewelacja!