Od Nowa (CD)

Nie każdy wie, że Marian Hemar (właśc. Jan Marian Hescheles) – poeta liryczny, niedościgły satyryk, twórca sztuk teatralnych, błyskotliwych skeczy i monologów, największy „szlagmacher” przedwojenny, autor ponad 3 tys. piosenek dla najlepszych międzywojennych kabaretów: Qui pro Quo, Banda, Morskie Oko – był jednocześnie patriotą, gorąco oddanym ojczyźnie, w którą „wrodził się”, przyjmując chrzest, był bowiem „Polakiem ochotniczym” – jak sam o sobie mówił.

Potwierdzał te słowa na każdym kroku: kreśląc antyhitlerowskie satyry, służąc w Wojsku Polskim podczas wojny z bolszewikami w 1920 roku, walcząc w Brygadzie Strzelców Karpackich, współpracując z prasą emigracyjną, Radiem Wolna Europa czy pisząc z sentymentem i dumą o Lwowie, Tobruku i Andersie. Ostatecznie wybrał los emigranta, z dala od Polski, która po 1945 roku stała się sowiecką kolonią, krajem rządzonym przez – jak sam nazywał komunistów – „azjatyckich agentów”.

Niniejsza płyta jest projektem Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, nad którym pracowano przez niemal rok. Powstała dzięki autorskiej idei, żmudnej selekcji dorobku Mariana Hemara, zaangażowaniu nietuzinkowych wokalistów i muzyków, a także wsparciu najlepszych absolwentów polskich akademii muzycznych.

Oddając Państwu ten krążek, pragniemy zaprezentować wyjątkowy fragment muzycznego dorobku Hemara – zarówno ten znany, satyryczno-rozrywkowy, jak i ten mniej radiowy, a wciąż bardzo aktualny – liryczno-patriotyczny. Wszystko to w nowych aranżacjach, których nie powstydziliby się nawet przedwojenni kompozytorzy.

Muzyka rozrywkowa ubiegłego wieku, która była domeną Mariana Hemara, coraz częściej powraca do nas w nowych, uwspółcześnionych opracowaniach. Inicjatywy te podejmują zarówno zespoły muzyczne, jak i instytucje. Mnogość śpiewanych przed wojną, a dziś już zapomnianych utworów zainspirowała Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku do podjęcia wyzwania edukacyjnego – przypomnienia ich współczesnemu odbiorcy.

Nie ulega wątpliwości, że postawa Mariana Hemara stanowi żywą egzemplifikację wartości definiujących misję Muzeum. Niezwykła przeszłość autora, jego rola w procesie budowania polskiej świadomości narodowej, w tym m.in. kilkanaście lat współpracy z Radiem Wolna Europa, to nie tylko piękna karta twórczości artystycznej, ale działalność misyjna i wyraźny sprzeciw wobec totalnego systemu komunistycznego.

Źródłem prezentowanych kompozycji stał się „Konkurs kompozytorski na utwór wokalny do tekstów Mariana Hemara dla Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku”, popularyzujący utwory liryczne poety. W jego ramach, spośród wielu zgłoszeń studentów i absolwentów polskich akademii muzycznych, wyłoniono trzech laureatów, którzy opracowali melodie do wierszy Modlitwa, Rozmowa z żołnierzem i Testament Chopina. Stanowią one fragment większego projektu, którego efektem jest płyta z muzyką do słów Mariana Hemara. Znajdziecie na niej Państwo 17 utworów wyselekcjonowanych z bogatego dorobku autora. W napisanie aranżacji muzycznych zaangażowano studentów, absolwentów i wykładowców Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, którzy pracowali pod okiem prodziekana Wydziału Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki as. mgr. Kamila Cieślika. Utwory wykonała Orkiestra Polskiej Filharmonii Kameralnej Sopot pod batutą prof. Wojciecha Józefa Rajskiego. Cały projekt koordynował Krystian Iwanow – kierownik Działu Wydarzeń Kulturalnych Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, któremu serdecznie dziękuję.Chciałbym, aby niniejsze wydawnictwo, trafiające do Państwa w momencie 120. rocznicy urodzin Mariana Hemara, stanowiło muzyczny ślad pamięci o artyście, który kochał Polskę i muzykę.
Dr Karol Nawrocki
Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku