Marek Aureliusz to jeden z najmądrzejszych przywódców, myśliciel i filozof. Piękne, nowe wydanie „Rozmyślań” Marka Aureliusza to zasługa wydawnictwa Czarna Owca. Tę książkę chce się dotykać, wąchać, a jej treść oczywiście – smakować umysłowo. To nie jest lektura do łatwego, szybkiego przeczytania, ale rozkosz filozoficzna i głębokie myśli, które można studiować w nieskończoność. Do świata tego niezwykłego filozofa i mądrego przywódcy, wprowadzają na słowa Krzysztofa Łapińskiego z Uniwersytetu Warszawskiego. Jest kilka uwag odnośnie tłumaczenia i trudności, jeśli chodzi o przekłady z oryginału. Możemy się też trochę dowiedzieć o samej sylwetce Marka Aureliusza. To dobry początek, by zanurzyć się w rozmyślania tego niezwykłego umysłu. Umiarkowanie w emocjach i nie tylko W dzisiejszych czasach wiele spraw i zjawisk, a także relacji wydaje się bardzo powierzchownych. Nie udaje nam się dotrzeć do głębi. Nie czytamy uważnie gazet, a jedynie nagłówki. Nie pracujemy nad sobą. Rozstajemy się, wymądrzamy się w Internecie, łatwo krytykujemy i osądzamy. Gdzie w tym wszystkim prawda? Gdzie filozofia? Bez wątpienia żyjemy w trudnych czasach. Oby nie były zbyt płytkie i nie wyrzuciły nas na brzeg. W takim momencie, lektura myśli filozoficznej jest jak kojący balsam dla duszy. Jeśli szukamy czegoś wartościowego, to starożytna filozofia przyniesie nam pocieszenie. Niekoniecznie uda nam się zmienić świat i wszystko naprawić, ale możemy spróbować popracować nad samym sobą. Natura, relacje i dobry przykład W myślach Marka Aureliusza, które są rozproszone, miejscami urwane, ale może i przez to jeszcze ciekawsze, możemy znaleźć wiele ciekawych uwag. Szczególnie zapadły mi w pamięć te dotyczące powstrzymywania się od krytykowania i obrażania ludzi. Jeśli nawet, ktoś używa niepoprawnego słownictwa, zamiast zwracać mu uwagę, lepiej pokazać na swoim przykładzie odpowiedni wzór. Jest też wiele słów na temat relacji, np. nigdy nie mówić, że nie ma się czasu i „nie wymawiać się od obowiązków względem ludzi, z którymi żyjemy”. A gdy przyjaciel o coś nad obwinia, warto to przemyśleć i walczyć o przyjaźń. Marek Aureliusz dużo mówi o życiu zgodnym z naturą i o budowaniu domu na wartościach i dobrym przykładzie. Niezwykle cenna wiedza. Piękne słowa, które zawsze powinniśmy mieć gdzieś z tyłu głowy. Po co nam filozofia? Czasami może się wydawać, że filozofia to przeżytek, jednak nic bardziej mylnego. W świecie, gdzie wiele jest bezmyślności i powierzchowności, warto zanurzyć się w głębię myśli filozoficznej i zadumać nad kondycją człowieka – zwłaszcza nad samym sobą. A to już wiele.

