Cień Endera. Saga Cienia. Tom 1 (okładka  miękka, wyd. 05.2014)

Syn 17 lat zachwycony lekturą.

W tej opowieści poznajemy Groszka, małego ledwie kilkuletniego chłopca, który żyje na ulicy. Skrajnie wyczerpany, głodny i brudny próbuje jakoś poradzić sobie w brutalnym świecie, gdzie przetrwają najsilniejsi i najsprytniejsi. I może Groszek nie jest siłaczem pod względem fizycznym, to jego umysł nadrabia wszystkie zaległości. To aż niemożliwe, żeby dziecko było tak inteligentne – i prawdą jest, że w rzeczywistości coś takiego nie miałoby miejsca. Jednak science fiction jako gatunek ma tą zaletę, iż teoretycznie niemożliwe pod względem naukowym – tu istnieje.

Narrator trzecioosobowy sprawia, że możemy wyciągać wiele własnych wniosków, niekoniecznie sugerując się odczuciami i przemyśleniami Groszka. Niemniej bardzo wyraźnie wykreowana została osobowość chłopca. Widzimy, jak sześcioletnie dziecko zmaga się z problemami dorosłych, radząc sobie o wiele lepiej od nich. Z czasem stajemy się ciekawi pochodzenia bezdomnego chłopca, który posługuje się imieniem Groszek. Autor jakby przeczuwał to i wraz z kolejnymi wydarzeniami powoli dąży do wyjaśnienia pochodzenia dziecka.

Autor zadbał także o to, by cały czas coś się działo. Bohaterowie zmagają się ze stawianymi wyzwaniami, czasem lepiej, czasem gorzej – ale nigdy się nie poddają i nie zostawiają nic przypadkowi. Język i styl utworu jest przystępny dla czytelnika w każdym wieku.

„Cień Endera” to opowieść, która pokazuje, jak ważna jest przyjaźń i ile zależy od naszych odczuć, nie tylko od faktów, do których można dojść w naukowy sposób. To historia o tym, jak ciężko znaleźć prawdziwego przyjaciela, który doceni nie tylko twoje zalety, ale i wady. Orson Scott Card bardzo dobrze potrafi wyczuć czytelnika i dać mu to czego w danej chwili potrzebuje. W odpowiednich momentach akcja nabiera tempa, tak samo jest jeśli chodzi o zwolnienie akcji, by czytelnik nabrał tchu i mógł przemyśleć to, co do tej pory się wydarzyło. Zakończenie zapowiada kolejne ekscytujące części. I choć „Cień Endera” można czytać niezależnie od znajomości „Gry Endera” to na pewno lepiej mieć najpierw za sobą Sagę o Enderze, a później dopiero rozpocząć Sagę Cienia, gdyż w pewnych momentach czułam się zagubiona i nie do końca rozumiałam odniesienia do poprzednich wydarzeń. To spotkanie z sci-fi uważam za niespodziewanie udane i już teraz wiem, że sięgnę po „Cień Hegemona”, a w najbliższym czasie mam zamiar nadrobić wcześniejsze utwory opowiadające o Enderze i jego przyjaciołach. „Cień Endera” otrzymuje ode mnie zasłużone 4,5/6.

Potrzebowałam kilku dni, żeby nabrać dystansu, złapać głęboki oddech i poukładać w głowie swoje nieuporządkowane myśli. Gdzieś w głębi mnie wciąż rozbrzmiewa echo "Cienia Endera" i wiem na pewno, że nigdy nie będę już taka, jak przedtem.
Trącę egzaltacją. Przeżywasz, kobieto - mógłby ktoś powiedzieć i niewiele by się pomylił. Przeżywam, bo Orson Scott Card poruszył najczulsze struny wewnątrz mnie. Czy kiedykolwiek przypuszczałabym, że powieść z gatunku sci-fi będzie w stanie poruszyć mnie do tego stopnia? Cóż, zdecydowanie nie. A jednak muszę posłużyć się tu wyświechtanym do cna powiedzeniem, że nigdy nie mów nigdy. Bo naprawdę, nigdy nie powinnam była powiedzieć, że sci-fi nie jest dla mnie.
Głównym bohaterem Cienia Endera jest Groszek, kilkuletni chłopiec, wychowany na rotterdamskiej ulicy, bez rodziny i przyjaciół. Jego ponadprzeciętna inteligencja, zdolność do błyskawicznego przyswajania wiedzy i odrobina szczęścia zesłanego mu pod postacią siostry Carlotty sprawiają, że Groszek zostaje wysłany do mieszczącej się w kosmosie Szkoły Bojowej, gdzie najwybitniejsze dziecięce umysły szkolone są do walki z Robalami, najeźdźcami z innej galaktyki. Wyobcowany, nieufny i skrajnie analityczny, Groszek obserwuje wszystko co go otacza i szybko wysuwa wnioski. Włamuje się do komputerowych systemów szkoły, odmawia gry, dzięki którym nauczyciele tworzą psychologiczne portrety uczniów, zakrada się w miejsca, w których nie powinno go być i ogląda rzeczy, jakie nie powinny trafić w jego ręce. To wszystko jest jednak ważnym elementem, dzięki któremu Groszek daje się poznać jako geniusz doskonale potrafiący wykorzystać zdobytą wiedzę. Szybko staje się oczami i uszami słynnego w całej szkole Endera, szkolonego na dowódcę, który poprowadzi ludzkość do zwycięstwa nad Robalami. Ale czy faktycznie jest tylko jego cieniem? Można mieć wątpliwości, bo Card ukazał nam wydarzenia toczące się w "Grze Endera" z zupełnie innej perspektywy. To, co w tym wszystkim najbardziej zachwycające, to fakt, że nie trzeba wcale znać "Gry..." by poznać "Cień Endera". "Cień..." to nie sequel, można więc przeczytać go w pierwszej kolejności i dopiero później sięgnąć po cykl o Enderze. Nie chcę popsuć wam frajdy z czytania, więc w tym momencie pozwolę sobie urwać.
Cała ta historia jest fenomenalna i tylko zdrowy rozsądek oraz absolutna nietolerancja dla spoilerów powstrzymuje mnie przed wyjawieniem wszystkich moich odczuć. Wystarczająco zachęcające?

Orson Scott Card raczy nas kolejną znakomitą częścią o Enderze. Ten tom utwierdził mnie w przekonaniu, że Card pozostaje niezrównanym mistrzem gatunku scence - fiction. To jak nakreślił postać postaci - dla mnie to kapitalne. Polecam szczególnie tym wszystkim, którzy nie mięli tej przyjemności, by zachłysnąć się Cardem jako pisarzem.

Wszystkim fanom SF polecam najnowszą książkę Carda Orsona. Książka, tak jak poprzednia trzyma poziom i wciąga do tego stopnia, że ciężko odłożyć ją na półkę. Obie części są świetne, a historia Groszka, głównego bohatera urzeka. Polecam, bo to najlepsza część całej sagi.