Białowieża szeptem. Historie z Puszczy Białowieskiej (okładka  twarda, wyd. 11.2017)

Przeczytałem Białowieżę szeptem Anny Kamińskiej. Ponownie z zaskoczeniem. Myślałem, że po Simonie trudno jej będzie napisać o Puszczy Białowieskiej równie ciekawie. A jednak. Dała radę. Przeczytałem jednym tchem. Chociaż „nic tu nie jest jasne(…). Przychodzi do ciebie ktoś ze wsi do domu i gada, gada, dwie godziny gada, z uśmiechem na twarzy, o rzeczach trudnych i łatwych, i dopiero po dwóch godzinach mówi, o co mu chodzi. Nigdy nie wiesz, czy przyszedł pogadać, czy ma konkretną sprawę. Nie powie wprost. I nie wszystko możesz tu zawsze ustalić. To co ważne, zawsze czai się gdzieś pod powierzchnią tego, co mniej istotne. I ktoś, kto tu przybywa i jest uważny, bardzo szybo może to odczuć”. Autorce pomogła empatia. I umiejętność słuchania. Odcedzania tego, co sensacyjne, od tego, co prawdziwe. Poczułem się jak po kolejnym spacerze w lesie. W pierwszej chwili widzisz tylko drzewa, podszyt, runo, drogę przed sobą, czasem zwierzęta przemykające w oddali. W drugiej usłyszysz szum wiatru, skrzypienie ocierających się konarów, szelest zeszłorocznych liści pod stopami, pękające patyki, na które nadepniesz, gadanie ptaków, a czasem tylko ciszę. Ciekawiej robi się w chwili zaniepokojenia. Bo coś lub ktoś patrzy nie wiedzieć skąd. Największy strach bierze się z omamów albo z obawy przed drugim nieznajomym człowiekiem. Jeśli chodzę sam po lesie, przemierzając wielokilometrowe odludzia puszczy napiwodzko-ramuckiej, nigdy nie odczuwam zagrożenia ze strony leśnych zwierząt. Ludziom schodzę z drogi. Zwłaszcza uzbrojonym lub skradającym się. Zdziczałym psom też. W stadzie stanowią nieporównanie większe zagrożenie niż wataha wilków czy dzików. Leśne zwierzęta mają wdrukowany strach przed myśliwymi, leśnikami, grzybiarzami, fotografami. Zdziczałe psy natomiast nie czują żadnego respektu. Chyba że bez lęku zaczniesz im wydawać ostre komendy lub bez lęku pójdziesz wprost na przywódcę stada. Ucieczka przed psami w lesie to najgorsza rzecz, o jakiej możesz pomyśleć w takiej chwili… Jeden spacer nie wystarczy, by poznać naturę lasu. Dopiero spacery na przestrzeni lat pozwalają oswoić się z leśnym krajobrazem, którego wzrokiem nie obejmiesz; z historią, której nie doświadczysz bez natknięcia się na zamaskowane ślady ludzkiej egzystencji: zarośnięte fundamenty po domach, sztuczne nasypy, szczątki grobów, zapomniane krzyże…; z ludźmi z sąsiedztwa, z którymi się spotykasz, od których czegoś chcesz, lub którzy czegoś oczekują od ciebie… Tak tworzy się wiązek między własnym ja i resztą otoczenia. Poniekąd czułem się podobnie, wędrując po kartkach Białowieży szeptem. Tyle że autorka przede wszystkim o ludziach przechowujących w pamięci okruchy przedwojennej i powojennej historii. Odsłanianej stopniowo. Krok po kroku (krzak po krzaku. Rozmowa po rozmowie (drzewo po drzewie). Wątek po wątku (dźwięk po dźwięku, nastrój za nastrojem)… Pisanie o ludziach wymaga skupienia i ważenia słów. By nie przegiąć. Nie urazić uczuć. Nie utracić zaufania. Przy okazji by pogodzić własne postrzeganie zdarzeń z odczuciami opowiadających. Poważne traktowanie rozmówców wymaga odżegnania się od łatwych sensacji i plotek. Białowieża w Białowieży szeptem jawi się skomplikowanym spersonifikowanym tworem. W XX wieku przeszła nieprawdopodobną metamorfozę społeczną i socjologiczną. Znamiennym skutkiem II wojny wykrwawienie lokalnej społeczności i zanik religijnej różnorodności. Zniknęli Żydzi. Mnóstwo miejscowych zostało wysiedlonych, najpierw przez sowietów, potem przez Niemców, po 1944 roku znowu przez sowietów. Wielu stało się ofiarami hitlerowskiego terroru. Wielu zginęło. Wielu wywędrowało na ziemie zachodnie. Zniknął carski pałac. Z całego sztafażu carskich nieruchomości ocalała Białowieża Towarowa, której forma architektoniczna i drewniane ozdoby jako żywo przypominają długi na ponad dwieście metrów zadaszony peron kolejowy dla carskiej salonki, którą bodaj raz przybył car Mikołaj II do Haapsalu. Estońskiego kurortu – źródła natchnienia dla Piotra Czajkowskiego komponującego Jezioro Łabędzie w centrum nostalgicznego krajobrazu jezior i mokradeł przechodzących subtelnie w płytki Bałtyk. Białowieża szeptem więc - to inne spojrzenie na losy społeczności wrośniętej w Puszczę Białowieską.

