Zmierzch świata rycerzy (okładka  twarda, wyd. 04.2023)

Doskonała lektura. Historia Europy jest fascynująca a Anna Brzezińska potrafi podać ją jak najsmakowitsze danie.

Ładne wydanie. Wciągająca od pierwszych wersów.

Super książka

Czy znajdzie się ktoś kogo nie fascynują minione lata? Zwłaszcza te bardzo odległe? Okryte tajemnicą, zupełnie innymi zwyczajami? Średniowiecze jawi się nam jako epoka nie tyle zacofana, ale okryta płaszczem niewiedzy, lekko prymitywna i na pewno jako taka, która rządziła się swoimi prawami. Jaką wtedy rolę odgrywały kobiety i czy chociażby w małym stopniu miały wpływ na cokolwiek? ⚔️ Annę Brzezińską znamy z książki "Córki Wawelu". Kto nie czytał koniecznie powinien nadrobić tę lekturę. Teraz w nasze ręce trafia pozycja, która zabiera nas w niesamowitą podróż po Europie. Podróżujemy, poznając niesamowite kobiety, którym przyszło żyć w epoce średniowiecza i miały tę możliwość by odnosić jakiś wpływ, świadomie lub nie, na to, co się działo, na historię i na pewno na to w jakim miejscu my teraz się znajdujemy. Dostajemy niesamowity opis końcówki średniowiecza, zmian zachodzących w tej epoce i widzianych oczyma kobiet. Tutaj spotkamy się między innymi z Małgorzatą Andegaweńską, Małgorzatą York, Lukrecją Borgią, Izabelą Portugalską i Marią Burgundzką. Jeśli komuś mało, uzupełni swoje oczekiwania ówczesnymi historiami, bo to opowieść o wojnach, polityce, praktykach seksualnych, spiskach i intrygach. Wszystko okraszono tłem obyczajowym z elementami praktyk religijnych , tradycjami i zwyczajami wszystkich warstw społecznych. Na deser natomiast skoczymy na turnieje rycerskie. ⚔️ Sucha historia bywa nudna, zwłaszcza jeśli dotyczy epoki mało dla nas ciekawej i w nudny sposób przedstawionej. Tutaj nie ma nudy. Styl autorki wciąga czytelnika w wir historii i mimo objętości czytanie nie sprawia problemów. Jedynym mankamentem tej przeszło siedmiusetstronnicowej pozycji jest to, że po prostu ciężko się ją trzyma. ⚔️W książce doświadczamy historii opartej na mnóstwie wydarzeń. Wszystko zostaje poparte faktami i tekstami źródłowymi. Sprawia, że na średniowiecze nie patrzymy w sztywnych ramach czasowych, ani też jako na epokę ciągłych walk rycerskich, zbrojnych i ciemnoty. Autorka okrasiła całość opisami codzienności, zwyczajami, obyczajami i tradycjami, co czyni pozycję niesamowitym kompendium wiedzy o tamtych czasach. ⚔️ Z tego, co pamiętam z lekcji historii, ucząc się, lub próbując się uczyć tego przedmiotu, bo owszem lubiłam z niego wybrane fragmenty jednak za całością nie przepadałam, kojarzyłam zawsze epokę średniowiecza za stricte męską. Dopiero teraz uświadamiam sobie, że kobieta stanowiła w nim istotną rolę i szkoda, że ówczesne matki, żony trochę przez dydaktyzm zostały zapomniane. Po lekturze zobaczycie jak znaczącą była rola niektórych. Ubolewam nad faktem, że tak nieciekawie prowadzone są podręczniki do historii i zdarza się niekiedy tak, że nawet studiując ów przedmiot nie potrafimy wyciągnąć z historii wniosków i się czegoś nauczyć na błędach poprzedników. Zwłaszcza teraz tak mocno jest to, niestety, widoczne. ⚔️ Na ostatnich stronach dostajemy encyklopedyczne informacje o bohaterach i bohaterkach oraz drzewa genealogiczne, co znacznie ułatwia "połapanie się" w gąszczu tej najdłuższej epoki. Podsumowując. To książka dla tych, którzy kochają historię niebanalną, lubią łamać stereotypy, mają mocne ręce (do trzymania książki) i są żądni wiedzy. Polecam!

