Syberia niejedno ma imię (okładka  twarda, wyd. 06.2012)

W serii „Biblioteka suwalska” ukazał się trzeci tom wspomnień Kazimierza Omiljanowicza zatytułowany Syberia niejedno ma imię w opracowaniu redakcyjnym Janusza Kopciała. Jest to już 58. książka, wydana przez suwalskie Wydawnictwo „Hańcza”. Wśród nich i w wymienionej na wstępie serii, znajduje się pierwszy tom wspomnień Kraina kwietnych uwroci. Zapiski znad Wigier, który ukazał się w 2003 oraz drugi – Lata młodości górnej i chmurnej, wydany w 2006 roku. Ostatnia, czwarta część, ma się ukazać w najbliższym czasie.

Autorem wspomnień jest nauczyciel Kazimierz Omiljanowicz urodzony w 1888 roku w Piertaniach na Suwalszczyźnie i zmarły w 1969 roku we Włocławku 1. Wspomnienia powstały w latach trzydziestych ubiegłego stulecia, a zostały uzupełnione i poprawione w okresie okupacji niemieckiej. Trzeci tom wyróżnia się nie tylko spośród pozostałych części, ale też spośród innych pozycji serii „Biblioteka suwalska” (są to książki Wandy Miłaszewskiej Czarna Hańcza – powieść oraz Zbigniewa Fałtynowicza Gdzie jeziora syte przestrzenią obłoków ... Suwalszczyzna w poezji – antologia, wydane w latach 1997–1998). Na jego treść składa się bowiem przede wszystkim opis wydarzeń i przeżyć autora, których miejscem były, odległe o tysiące kilometrów od Suwalszczyzny, bezkresne przestrzenie srogiej, nawet okrutnej, ale też pięknej i bogatej krainy, jaką była Syberia. Te różne jej oblicza oddaje lakonicznie, ale i trafnie, tytuł książki. Co najistotniejsze, Omiljanowicz wspomina lata I wojny światowej i wojny domowej w Rosji, a więc przełomowy i zarazem charakterystyczny dla dwudziestego stulecia okres wojen i rewolucji, a także narodzin jednego z totalitarnych systemów, który, wprawdzie wtedy jeszcze dość krótko, ale boleśnie zdołał go doświadczyć.

Na wyodrębnienie w tym tomie wspomnień, spisanych w układzie chronologicznym, wyraźnych etapów w życiu autora pozwalają tytuły kilkunastu krótszych lub dłuższych rozdziałów. Jednocześnie, tytuły te, bardzo zwięzłe, ale jakże wymowne, na przykład:Rosyjski sołdat, Gorzka przystań (Tomsk), Na dnie piekła (Tuła), świadczą o tym, jak wiele Omiljanowicz przeżył od czerwca 1914 do października 1921 roku. Pierwsze trzy rozdziały autor poświęcił ostatnim tygodniom pokoju i początkowi Wielkiej Wojny. W kolejnych sześciu opisał pobyt na Syberii, gdy pracował, a także służył w armii rosyjskiej. Dalsze dwa rozdziały dotyczą około dwóch miesięcy służby w 5. Dywizji Strzelców Polskich na Syberii. Wreszcie, w ostatnich sześciu czytamy o przeżyciach jeńca w sowieckiej niewoli.

Niemal paradoksalnie wspomnienia rozpoczynają się sielskimi i pełnymi radości obrazami wakacji 1914 roku, które autor spędzał na Suwalszczyźnie. Przebywał wtedy w domu rodzinnym w Piertaniach, w malowniczych Becejłach oraz jako korepetytor w majątku „Rykocieje”. Niestety, atmosferę spotkań towarzyskich i „spokojnego rytmu życia we dworze” 2 przerwała wiadomość o wybuchu I wojny światowej.