Kupiłam w przedsprzedaży. Przeczytałam „jednym tchem”. Nie lubię książek historycznych (w szerokim tego słowa znaczeniu, a już na pewno tych, opisujących okrucie ństwa pierwszej i drugiej wojny światowej. Kupiłam ją, bo uwielbiam styl, narrację Anny Kamińskiej. Pokochałam autorkę od „Simony” (super!!!). Pokochałam autorkę, pokochałam Simonę, pokochałam Białowieżę… Potem przeczytałam Jej kolejne książki. Jej „Wanda” była dla mnie dużo więcej poznawczo i „emocjonalna”, niż wszystkie inne przeczytane wcześniej książki o Wandzie Rutkiewicz… „Białowieża szeptem” jest niesamowita, wciągająca… Jest świetna! Czyta się ją wspaniale. A ja jestem zdruzgotana faktem, że przez ponad 60 lat swojego życia, tak niewiele wiedziałam o często tragicznych losach ludzi, którzy mieszkali w Polsce w czasach, kiedy zmieniały się jej granice. :-(( Nawet nie bardzo interesowałam się przesiedleniem swoich dziadków „zza Buga” na ziemie odzyskane… Tak naprawdę nie zdawałam sobie sprawy, jaką to było dla nich tragedią… Polecam książkę, nawet tym, którzy nie pasjonują się historią, Nawet tym, którzy nie interesują się losami Puszczy Białowieskiej. To jest naprawdę świetna książka!

Byłem w Białowieży kilka razy i od przeczytania tej książki mogę powiedzieć, że chciałbym tam jeszcze nie jeden raz wrócić. W książce są przedstawione historie opowiedziane przez byłych i obecnych mieszkańców wsi, autorka przytacza najbardziej pełne i intrygujące opowieści. W tle tych opowieści pojawia się również historia dramatu rodzinnego, ucieczki i morderstwa, wydarzenie głośne, znane wszystkim mieszkańcom. Ponadto od opowieści do opowieści przedstawiana jest geografia Białowieży, przyroda Puszczy Białowieskiej, tutejsza historia i lokalne zwyczaje. Wszystko to sprawia, że różne historie wiążą się ze sobą, książkę się czyta szybko i z zainteresowaniem, mi osobiście zajęło to dwa wieczory. Oprócz wywiadów Anna Kamińska wykorzystała w tekście wiele innych źródeł: wycinki z prasy, opracowania naukowe, programy telewizyjne, odwołanie się do filmów jak na przykład do ujęcia dworca Białowieża Towarowa w "Biesach" Wajdy. Cieszę się, że wybrałem papierowe wydanie, w twardej oprawie, ze zdjęciami. Zdecydowanie jest to lektura, do której będę wracał przed moim każdym następnym wyjazdem do Białowieży.

Kolejna wyczekiwana przeze mnie pozycja autorki po ?Niezwyklym zyciu Simony Kossak?. Ksiazka jest zdecydowanie wyjatkowa, dotyka cz?sto watkow trudnych - nie tylko dla rodowitych mieszkancow Bialowoezy. Niekiedy sa to historie, o ktorych bialowiezanie woleliby zapomniec�. Ksiazka pokazuje niezwykla historie Bialowiezy, z jej wielokulturowo?cianie�, przeplatajacymi sie� religiami, barwnymi postaciami, o jakie dzisiaj bardzo trudno. Niewatpliwym walorem �?Bia?owiezy szeptem? jest przelanie historii opowiadanych przez mieszkancow na papier i podarowanie im w ten sposob niesmiertelnosci...

Kolejna wyczekiwana przeze mnie pozycja autorki po „Niezwykłym życiu Simony Kossak”. Książka jest zdecydowanie wyjątkowa, dotyka wątków trudnych - nie tylko dla rodowitych mieszkańców Białowieży. Często są to historie, o których bialowieżanie woleliby zapomnieć. Książka pokazuje niezwykłą historie Białowieży, z jej wielokulturowością, przeplatającymi się religiami, barwnymi postaciami, o jakie dzisiaj bardzo trudno. Niewątpliwym walorem „Białowieży szeptem” jest przelanie historii opowiadanych przez mieszkanców na papier i podarowanie im w ten sposób pewnego rodzaju nieśmiertelności...

Wow. Po raz kolejny super książka Anny Kamińskiej. Polecam szczególnie wszystkim którym puszcza w duszy gra. Książka o ludziach którzy od zawsze stanowili całość z tym magicznym kawałkiem świata. Polecam ja przeczytałam w jeden wieczór. Super

Ciekawa narracja, warsztat reporterski godny podziwu. Z perspektywy mieszkańca tytułowej wsi - dużo nieścisłości np. w mapie, będącej załącznikiem do książki, ale całość na plus.

napisana z pasją fantastyczna podróż po białowieskich opowieściach, prawdziwych ludziach i ich losach, wciągająca, czyta się gładko, polecam

Fantastyczna książka. Druga po Simonie o S. Kossak, która urzekła mnie i zapadła w sercu. Polecam każdemu kto lubi nietuzinkową literaturę.

Dobrze się czyta, ciekawe historie wzbogacone fotografiami, autentyczne. Ożywiła nasze wspomnienia z niedawnego urlopu. Polecam.