Mówi się, że historie piszą zwycięzcy, a że na przestrzeni stuleci to zwykle mężczyźni wywoływali konflikty i toczyli wojny, to im przypadła zaszczytna rola kronikarzy dziejów. Nie tym jednak razem, dziś historia należy do Anny Brzezińskiej i jej potężnych kobiet, które wprowadziły świat w epokę renesansu. Zmierzch świata rycerzy to niezwykle obfite tomiszcze i nie mam tu jedynie na myśli potężnej ilości stron ale przede wszystkim zawartą w nich wiedzę. Anna Brzezińska – autorka – z niezwykłą dbałością o szczegóły przedstawia nam dzieje Burgundii Walezjuszów, Rzymu Borgiów oraz Ferrary dEstów. Nie podaje jednak tylko suchych faktów i wykazów dat, które cechują książki historyczne a zabiera czytelnika w podróż do przeszłości, na zwaśnione książęce i królewskie dwory, pełne intryg papieskie świątynie czy klasztory, których żywi święci mieli status niczym współczesne nam gwiazdy rocka. Muszę przyznać, że ta książka mnie zaskoczyła i zachwyciła. Znając wcześniej twórczość Anny Brzezińskiej oczywiście spodziewałam się, że kolejna jej publikacja utrzyma poziom wcześniejszych, jednak tym razem moje oczekiwania zostały spełnione w 120%. Autorka Zmierzchu świata rycerzy prowadzi swojego czytelnika przez schyłek średniowiecza wprost ku nowożytności, osiami swojej opowieści czyniąc potężne i dumne kobiety, które świat i historia osadziły w roli Penelopy – kobiety, która musi przetrwać „burze” i uchronić od zapomnienia dziedzictwo swego rodu. Mówi się, że mężczyzna jest głową rodu… …. a kobieta szyją, która tą głową kręci. Czasem zapominamy, że być kobietą w tamtych czasach nie było łatwo, podczas gdy mężczyźnie wolno było praktycznie wszystko, wystarczyło jedno złe słowo by zniszczyć reputację kobiety. Wielkie władczynie wiodły więc żywot pobożniejszy niż niejedna mniszka, zaczytując się w religijnych księgach i wznosząc modły za swych krnąbrnych mężów i synów. Stroniły od najdrobniejszych podejrzeń dotyczących ich prowadzenia się i jak ognia piekielnego unikały pokus. I wszystko to po to, by nie skończyć w hańbie jak pierwsza lepsza ladacznica. Jednak mimo tych niemal męczenniczych obostrzeń wiedzą i władzą niektóre wcale nie ustępowały mężczyzną. Małgorzata Andegaweńska, Małgorzata York, Izabela Portugalska, Maria Burgundzka Lukrecja Borgia… to tylko kilka najznamienitszych pań, które czytelnikowi jest dane poznać. Świetnie wykształcone, o doskonałych manierach i zacnym pochodzeniu, musiały stawić czoła niejednemu mężczyźnie, któremu wydało się, że miejsce kobiety jest dwa kroki za mężem. Rządziły swoimi ojczyznami, prowadziły dwory i posiadały świetnie prosperujące biznesy. Były patronkami malarzy, poetów, rzeźbiarzy i mnichów… Ale do brzegu :D Ta książka ma zdecydowanie więcej plusów niż minusów. Na ogromne oklaski zasługuje mrówczy wysiłek autorki, bo uwierzcie mi znaleźć rzetelne materiały o kobietach schyłku średniowiecza nie jest wcale tak znowu łatwo i nie wiem w sumie co spodobało mi się bardziej, ta rzetelna praca wykonana przy pisaniu czy może umiejętności literackie autorki, które sprawiły, że martwe od wieków postacie na powrót ożyły, by zabrać czytelnika w barwną podróż po swoich włościach. Jeśli chodzi o minusy za, to tak naprawdę w całej pozycji doskwierała mi jedna rzecz. Początkowo miałam wrażenie, że jak to „O kobietach, którym zawdzięczamy nowożytność” jak tych kobiet tam jak na lekarstwo, a wszystkie stoją grzecznie w cieniu mężów i ojców, dopiero w pewnej chwili dotarło do mnie, że tak przecież właśnie wyglądało ich życie i nie mogę oczekiwać po książce historycznej, że jej bohaterki przywdzieją zaraz superbohaterskie peleryny i z laserami w oczach pobiegną ratować świat. Gdy odrzuciłam to XXI uprzedzenie i zamiast wyczekiwać supermocy skupiłam się na prawdziwej historii kobiet, książka pochłonęła mnie bez reszty. Skoro więc nie to, to co? Wprowadzenie. Niestety to doskwierało mi przez cały czas, odnosiłam rażenie, że żeby dotrzeć do swoich bohaterek i osadzić je w odpowiednich realiach Anna Brzezińska przeprowadzała czytelnika przez cały ich ród łącznie z bocznymi gałęziami i weselem stryjenki wuja w trzecim pokoleniu. Czy to takie straszne? Nie, absolutnie, to naprawdę świetnie, że nie dostawaliśmy bohaterki wrzuconej w wir zdarzeń, ale mogliśmy poznać jej przeszłość i dowiedzieć się co nieco o jej rodzinie, nim dotrzemy do „właściwych” wydarzeń. Jednak z powodu tych wstępów bohaterowie mnożyli się jak króliczki, co wprowadzało nielichy zamęt w czytaniu i czasem zwyczajnie, po ludzku ciężko było zorientować się kto jest kim. Za egzemplarz recenzencki dziękuję Wydawnictwu Literackiemu #współpracabarterowa #współracarecenzencka #współpracareklamowa