Ponadczasowe mądrości. Marka Aureliusza zwie się często cesarzem-filozofem. Wiele w tym prawdy, albowiem rzymski cesarz wiele czasu poświęcał sprawom duchowym i filozoficznemu spojrzeniu na świat oraz na ludzkie życie. Nie wiadomo, czy (i ile) z tego dotrwałoby do naszych czasów gdyby nie „Rozmyślania” – ponadczasowe dzieło będące jedną z najcenniejszych pamiątek z czasów starożytnego Rzymu. Niniejsza lektura z całą pewnością nie jest… łatwa. Nie jest to także książka, którą można bezrefleksyjnie przeczytać od deski do deski, a następnie o niej zapomnieć. O, nie… „Rozmyślania” najlepiej powoli smakować. Nie spieszyć się z lekturą. A wszystko po to, żeby zamiast przebiec oczami po literkach bez większego zrozumienia spróbować na chwilę zwolnić, zastanowić się, pomyśleć. Rozważyć, co rzymski cesarz sprzed ponad 1800 lat ma nam do powiedzenia. Warto spróbować tak do tego podejść. A co takiego Marek Aureliusz ma nam do powiedzenia? Do przekazania? Z filozoficznego punktu widzenia patrząc są to przemyślenia i postawy, którym najbliżej jest do stoicyzmu. Zwykło się mawiać – „stoicki spokój”. Laikom w kwestiach filozoficznych być może ten zwrot coś powie, a to ważne, bo – z grubsza – o to właśnie chodzi: o zachowanie pewnego spokoju, umiaru, pogody ducha, o pewne pogodzenie się z losem oraz z tym, na co nie ma się wpływu. Przy jednoczesnym zrozumieniu, że powinnością człowieka jest nie tylko trwać, ale także maksymalnie wykorzystać własne talenty i uzdolnienia dla szeroko pojętego dobra (innych i własnego). Kolejne rozdziały niniejszej książki pełne są ważnych i interesujących przemyśleń w tej materii. Sam Marek Aureliusz – jako postać historyczna – jest trochę żywym świadectwem wyznawanych przezeń wartości… Ciągle próbował ulepszyć zarządzane przez siebie imperium, jednak los nie oszczędził i jemu i Rzymowi szeregu wojen, w trakcie których zginęły tysiące ludzkich istnień. Wraz z większością dzieci Marka Aureliusza włącznie. Sam cesarz zmarł w trakcie jednej z epidemii, które szalały po rzymskim imperium za jego panowania. Pomimo tego wszystkiego – ciągłych wojen, śmierci najbliższych, czy wreszcie choroby, która go powaliła – Marek Aureliusz do końca zachował pogodę ducha, wiarę w wyznawane przez siebie zasady, wartości, a także niewzruszone stanowisko w kwestii tego, co jest ważne dla człowieka, co jest jego powinnością, a co jego prawem. Dorobek ten po dziś dzień pozostaje inspiracją dla kolejnych pokoleń – i to pomimo upływu nieomal dwóch tysiącleci od śmierci rzymskiego cesarza. Czy książka ta ma jakieś wady? Tak… Przede wszystkim - choć mądra i ważna - to jest ona jednak miejscami trudna w odbiorze. Wymaga ona skupienia się na treści i dodatkowego czasu na przemyślenia własne po lekturze, a sprawy nie ułatwia tutaj pewien chaos narracyjny i liczne powtórzenia. Jest to do pewnego stopnia do wybaczenia, albowiem zapiski Marka Aureliusza nie ukazały się jako publikacja za jego życia, a niniejsza książka (i jej kolejne wydania na przestrzeni minionych wieków) to zasługa tych, którzy zapiski cesarza zebrali, przetłumaczyli i ocalili. Siłą rzeczy trzeba je było w jakiś sposób ułożyć, a jako że nie uczynił tego sam autor… może być chaotycznie. I też, niestety, jest. Ale nie powinniśmy mieć chyba o to większych pretensji. Do nikogo. Czujmy może raczej wdzięczność za to, że „Rozmyślania” przetrwały do naszych czasów. Dziękuję Wydawnictwu Czarna Owca za egzemplarz recenzencki. https://cosnapolce.blogspot.com/2020/05/rozmyslania-do-siebie-samego-marek.html

