Młodzieżowe książki science fiction to zazwyczaj pierwsze pozycje z tego gatunku w przygodzie z fantastyką naukową. Dlatego wśród naszych propozycji nie zabraknie klasyków, które mimo upływu lat, w ogóle się nie starzeją. Podpowiadamy też, po jakie serie warto sięgnąć, żeby zanurzyć się w świecie sci-fi na dłużej.
Frank Herbert, „Diuna”
Zaczynamy paradoksalnie od jednej z najbardziej opasłych powieści science fiction, które dziś zalicza się do niekwestionowanych klasyków gatunku. „Diuna” Franka Herberta ma prawie 800 stron, a to dopiero pierwszy tom! Mimo tego po wciągnięciu się w fantastyczne uniwersum „Diuny”, kolejne rozdziały miną znacznie szybciej, niż moglibyście się tego spodziewać. „Kroniki Diuny” opowiadają o losach władców i mieszkańców kilku niezwykłych planet, z których każda posiada bogatą historię. Autor po mistrzowsku przeplata wątki polityczne, ekologiczne oraz mistyczne, komponując zawiłą, ale niezwykle wciągającą fabułę. Łatwo się w tym zatopić i chłonąć kolejne rozdziały, by odkryć kolejne tajemnice tego wyjątkowego uniwersum. „Diunę” polecamy także ze względu na niedawną premierę filmowej adaptacji tego dzieła, dzięki czemu po lekturze możecie od razu skonfrontować wasze wyobrażenia na temat tego uniwersum z ekranizacją.
Ursula K. Le Guin, „Sześć światów Hain”
Amerykańska pisarka od lat słynie jako autorka dzieł z gatunku fantastyki oraz sci-fi. Z jej literackiego dorobku wybraliśmy cykl Ekumena, nazywany również serią Hain. Chociaż pierwszy tom został wydany w 1966 roku, również dzisiaj „Sześć światów Hain” imponuje wizjonerstwem i odniesieniami do wielu ważnych kontekstów społecznych. W skład specjalnego wydania „Sześć światów Hain” wchodzą powieści i opowiadania, osadzone przez Le Guin w wyjątkowym uniwersum. Znajdziecie tu niezwykle ciekawą wizję rozbudowanego, międzyplanetarnego społeczeństwa, które pod egidą Ligi Wszystkich Światów pragnie zjednoczyć inne planety. Co ciekawe, sama autorka podkreśla, że tytuły cyklu Hain nie są ze sobą spójne, dlatego jeśli w wasze ręce trafi jedna z powieści osadzonych w którymś ze światów Hain, możecie bez obaw zabrać się do lektury.
Magda Adamska, „Wpół do końca czasu”
Debiutancka książka Magdy Adamskiej to świetnie napisana powieść science fiction skierowana do nastolatków. Historia opowiadająca o podróżach w czasie i alternatywnych rzeczywistościach z jednej strony na pewno zrobi wrażenie na czytelnikach przemyślanym i bogato rozpisanym światem, a z drugiej wciąż pozostaje lekka i łatwa w odbiorze dla osób, które nie zjadły zębów na gatunku. Zwłaszcza, że autorka potrafi tworzyć wyrazistych bohaterów, których losami trudno się nie zainteresować. Świetny wybór dla osób, które szukają nowych głosów w literaturze SF.
Becky Chambers „Psalm dla zbudowanych w dziczy”
W powieściach science-fiction nierzadko pod technologicznym i futurystycznym płaszczem kryją się uniwersalne prawdy i rozterki, nad którymi można pochylić się bez względu na epokę. Tak też jest w przypadku Becky Chambers i jej książki „Psalm dla zbudowanych w dziczy”, która otwiera serię „Mnich i robot”. Filozoficzny wymiar tego tytułu kryje się za z pozoru prostym pytaniem „Czego potrzebują ludzie?”. Jaką odpowiedź usłyszy robot, który spotkał pewnego razu herbacianego mnicha? Cóż, to zależy, a książka Chambers znakomicie pokazuje, jak bardzo możemy się pod tym względem różnić jako ludzie. Wielokrotnie nagradzana powieść, która może nie zanurza się głęboko w technikalia, ale za to znakomicie pokazuje filozoficzną stronę gatunku sci-fi.