Anna Brzezińska jest dla mnie autorką, która zawsze budzi emocje i ogromną chęć obcowania z jej prozą, a potem wyciska pot z czoła podczas czytania. Wciąż pamiętam mroczny klimat „Wody na sicie” i niesamowity język, jakim posługuje się autorka, dlatego wyczekiwałam na jej najnowszą książkę pt. „Zmierzch świata rycerzy”. Jednakże w tym przypadku mój zachwyt jest umiarkowany. Przede wszystkim podczas czytania miałam poczucie, że to nie jest powieść, a podręcznik historii, czy raczej książka popularnonaukowa. Informacje typowo historyczne: kto, gdzie, jak, po co, dlaczego, przeplatane są złośliwymi komentarzami miejskich przekupek. Odniosłam wrażenie, że to jedyne nieoficjalne fragmenty tej książki. Reszta to fakty, komentarze, niezliczona liczba postaci, a ich powiązania i wzajemne wpływy utworzyły dla mnie, laika, siatkę niemożliwą do ogarnięcia. Z drugiej strony Anna Brzezińska wzięła na tapet fragmenty historii, które są mało znane i szczegółowo opisała dzieje Burgundii Walezjuszów, Rzymu Borgiów, a także Ferrary d`Estów. Oprócz bogatej faktografii przedstawiła również atmosferę tamtejszych dworów, pełnych niespełnionych ambicji, zawiści, sporów i intryg. Razem z kobietami, które w tamtych czasach odgrywały istotną, choć przemilczaną rolę w polityce, możemy obserwować, jak epoka średniowiecza odchodzi w zapomnienie, a rozpoczyna się odrodzenie, a razem z nim rodzą się wyzwania epoki nowożytnej. Jestem pod ogromnym wrażeniem mrówczej pracy, jaką musiała wykonać autorka, by znaleźć informacje o życiu kobiet tamtej epoki. Jej wkład w pisanie herstorii jest nie do przecenienia, bo wyłuskanie i rzucenie światła na średniowieczne kobiety jest trudne. Ich jedyną bronią była reputacja, której trzeba było bronić bardzo uważnie, a i tak można było stracić bez powodu. Stąd najlepiej było budować ją na wizerunku pobożnej matki, najlepiej pokornej i podporządkowanej. Jednak nie zawsze można schylać głowę przed mężczyznami, kiedy jest się świadomą, wykształconą osobą z ambicjami. Myślę, że książka sprawiła mi niemożliwą do pokonania trudność głównie dlatego, że przytłoczyła mnie faktami, o których nie mam nawet mglistego pojęcia. Dlatego zanim po nią sięgniecie, poczytajcie o tamtych czasach i miejscach w innych książkach. Będzie łatwiej odnaleźć się w gąszczu powiązań dynastycznych. Być może wtedy świat przełomu epok ożyje i rozkwitnie na kartach „Zmierzchu świata rycerzy” Anny Brzezińskiej i bardziej docenicie jej kunszt.

