Wybór (okładka  miękka, wyd. 09.2022)

świetna książka, polecam

Lektura obowiązkowa.

Cudowna książka

Polecam każdemu

Niesamowita

Polecam.

Nie czytałam jeszcze, ale Empik mnie męczy mailami, żeby wystawić opinię. Autorka wspaniała, jestem po lekturze Daru i przesłuchaniu ogromu wywiadów z Nią, więc daje w ciemno gwiazdki

Co sprawia, że jedni osiągają sukcesy, a inni nie mogą ruszyć z miejsca, pogrążając się w stagnacji? Dlaczego, nawet po traumatycznych doświadczeniach, jedni są w stanie dalej żyć, inni zaś zamykają się w klatce przeżywanego wciąż na nowo cierpienia? Kiedy tak naprawdę jesteśmy wolni? Jakich wyborów dokonywać, by nie skazywać się na cierpienie? A może lepiej nie dokonywać żadnych oczekując, że samo życie za nas wybierze. Wówczas bowiem to na czynniki zewnętrzne będziemy mogli zrzucić odpowiedzialność za swoje cierpienie. Z podobnymi dylematami Edith Eger zmagała się długo. Nawet wówczas, kiedy zrobiła doktorat z psychologii klinicznej, jej życie wcale nie zaczęło przypominać sielanki, a jej traumy i problemy z nimi związane, a także żal za minionym życiem, za straconym okresem i za tym, kim byłaby gdyby nie wojna, do końca nie minęły. A jednak kariera Eger pozwoliła jej w końcu nie tylko zmierzyć się ze swoją przeszłością, ale i pomagać innym w osiągnięciu równowagi, w przekonaniu, że mają wybór w każdej sytuacji. Jej książka pt. „Wybór. Przetrwać niewyobrażalne i żyć”, to nie tylko zapiski z wojennej przeszłości, nie tylko relacja Ocalałej. To również świadectwo tego, że przeszłość wcale nie musi determinować naszej przyszłości, że wszystko zależy od tego, co ze swoimi doświadczeniami, ze swoim życiem zrobimy. Jak pisze Eger: „(…) możemy wybrać pozostanie swoimi własnymi strażnikami więziennymi albo wybrać wolność”, dając nam tym samym moc decydowania o sobie. Jej książka nie jest typową biografią, nie jest też poradnikiem psychologicznym, ale jej części związane z tym, co się działo przed trafieniem do Auschwitz, w trakcie pobytu w obozie i w kolejnych, a także po tym, jak znaleziono ją niemal martwą na stosie ciał w błotnistym lesie w Austrii i w jaki sposób przez lata radziła sobie ze stratą, pozwalają nam na szereg przemyśleń związanych z własnym życiem i – co ważniejsze – na zrozumienie, jak wiele w naszym życiu zależy od nas. To bowiem my decydujemy, jak będziemy traktować pewne wydarzenia, nawet te nieprzyjemne, które przecież są częścią ludzkiego życia. To my decydujemy o tym, czy będą one nas wzmacniać czy osłabiać. é Edith miała szesnaście lat, kiedy została wraz z rodziną wywieziona do Auschwitz. Była węgierską żydówką, uznaną przez nazistów za niegodną, by żyć. Obóz przerwał jej dotychczasowe życie: karierę sportową oraz rozkwitającą miłość, zabrał jej marzenia, z czym przez wiele lat nie mogła się pogodzić. Zabrał jej też rodziców, którzy zginęli od razu po przyjeździe do Auschwitz. Poza ogrodzeniem została jej tylko siostra Klara, za to Edith wraz z siostra Magdą znalazły się w piekle. Już pierwszej nocy w obozie wydarzyło się coś, co w pewnym stopniu naznaczyło ją i jej cierpienie – została zmuszona przez doktora Josefa Mengele, niesławnego Anioła śmierci, do tańca w rytm walca, za co została nagrodzona bochenkiem chleba. Chleba, który pozwolił przetrwać jej kolejne godziny, zaś fakt, że się nim podzieliła ze współwięźniarkami, procentował również później. Edith przeszła piekło, ale wraz z siostrą przetrwały obóz, choć były skrajnie wycieńczone. Sama autorka długo dochodziła do siebie, okazało się bowiem, że ma uszkodzony kręgosłup, co skutkowało również uszkodzeniem płuc. Po wojnie wszystkie trzy siostry trzymały się razem, każda walcząc ze swoimi demonami, ale uparcie starając się przede wszystkim przywrócić zdrowie Edith. W końcu, by ją ratować, siostry wysyłają ją do szpitala gruźliczego, zaś w pociągu poznaje Bélę Egera, również chorego na gruźlicę partyzanta, za którego ostatecznie wychodzi za mąż. Ten związek, zrodzony nie z miłości ale ze wspólnych traumatycznych przeżyć z przeszłości przetrwa wiele lat, zaprocentuje również trójką dzieci, choć akurat dla nich wyzwolenie i odzyskanie względnego zdrowia nie było końcem piekła. Antysemityzm nie jest bowiem zarezerwowany dla wojny, okazuje się, że nawet drastyczne wydarzenia nie stanowią lekcji tolerancji. Prześladowane przez komunistów małżeństwo planuje wyjazd do Izraela, ale ostatecznie trafiają do Ameryki, która wcale nie okazuje się rajem, zaś los emigrantów daleki jest od sielanki. Przed długie lata Edith nie pozwoliła sobie na gniew, na wspomnienia z przeszłości, na odczuwanie, zaś Auschwitz stanowił temat tabu w jej rodzinie. To, co pozwalało zachować autorce równowagę psychiczną jednocześnie niszczyło ją od wewnątrz – ją i jej małżeństwo. Teraz, po latach, potrafi o tym opowiadać, prowadzi własną praktykę, jest uznanym specjalistą, wręcz autorytetem, zaś o jej profesjonalizmie świadczy fakt, iż wstęp do książki napisał sam profesor Zimbardo, ten sam, który był autorem słynnego stanfordzkiego eksperymentu więziennego. Sama książka zaś jej zapisem skomplikowanych ludzkich losów, wojennego dramatu, a także próbą odpowiedzi na pytanie, czy zawsze mamy wybór. Autorka jest przekonana, że tak, a ten sposób spojrzenia na życie sprawia, że otrzymujemy od Edith Eger coś niezwykle cennego – wolność.