Andy Weir „Projekt Hail Mary”
Po sukcesie „Marsjanina” Andy Weir z marszu wymieniany jest wśród najwybitniejszych twórców literatury sci-fi. „Projekt Hail Mary” to nieco bardziej wymagająca pozycja od osławionego tytułu, jednak wciąż powieść, która znakomicie balansuje jeśli chodzi o stopień technicznego i naukowego zaawansowania. Fizyczne aspekty zawarte w „Projekcie Hail Mary” są tłumaczone w popularnonaukowy sposób, natomiast sama fabuła jest po prostu czymś wyjątkowym. Dawno nie było w literaturze tak nietuzinkowego podejścia do tematu podróży kosmicznych, dlatego „Projekt Hail Mary” to świetna alternatywa dla utartych w kulturze kosmicznych motywów.
Edward Ashton „Mickey 7”
Niezwykle wciągający koncept ludzkiej przyszłości i sposobów na podbijanie odległych planet prezentuje nam Edawrd Ashton w powieści „Mickey 7”. Po krótce, jest to jedna z tych książek science fiction, które bazują na akcji, chociaż sama koncepcja wykreowanego przez autora świata jest zarówno fascynująca, jak i spójna. Fabuła „Mickey 7” orbituje wokół tytułowego bohatera, a właściwie bohaterów… Cóż, nie jest to takie oczywiste, ale aby uniknąć spoilerów zachęcimy tylko do przekonania się, jak może wyglądać w przyszłości proces kolonizacji obcych planet.
James S.A. Corey „Przebudzenie Lewiatana”
Macie ochotę na dłuższą przygodę z uznaną serią sci-fi? „Ekspansja” to obecnie już 10-tomowy cykl powieści, który rozpoczyna „Przebudzenie Lewiatana”. Podobnie jak w przypadku „Mickey 7” pojawia się tutaj motyw kolonizacji planet Układu Słonecznego. Chociaż „Ekspansja” spełnia wszystkie wymogi gatunku sci-fi, czyta się ją jak powieści sensacyjne. W bezkresach kosmosu sporo się dzieje. Już w pierwszym tomie napotykamy tajemniczy statek, spiski na międzyplanetarnych szczeblach oraz wiele innych wątków, od których trudno się oderwać. Jest to zatem ciekawa mieszanka sci-fi, sensacji, kryminału oraz powieści obyczajowej, co może przekonać czytelników, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę z tym gatunkiem.
Neal Shusterman „Kosiarze”
Kolejna seria, którą warto polecić przede wszystkim młodszym czytelnikom, to „Żniwa śmierci” Neala Shustermana. Tym razem w szaty powieści science fiction ubrana została dystopijna wizja świata rodem z dzieł Huxleya. Na świecie nie ma głodu, biedy ani wojen. Są jednak kosiarze i to ich obecność kłóci się z utopijną wizją autora. Jak już wspomnieliśmy, „Kosiarze” to pierwsza odsłona cyklu Young Adult, która doczekała się nawet wyróżnienia Best YA Book of All Time magazynu Time. Jest to znakomita pozycja dla początkujących czytelników sci-fi, ponieważ autor znakomicie balansuje między wątkami poważnymi a często humorystyczną prozą życia bohaterów.
Zainteresował cię temat? Przeczytaj nasz wywiad z Nealem Shustermanem.
Stanisław Lem, „Bajki robotów”
Wśród polecanych książek sci-fi dla młodzieży nie mogło zabraknąć mistrza polskiej fantastyki naukowej, czyli Stanisława Lema. „Bajki robotów” to słodko-gorzka pozycja, która z jednej strony ukazuje kunszt satyryczny Lema oraz umiejętność stworzenia bezbłędnej parodii, ale jest jeszcze druga, mniej optymistyczna strona tego dzieła. Uchwycenie wszystkich odniesień do współczesnych autorowi realiów przez młodych czytelników może być trudnym zadaniem, jednak Lem w prześmiewczy sposób krytykuje również uniwersalne aspekty naszej codzienności. Zatem jak to w bajkach, tak w „Bajkach robotów” Stanisława Lema znajdziecie morał, nad którym warto się zastanowić.