"Rozmyślania Marka Aureliusza składają się z osobistych zapisków cesarza-filozofa, utrzymywanych w formie medytacji i pisemnych ćwiczeń duchowych. Ich siła wyrazu i głębia spojrzenia przez całe stulecia inspirowały filozofów, pisarzy i zwykłych czytelników do refleksji nad miejscem człowieka w świecie odartym ze złudzeń. „Przeżyj życie najpiękniej, a możność tę znajdziesz w duszy” – pisał cesarz-filozof.” * Muszę przyznać, że jest to moja pierwsza książka tego typu, którą udało mi się skończyć. Co prawda na początku trochę ciężko było mi się wgryźć, jednak jak już się przyzwyczaiłam do formy tekstu, to o wiele przyjemniej się ją czytało. Rozmyślenia to zbiór porad, aforyzmów i mądrości, napisanych w nurcie filozofii stoickiej. Marek Aureliusz w swoim dziele, przekazał swoją filozofię życiową, z której powstały swego rodzaju porady jak radzić sobie w życiu, jak do niego podchodzić i czym się kierować. Uważam, że największą zaletą Rozmyśleń jest jej ponadczasowość jak i uniwersalizm. Pomimo tego, że książka powstała ponad 1800 lat temu, to nadal jest aktualna, gdyż posiada wiele cennych, wartościowych uwag i spostrzeżeń. Co do stylu, to myślę, że jest on dość lekki, przez co czytelnik nie ma większych problemów ze zrozumieniem tekstu. Książka jednak pomimo swoich małych gabarytów, nie jest lekturą na jeden wieczór, lecz taką, do której się cały czas powraca. Jeżeli chodzi o samo wydanie, to ja jestem zachwycona! Książka jest prześlicznie wydana, a okładka jak dla mnie idealnie pasuje do treści, ponieważ jest niezwykle prosta i ładna. * Kończąc już, jeśli interesujesz się w jakimś stopniu filozofią, bądź chcesz wypróbować innego spojrzenie na życie, społeczeństwo i ludzkość jako całość, to koniecznie sięgnij po tę książkę. Ja ze swojej strony ją bardzo polecam, choć nigdy nie zagłębiałam się w filozofie. https://www.instagram.com/p/CAs8R3_hRt1/?igshid=1ucjg93bdicl8

Marek Aureliusz pięknie i ostrożnie dobiera słowa, tworząc myśli o śmierci, życzliwości, sławie, spokoju i rozwadze. Wiele z nich jest bardzo wartościowych, a stoicyzm ukazany tu przez Aurelego - po dłuższym skupieniu - objawia się czytelnikowi prosto, popychając go jakby w stronę działania i przemiany. Tak więc książka to piękna, myśli zaś mylące, bo choć łatwe do zrozumienia, to stawiające nierealne wymagania, jeśli chodzi o wprowadzanie wniosków w życie. Chodzi o to, iż... • W pragnieniu wielkości, znajdujemy jeno nędzę. W poszukiwaniu doskonałości, ukazują się nam same braki. • Szczęście w nas? Być może, lecz jeśli już - to stoi ono obok masy niedoskonałości. • Stoicy jakoś jednak nie zwracają na to uwagi, filozofię swą ukazują ułożoną, piękną, poprawną, tak, jakby człowiek był aniołem. "Jesteś w stanie, musisz jednak chcieć!", zdaje się mówić Aureliusz. Owszem, człowiek chce, lecz na dłuższą metę - nie jest w stanie. • Tak więc stoicy przyglądają się temu w człowieku, co im pasuje, by znaleźć sposób na życie. Szkoda tylko, że ludzka nędza i słabości - mimo wszystko - są realne, znajdując się w naturze, którą tak się zdają chwalić. • Być może jednak stoicy zwyczajnie zbyt niewiele i zbyt słabe obrali sobie za początek, dlatego też rozwój ich filozofii przyciągnął za sobą tak nierealne wnioski, umiejscowiając ją tym samym wśród całej reszty - Dobrze byłoby więc czerpać z tego dzieła ostrożnie, by nie wejść przypadkiem na pozorną ścieżkę doskonałości, w rzeczywistości będącą drogą przezwyciężania ludzkiej natury wraz ze słabością ludzkiej natury jako towarzyszem.