Jedna z najważniejszych książek które w życiu czytałam. Dr. Edith Egar dzieli się swoim własnym doświadczeniem zwalczenia traumy. Była tancerka, ocalała w Zagładzie, której udało się przetrwać w Auszwitc i w Marszu Śmierci, osoba z doświadczeniem migranckim, kobieta, która odbudowała siebie na nowo, znakomita psycholożka, matka, babcia, wciąż żyje i jest aktywna zawodowo. Jeżeli Edith się udało - to mi też się uda. Najważniejsze - nie bać się dokonywać własnych wyborów. "Dzisiaj zadanie pytania może wywołać zemstę, więzienie, tortury. Mimo wszystko niezasadnie go również niesie ze sobą ryzyko". "Łatwiej obwiniać kogoś o swój ból, niż wziąć odpowiedzialność za to, by przestać być ofiarą". "Większość z nas chciałaby mieć gdzieś obok dyktatora - aczkolwiek łaskawego - na którego moglibyśmy zrzucić odpowiedzialność i powiedzieć: "Ty mnie do tego zmusiłeś. To nie moja wina". Nie możemy jednak spędzić życia, kuląc się pod czyjąś parasolką, a potem narzekać, że mokniemy. Oto najlepsza definicja ofiary: jesteś nią wtedy, gdy skupiasz się na tym, co jest poza tobą, rozglądasz się na boki, by znaleźć kogoś winnego sytuacji, w której się znajdujesz, albo czekasz, by określił on twój cel, los lub twoją wartość". "A jednak (to "jednak" otwiera się niczym drzwi). Jak łatwo życie może stać się litanią poczucia winy i żalu, pieśnią, która odzywa się wciąż tym samym refrenem; niemożnością wybaczenia sobie samym. Jak łatwo życie, którym nie żyjemy, staje się jedynym, które cenimy. Jak łatwo dajemy się uwieść wyobrażeniu, że mamy wszystko pod kontrolą, że kiedyś tak było, że rzeczy, które mogliśmy czy powinniśmy byli zrobić lub powiedzieć, mają moc - gdybyśmy tylko je zrobili abo wypowiedzieli - wyleczenia bólu, wymazania cierpienia, odzyskania straty. Jak łatwo przychodzi nam kurczowe trzymanie się - gloryfikowanie - wyborów, których, sądzimy, powinniśmy byli dokonać ". "Nigdy nie spotkałam osoby, która świadomie wybrałaby życie w niewoli. Mimo to wielokrotnie byłam świadkiem, jak z własnej woli przekazujemy swoją wolność duchową i mentalną, jak pozwalamy, żeby inna osoba lub instytucja przejęła odpowiedzialność za to, jak przejdziemy przez życie, żeby za nas wybierała". "Wybaczenie nie polega na tym, że przebaczasz swojemu oprawcy to, co ci zrobił. Chodzi o to, żebyś ty przebaczyła tej części siebie, która padła ofiarą, i wyzbyła się wszelkiej winy". "A jeśli obwinianie siebie jest sposobem na podtrzymywanie fantazji, że masz świat pod kontrolą?" "Czas nie leczy ran. Leczy je to, co zrobi się z tym czasem. Uleczenie jest możliwe, jeśli postanowimy wziąć na siebie odpowiedzialność i będziemy gotowi podejmować ryzyko, a w końcu postanowimy pozbyć się rany i uwolnić się od przeszłości albo smutku". "Wszystkie te "co - gdyby?" wybrzmiewają echem pytania, na które nie było odpowiedzi: "dlaczego?" Tak bardzo pragniemy zrozumieć prawdę. Chcemy czuć się odpowiedzialni za własne błędy, uczciwi względem własnego życia. Chcemy znać przyczyny, wyjaśnienia. Chcemy, żeby nasze życie miało sens. Tymczasem pytanie "dlaczego?" oznacza pozostawanie w przeszłości, w poczuciu winy i żalu. Nie mamy kontroli nad innymi ludźmi i tak samo nie mamy kontroli nad przeszłością". "Najgorsze jest więzienie, które mamy we własnym umyśle, a klucze do niego znajdują się w naszej kieszeni. Są nimi: chęć wzięcia całkowitej odpowiedzialności za własne życie, chęć podjęcia ryzyka, chęć uwolnienia się od oceniania siebie i odzyskania swojej niewinności, a także zaakceptowanie i pokochanie siebie takimi, jakimi jesteśmy naprawdę - ludzkimi, niedoskonałymi, z wszystkimi naszymi wadami i zaletami".