Orson Scott Card, „Gra Endera”
Czas na prawdopodobnie najpopularniejszą sagę książek science-fiction dla młodzieży na świecie, czyli „Grę Endera”. Obecnie na uniwersum stworzone przez Carda składa się kilkanaście powieści, które swego czasu biły rekordy popularności. Genezą pierwszego tomu tej historii jest wizja świata w nieokreślonej przyszłości, który jest zagrożony przez owadopodobne istoty spoza układu słonecznego. Aby przeciwstawić się inwazji, ludzkość postanowiła wyselekcjonować dzieci o największym potencjale intelektualnym, które po osiągnięciu dorosłości, staną się żołnierzami zdolnymi do walki o przetrwanie planety. Wśród nich znalazł się Andrew Wiggin, czyli tytułowy Ender. „Gra Endera” opowiada o losach głównego bohatera i jego przyjaciół, treningu w specjalnej szkole oraz problemach, z którymi zmaga się większość młodych ludzi.
Jarosław Grzędowicz, „Pan Lodowego Ogrodu”
Przechodzimy do literatury science-fiction dla nieco starszej młodzieży. Saga „Pan Lodowego Ogrodu” od lat cieszy się niesłabnącą popularnością wśród polskich miłośników fantastyki i sci-fi. Grzędowicz niezwykle umiejętnie balansuje na granicy obu gatunków, gdyż z jednej strony mamy typowo fantastyczne przygody, nieustanną akcję i charakterystycznych bohaterów, ale jednocześnie świat przedstawiony w powieściach jest przepełniony technologią oraz wizjonerskimi rozwiązaniami. Głównym bohaterem jest charyzmatyczny Vuko Drakkainen, który wprowadza nas w ten niezwykle rozbudowany i zawiły świat. „Pan Lodowego Ogrodu” to nie najłatwiejsza lektura, jednak z czasem rekompensuje wymagania, jakie stawia na początku historii.
Karel Čapek, „Inwazja jaszczurów”
Kolejna pozycja, którą można śmiało określić mianem klasyki. „Inwazja jaszczurów” czeskiego pisarza Karela Čapka to z jednej strony niezwykle barwna i wielopoziomowa fantastyczna wizja okraszona błyskotliwą satyrą, a z drugiej po prostu historia ze smutnym przesłaniem, w której można odnaleźć wiele analogii do prawdziwej historii ludzkości. Niestety są to raczej mroczne epizody, do których większość z nas wolałaby nie wracać. Chociaż Karel Čapek zmarł w 1938 roku, przesłanie płynące z jego powieści nie traci na aktualności. Jest to zatem esencja książek science-fiction, które nie starzeją się mimo upływu lat.
Jacek Dukaj, „Katedra”
W naszym zestawieniu nie mogło zabraknąć innego mistrza polskiej fantastyki, czyli Jacka Dukaja. W „Katedrze” poczytny pisarz zabiera nas w kosmos, a konkretnie w okolice planetoid w układzie gwiazdy Lévie. To właśnie tutaj rozegrała się tragedia holownika Sagittarius, która okazałaby się klęską, gdyby nie poświęcenie jednego z członków załogi, dzięki któremu dla pozostałych wystarcza zapasów tlenu. Z czasem wiele osób zaczyna wierzyć, że poświęcenie tego człowieka stało się źródłem cudów, a grób bohatera odwiedzają pielgrzymki wiernych. Potem powstaje nietypowa katedra, której się nie buduje, a… sadzi. „Katedra” to znakomite opowiadanie, które może być dla wielu czytelników świetną próbką tego, co oferują powieści science-fiction. Ponadto po lekturze można obejrzeć animację Tomasza Bagińskiego, która swego czasu była nominowana do Oscara.
Wśród propozycji książek science-fiction dla młodzieży zawarliśmy zarówno potężne tomy fantastycznych epopei, jak i krótkie opowiadanie. Liczymy, że każdy znajdzie tu coś dla siebie!
Więcej artykułów znajdziesz na Empik Pasje w dziale Czytam.
Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com
Komentarze (2)
Komentarze
Osobiście dodałbym Stanisława Lema "Niezwyciężonego". Niby hard s-f lub batalistyczna space opera, ale, jak zawsze w twórczości Lema zawierająca rozważania dotyczące stosunku człowieka do tego, co Obce i postawy wobec Kosmosu.
Wyimaginowany Świat Bracia Szołochow.