Cieszę się, że powstają książki odczarowujące historię. Przedstawiające ją z nowych, niezwykle interesujących perspektyw, ukazujące fakty do tej pory pomijane. Taki był właśnie „Zmierzch świata rycerzy”. To skarbiec wiedzy o kobietach. O świecie, który wykreowały. O faktach, w których ich udział został zmarginalizowany. A co najważniejsze, o tym, jak wiele im zawdzięczamy. [Współpraca reklamowa z Wydawnictwem Literackim] Przede wszystkim to historia przedstawiona w interesującej formie. Autorka w fantastyczny sposób snuje opowieści. Przedstawia fakty niezwykle przystępnie, fascynująco i angażująco. To dopracowana pozycja. Chylę czoła, bo (w mojej ocenie) należy zaznaczyć, że pisanie powieści na podstawie faktów historycznych jest o stokroć trudniejsze, wymagające analizy, czasu i szerokiej wiedzy. Chciałabym Cię uprzedzić, że w tej powieści dostajemy wiele informacji politycznych – dat, nazwisk i faktów. Zostały przedstawione w zrozumiały sposób, ale jestem świadoma, że nie dla każdego będzie to przystępne. Na uznanie zasługuje wydanie książki. Mimo pokaźnych rozmiarów (736 stron) jest przepiękne. Niezwykle klimatyczne akcenty, grafiki rozpoczynające rozdziały, mapy. Wydawnictwo wykonało wspaniałą pracę. Planując czytanie, warto wygospodarować dla niej trochę więcej czasu i uwagi, aby nic nie umknęło. Uważam, że to pozycja warta każdej poświęconej minuty. Co więcej, z pewnością sięgnę po inne tytuły pani Brzezińskiej. Perspektywa autorki zdecydowanie do mnie trafiła, a styl prowadzenia opowieści sprawił, że czytanie było przyjemnością.