Piekło i jasność. Czy można przetrwać piekło i mimo to odnaleźć siebie? Czy człowiek, który widział wszystko, co najgorsze, może jeszcze normalnie funkcjonować? Wydawałoby się, że to skrajnie trudne lub wręcz niemożliwe - zwłaszcza jeśli mając na myśli "najgorsze" mówimy o Holocauście - a jednak... niektórym się to udaje. I ci nieliczni potrafią później pomagać innym. Dowodem na prawdę tych słów jest przykład Edith Eger - wywiezionej do Auschwitz nastolatki, która cudem uniknęła unicestwienia, a po latach stała się cenionym psychologiem pomagającym innym w zmaganiach z własnymi problemami. Jej historię poznamy w książce "Wybór. Przetrwać niewyobrażalne i żyć". W 1944 roku szesnastoletnia Edith Eger została wywieziona do Auschwitz. Przetrwała, bo doktor Józef Mengele lubił patrzeć na jej taniec. Gdy obóz został w końcu wyzwolony, Edith, u skraju sił, została wyciągnięta ze stosu ciał... Dziś autorka dzieli się swoimi doświadczeniami z okresu Holokaustu i jest uznaną na świecie psycholożką. Wśród jej pacjentów znajdują się ofiary przemocy i żołnierze cierpiący na zespół stresu pourazowego. Doktor Eger wyjaśnia, czemu umysł może stać się naszym więzieniem i pokazuje, jak możemy dokonać wyboru wolności. "Wybór" zawiera w sobie siłę przekazu "Człowieka w poszukiwaniu sensu" Viktora E. Frankla, jest jednak książką zupełnie wyjątkową. Zmienia podejście do życia. Ciepła, pełna empatii i nieskończenie mądra, stanowi głęboką analizę ludzkiej duszy i jej zdolności do uzdrowienia. Wielką siłą tej książki jest złączenie w całość mroku i światłości, które wynika z połączonych na jej łamach opisów obozowego piekła oraz dalszych losów Eger, które są wielkim świadectwem nadziei oraz dowodem na to, że tkwiąca w człowieku siła i wola życia są w stanie - mimo wszystko - zatriumfować i wydać plon, z którego mogą później korzystać inni. Losy Eger to po części świadectwo przerażającej, historycznej prawdy (która skupiając się w tym przypadku na losach jednostki pokazuje, jak w soczewce, los milionów), a po części jest to dowód na to, że MOŻNA. Słowo "można" jest tutaj tak naprawdę kluczem do całej historii, albowiem płynąca z niej nauka potwierdza, że MOŻNA przetrwać piekło i pozostać człowiekiem, MOŻNA spróbować poukładać samego siebie w jedną całość z porozbijanych kawałków i wreszcie MOŻNA wykuć z przerażających doświadczeń pewną tarczę, za sprawą których MOŻNA osłonić innych przed ich własnym, indywidualnym piekłem. Krótko mówiąc - wbrew wszystkiemu jednak MOŻNA... To pocieszająca myśl.