Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt (okładka  twarda, wyd. 10.2020)

Książka jest kierowana do badaczy współczesnych Darwinowi. Dla współczesnego czytelnika nie będzie zbytnio interesująca. Niemniej można doświadczyć, jak żmudne są badania i ile wymagają zacięcia. Nie żałuje, że sięgnęłam po tę pozycje, jednak oczarowana nie jestem.

Super!

Karola Darwina nie trzeba chyba nikomu przedstawiać. Jego przełomowe teorie dotyczące ewolucji stanowią fundament naszej obecnej wiedzy na temat pochodzenia człowieka i jego miejsca w krainie zwierząt. Nic więc dziwnego, że Darwin zgłębiał swoją wiedzę na temat zachowania naszego gatunku - w efekcie publikuje „Wyraz uczuć u człowieka i zwierząt”. Dzięki swoim znajomościom i korespondencji z wieloma naukowcami i podróżnikami rozsianymi po całym globie sprawdza, czy przedstawiciele różnych plemion i narodów wyrażają uczucia i emocje w ten sam sposób. Chce jednocześnie zweryfikować, które zachowania, zapewne przez swoją uniwersalność, są najprawdopodobniej wrodzone, a które nabyte w wyniku wpływu kultury na jednostkę. Jego rozważania nie są może przełomowe dla współczesnego czytelnika jako, że obecnie nasza wiedza z zakresu biologii, neurologii i psychologii jest zdecydowanie bardziej rozwinięta. W dzisiejszych czasach lekarze dysponują skomplikowanymi przyrządami diagnostycznymi, takimi jak rezonans magnetyczny, a naukowcy w dedykowanych centrach badawczych poświęcają całe miesiące i lata na weryfikacji pojedynczych aspektów naszej natury. Dlatego jeśli weźmiemy pod uwagę ograniczenia i brak całego tego aparatu i zaplecza badawczego, to analiza i wnioski wysunięte przez Darwina są tym ciekawsze i bardziej zajmujące. Jego rozważania na temat zmian wyrazu twarzy człowieka i pracy naszych mięśni pod wypływem różnych emocji są fascynujące, szczególnie, jeśli zobaczymy jak bardzo są trafne.   Dodatkowo to wydanie jest ilustrowane zdjęciami i rysunkami wykonanymi na potrzeby oryginalnej publikacji z końca XIX wieku, które same w sobie są bardzo ciekawe, bo pokazują prawdziwych ludzi z tamtej epoki. Już same z siebie potrafią nam wiele powiedzieć o tym, jak wtedy wyobrażano sobie „modelowe” przedstawienie pewnych emocji, które dla nas z pewnością wyda się przesadne i sztuczne, ale w końcu XIX wieku było uznawane za jak najbardziej naturalne. Z mojego punktu widzenia największą barierą, z jaką czytelnik może się zmierzyć w czytaniu tej książki, jest jej język. Tłumaczenie nie zostało w żaden sposób uwspółcześnione, tak więc dziewiętnastowieczny styl ze swoją specyficzną składnią i słownictwem prezentuje się tutaj w pełnej krasie. Mam świadomość, że dla większość osób ta pozycja stanowi jedynie ciekawostkę, migawkę z przeszłości, w której świat był większy i bardziej tajemniczy, niż jest teraz. Jednak nie należy zapomnieć, że jest to również jeden z kamieni milowych obecnej nauki, który, nawet jeśli czasami może wydawać się zabawny, miał niezaprzeczalny wpływ na to, jak dzisiaj postrzegamy świat i siebie nawzajem.