Ucieczka z krainy wiecznego śniegu (okładka  miękka, wyd. 10.2012)

Tybet to miejsce, które wszystkim kojarzy się z wolnością, spokojem, szczęściem i stanem ducha, który można osiągnąć jedynie dzięki medytacjom, modlitwom i wsłuchiwaniu się we własne wnętrze. Szczególnie dzisiaj, kiedy życie szybko gna do przodu, ludziom brakuje szczęścia i wolności, chcieliby zwolnić i poznać siebie, kraj ten jest jeszcze bardziej doceniany. Posunęło się to do tego stopnia, że wśród bogaczy wyjazd do Tybetu stał się wręcz najmodniejszą formą spędzania wolnego czasu. Nie da się też ukryć, że na dźwięk słowa Tybet, od razu w myślach pojawia się niezwykle szanowany, owiany legendą i tajemniczy człowiek, Dalajlama. To mędrzec, niezwykle inteligentny, spokojny i zachwycający siłą ducha i nastawieniem do życia, mężczyzna, którego historia jest znacznie bardziej dramatyczna niż mogłoby się wydawać.
Po śmierci Dalajlamy XIII, Tybet szykuje następcę, który obejmie władzę w kraju. Jest nim Lhamo Thondup, mały chłopiec, który od tej pory traci dzieciństwo. W jego życiu następują wielkie zmiany, jest uczony wszystkiego, co będzie mu potrzebne jako przywódcy, pobiera nauki i jednocześnie zostaje osamotniony. Wszyscy traktują go jak bóstwo, zapominając o tym, że jest jeszcze dzieckiem. Jedynie wśród biedniejszych mieszkańców wciąż udaje mu się uzyskać nieco "normalnego" życia, traktowania. Jednocześnie odczuwa presję, bo główny okupant Tybetu, Chny, wciąż próbują przejąc władzę nad "świętym miejscem". Kiedy młody chłopiec ma piętnaście lat następuje ogromny zwrot akcji.
W roku 1959 Chiny dosyć agresywnie atakują Tybet chcąc przejąc ten mały kraj. Ich działania powoli zabijają Tybetańczyków, zabierają im miejsce do życia i wolność. Młody Dalajlama musi objąć tron by ratować kraj. Jednak to nie przestrasza agresora i jedynym wyjściem jest ucieczka do Indii, gdzie władca będzie bezpieczny. Już sama ucieczka z rezydencji Dalajlamy otoczonej przez tysiące chińskich żołnierzy jest cudem, potem wraz z trzystu osobową grupą młody chłopiec musi przedrzeć się przez śmiertelnie niebezpieczne Himalaje, by dotrzeć do bezpiecznego miejsca.
"Ucieczka z krainy wiecznego śniegu" to przede wszystkim zadziwiająca i szokująca historia, w którą trudno uwierzyć. Pełna wzruszeń, zachwytu i niezwykłych zwrotów akcji, która od pierwszej strony nie pozwala o sobie zapomnieć. Jeszcze bardziej szokujące jest to, jak optymistyczny, pogodny i pełen nadziei jest Dalajlama mimo swych przeżyć. Dzięki temu, że autor, Stephan Talty ujął wszystkie wydarzenia w sposób niezwykły, momentami wydaje się jakby była to fikcyjna powieść, a nie autentyczna historia. To główna zaleta tego pisarza, która sprawia, że średniej objętości książka wydaje się być wręcz za krótka i chce się jeszcze. Oczywiście osoby, które kompletnie nie interesuje postać Dalajlamy, mogą się nie przekonać do "Ucieczki...", jednak na pewno choć trochę ich ona zaciekawi.

Właśnie umarł Dalajlama XIII. Dla mieszkańców odciętego od świata Tybetu to czas wielkiej żałoby. Minie kilka lat, nim ekipa poszukiwawcza dotrze do skromnej chaty pewnej biednej rodziny. To tam niczego nieświadomy, kilkuletni chłopczyk będzie musiał udowodnić, że jest kolejnym wcieleniem boga.