Po książki historyczne sięgam ekstremalnie rzadko. Co prawda lubiłam historię w szkole średniej, jednak powrót do dawno minionych epok nigdy nie jest moim pierwszym wyborem. Chyba, że trafię na prawdziwą perełkę traktującą o kobietach, o których historia wspomina stosunkowo niewiele lub w ogóle. I właśnie tak wyruszam w fascynującą podróż historyczną, mając za przewodniczkę Annę Brzezińską. Śledziłam losy wielkich świata końca średniowiecza i renesansu, przez Francję, Anglię, kraje południowej Europy… wszystko opisane w niezwykle zajmujący, pełen ciekawostek sposób. Przyznam, że nie spodziewałam się tak dużej dawki wiedzy w przystępnej formie, jaka proponuje Autorka. Żałuję, że książki do nauki historii nie są choć w połowie tak ciekawe jak „Zmierzch świata rycerzy”! Cieszę się, że wielkie władczynie Europy, matki królów, kobiety stojące blisko władzy zostały przedstawione w rolach głównych. Niesłuszne spychane na drugi plan w końcu dostały szansę zaistnienia na nowo. Chylę czoła przed Autorką, która wykonała kawał świetnej, ale i karkołomnej pracy - książka ma ponad 700 stron, zawiera mnóstwo faktów historycznych, opartych na sprawdzonych źródłach oraz zachowanej korespondencji. Brzezińska pokusiła się również o rozszerzenie książkowego menu o zwyczaje, tradycje, opisy życia codziennego i kulturalnego opisywanych dekad. Całość zrobiła na nie nie tyle duże, co ogromne wrażenie! Wspaniała pozycja, niezwykle wciągająca encyklopedia opisująca sylwetki kobiet, które przetrwały schyłek epoki rycerzy. Szczerze polecam!

"Wszystko jest na sprzedaż nawet natchnie Ducha Świętego - kwitowała rzymska ulica." •• "- Nie zakochuj się - nauczał da Certaldo - bo będzie cię to drogo kosztowało. Mieszczaństwu, kupcom i bankierom dobra małżeńska miłość przypominała wspólnie prowadzone przedsięwzięcie gospodarcze. Nie inaczej funkcjonowało wiele związków arystokratów, choć ci z większą łatwością wydawali, niż zarabiali." ▪︎▪︎ Kawałek historii podany w lekkiej, przystępnej i ciekawej formie. Książka ma prawie 800 stron, a czyta się ją szybko i z dużym zainteresowaniem. Autorka nie zarzuca czytelnika suchymi, nużącymi faktami, tylko snuje opowieść opartą na prawdziwych wydarzeniach, co sprawia, że mimowolne staje się on świadkiem zmieniającego się świata. Poza polityką znajdziemy tutaj m.in. opisy ówczesnych tradycji, obyczajów, a nawet praktyk seksualnych. Uwierzcie mi, że nie sposób się nudzić przy tej lekturze, nawet jeśli ktoś nie jest specjalnym fanem historii. Całość jest niezwykle dopracowana i pozwala bez bólu dowiedzieć sie czegoś nowego lub usystematyzować zdobytą już wiedzę. Jedyne do czego się odrobinę przyczepię to podtytuł "O kobietach, którym zawdzięczamy nowożytność", wydaje mi się on odrobinę na wyrost, bo przyznam, że nie odczułam ich roli, aż w tak znaczący sposób, jak można się było zasugerować. Dla miłośników historii, ale nie tylko.

Kobiety w "Zmierzchu świata rycerzy" faktycznie się pojawiają, ale ich rola (w moim odczuciu) jest dość mocno przeceniona. To jasne, że u schyłku średniowiecza - jak i w każdej innej epoce - zdarzały się wybitne jednostki płci żeńskiej - oczytane, inteligentne, zaradne, ale zwyczajnie giną one w mrowiu męskich protagonistów. I w książce Anny Brzezińskiej giną również, bo choćby nie wiem, jak bardzo człowiek kombinował, to mężczyźni - królowie, papieże, reformatorzy a nawet artyści - byli kreatorami rzeczywistości. Jeżeli ktoś jest oczytany w temacie Wojny Dwóch Róż, Tudorów, Borgiów, a szuka pozycji, która przedstawi mu nowe bohaterki schyłku średniowiecznej (lub progu nowożytnej) Europy, to "Zmierzch świata rycerzy" może nie do końca spełnić te oczekiwania. Ale dla każdego, kto ma ochotę uporządkować sobie wiedzę na temat tej epoki historycznej lub po prostu poczytać coś lekkiego o historycznej tematyce, książkę Anny Brzezińskiej jak najbardziej polecam - dla mnie była to naprawdę przyjemna lektura.