A o dowód nie jest tak łatwo. Mężczyźni z ekipy poszukiwawczej rozkładają na stole przedmioty należące do zmarłego dalajlamy, a także ich wierne kopie, które nie były przez niego używane. Czteroletni chłopiec musi wskazać te, które należały do zmarłego. Wystarczy jeden niewielki błąd i poszukiwania trzeba będzie zaczynać od nowa.

Młody dalajlama przeszedł tę niezwykłą próbę i został uznany za nowe wcielenie boga. Jak tego dokonał? To było niesamowite i z pewnością nie jesteśmy w stanie tego pojąć, ale dla Tybetańczyków odpowiedź jest prosta - Dalajlama XIV to po prostu bóg, który zrezygnował ze swojej nirwany, by pomóc innym ją osiągnąć. To ten mały chłopiec będzie nowym przywódcą całego państwa.

Zawsze zastanawiałam się, o co chodzi z całym tym szumem wokół Dalajlamy. Musiał dokonać czegoś niesamowitego. Ucieczka z Krainy Wiecznego Śniegu przyniosła mi odpowiedź na to pytanie - ten zawsze uśmiechnięty człowiek urodził się po prostu w trudnych czasach chińskiej inwazji i stał się ikoną swojej małej społeczności. Ku mojemu rozczarowaniu, nie było w jego życiu żadnych fajerwerków ani wielce bohaterskich czynów.

Początkowo książka była niezwykle wciągająca. Mogłam wejść w głowę tybetańskiego boga i patrzeć na świat jego oczyma. To wiecznie uśmiechnięty człowiek, który sposobem bycia ogromnie przypominał mi odrzucającego konwenanse Jana Pawła II. O tamtejszych wierzeniach wiedziałam co nieco już wcześniej, ale i tak miło czytało się o reinkarnacji, zakazie zabijania i niezwykłemu oddaniu wiernych. Dotąd postrzegałam Tybet jako miejsce spokojne, wypełnione ludźmi szczęśliwymi i żyjącymi w zgodzie z naturą, tymczasem okazuje się, że wcale nietrudno tam o zdradę i zamach. Większa część książki stanowiła jednak opis sytuacji politycznej Tybetu. Pojawiło się mnóstwo nazwisk, za to Dalajlama został odsunięty w cień. Rozczarowało mnie to ogromnie, bo opis jego charakteru, poznawanie jego wewnętrznych przeżyć było naprawdę ciekawe.

Ta pozycja warta jest przeczytania, nawet jeśli nie interesuje Was polityka Tybetu i chińska inwazja. Początkowe rozdziały dadzą Wam sporo do myślenia. Ja wciąż zastanawiam się, jak to możliwe, że mały chłopiec, który w życiu nie widział zmarłego przywódcy, był w stanie wskazać różaniec, na którym się modlił. Zdaje się, że Kraina Wiecznego Śniegu skrywa więcej tajemnic, niż bylibyśmy w stanie przypuszczać.

Ta książka jest skarbnicą cytatów i mądrości płynących nie tylko z ust przywódcy, ale też całego narodu, bowiem znajdziemy to przysłowia, fragmenty zasłyszanych rozmów czy przekazywane z pokolenia na pokolenie wartości. Autor wykonał kawał dobrej pracy, zasługującej na uznanie, bowiem tak dobrze opracowanej i podanej w przystępnej formie relacji nie znajdziecie nigdzie. Zamieszona na końcu bibliografia, może dla czytelników chcących pogłębić temat, stanowić listę lektur uzupełniających.

Autor porusza trudny temat, ale nie boi się kontrowersyjnych określeń. Nie ocenia zachowania Dalajlamy czy Tybetańczyków, a nawet chińskiego okupanta, stara się badać i analizować poszczególne sytuacje, pozostawiając czytelnikowi miejsce na własne wnioski. Ważnym elementem „Ucieczki…” jest epilog, w którym autor opisuje swoją wizytę w Tybecie, pozwala to jeszcze lepiej zrozumieć, w jakiej sytuacji są Tybetańczycy.