Czy w ciąży można się opalać na słońcu?

Umiarkowane przebywanie na słońcu ma korzystny wpływ na zdrowie – sprzyja produkcji witaminy D3, poprawia nastrój i pomaga uregulować cykl dobowy. Jednak nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne (szczególnie na ultrafiolet oraz promieniowanie cieplne) może zdrowiu zaszkodzić, np. przez powodowanie oparzeń słonecznych, przegrzania i odwodnienia, powstawania przebarwień i zmarszczek, a nawet nowotworów skóry.

Dlatego kobiety w ciąży nie muszą zupełnie unikać słońca, ale też nie powinny przesadzać z jego nadmiarem. Jak we wszystkim, tak i w kwestii opalania w czasie ciąży warto zachować rozsądek i znaleźć „złoty środek”.

 

opalanie w ciąży
Czy w ciąży można się opalać na słońcu? (Shutterstock)

 

Opalanie w pierwszym trymestrze ciąży

Nadmierne wystawienie na ultrafiolet może być niekorzystne na samym początku ciąży. Istnieją badania, które sugerują, promieniowanie UV obniża poziom kwasu foliowego w organizmie. Kwas foliowy (witamina B9) jest szczególnie ważny dla kobiet planujących ciążę i ciężarnych. Bierze udział w wytwarzaniu krwinek oraz właściwym rozwoju układu nerwowego płodu. Poza tym nadmierne opalanie może prowadzić do udaru cieplnego i odwodnienia, które stanowią dodatkowy stres dla organizmu kobiety w ciąży. Warto go unikać szczególnie w I trymestrze, kiedy ryzyko ewentualnego poronienia jest największe.

 

 

Oprócz tego zmiany hormonalne podczas ciąży sprzyjają produkcji melaniny i ciemnieniu niektórym partii skóry. Przy dodatkowej ekspozycji na ultrafiolet zwiększa się ryzyko powstawania nieestetycznych plam i przebarwień (tzw. melazmy lub ostudy).

Nadmierne opalanie w II i III trymestrze ciąży może też dodatkowo osłabić rozciągniętą skórę na brzuchu, która może stać się przebarwiona, bardziej skłonna do rozstępów i wiotczenia.

Bezpieczne opalanie w ciąży

Jak w takim razie opalać się bezpiecznie? Przede wszystkim trzeba przestrzegać ogólnych zasad bezpiecznego opalania. Przypomnijmy je:

  • unikaj słońca około południa, kiedy jest ono najwyżej (ok. godz. 11-16, zależnie od pory roku i szerokości geograficznej),
  • nie przebywaj na słońcu zbyt długo. Zacznij od kilku lub kilkunastu minut i stopniowo wydłużaj czas przebywania na słońcu,
  • noś okulary słoneczne, kapelusz z szerokim rondem i przewiewne ubrania,
  • odsłoniętą skórę chroń kremem z filtrem przeciwsłonecznym o szerokim spektrum ochrony (UVA+UVB),
  • dobieraj stopień ochrony (SPF) do swojej karnacji – im jaśniejsza karnacja, tym wyższy SPF,
  • pamiętaj o prawidłowym stosowaniu kremów z filtrem – nakładaj je obficie 15-30 minut przed wyjściem na słońce, a później co 2-3 godziny, po każdej kąpieli i wycieraniu ręcznikiem,
  • podczas opalania dużo pij i unikaj przegrzania.

Jeśli jesteś w ciąży, dodatkowo osłaniaj brzuch – co prawda promienie UV nie przenikają do tkanek położonych pod skórą, ale gorąco może tam dotrzeć. Przegrzewanie nie jest korzystne dla rozwijającego się płodu.

 

 

Kremy z filtrem przeciwsłonecznym a ciąża

Wiele kobiet pyta, czy w ciąży można używać kremów z filtrem UV. Jak najbardziej, szczególnie kiedy słońce świeci intensywnie. Jednak w ostatnich latach podnosi się coraz więcej głosów, że niektóre aktywne składniki kremów przeciwsłonecznych wchłaniają się do krwi. W szczególności dotyczy to tzw. filtrów chemicznych, do których należą m.in. oktorylen (octorylene), oksybenzon (oxybenzone, benzophenone-3) lub ekamsul (terephthalylidene dicamphor sulfonic acid). Związki te nie powinny być szkodliwe, jednak nie wiadomo dokładnie, jak wpływają na płód, a przyszłe mamy wolą często dmuchać na zimne. Dlatego niektóre kobiety w ciąży wybierają kremy z filtrami mineralnymi, które zawierają dwutlenek tytanu lub tlenek cynku.

Te substancje są uważane za bezpieczne i nie wchłaniają się przez skórę. Jeśli masz wątpliwości, czy dany kosmetyk jest bezpieczny, zapytaj swojego lekarza lub wybierz krem przeciwsłoneczny przeznaczony specjalnie dla kobiet w ciąży lub niemowląt. Takie kosmetyki muszą spełniać szczególnie rygorystyczne wymogi jakości i bezpieczeństwa.

 

 

Czy w ciąży można chodzić do solarium?

Opalanie w solarium to wystawienie całego ciała na promieniowanie UV otrzymywane za pomocą lamp kwarcowych. Są to przede wszystkim promienie UVA, które raczej nie wywołują poparzeń, ale przenikają w głąb skóry właściwej. Korzystanie z solarium, zwłaszcza częste lub długotrwałe, nie jest zdrowe. Zwiększa ryzyko przedwczesnego starzenia, przegrzania ciała oraz rozwoju nowotworów skóry. Dlatego najlepiej, jeśli będąc w ciąży zrezygnujesz z opalania w solarium.

Czy w ciąży można używać samoopalaczy?

Czy stosowanie samoopalaczy w ciąży może zaszkodzić? W tej kwestii zdania są podzielone. W skład większości samoopalaczy i balsamów brązujących wchodzi dihydroksyaceton, w skrócie DHA (Uwaga! Nie należy go mylić z innym związkiem oznaczanym DHA, czyli kwasem dokozaheksaenowym, który wchodzi w skład tłuszczu rybiego). Dihydroksyaceton należy do węglowodanów o trzech atomach węgla. Reaguje z aminokwasami zawartymi w keratynie, dając produkty o brązowym zabarwieniu. Generalnie nie jest to związek toksyczny czy niebezpieczny (warto wspomnieć, że pewne jego ilości powstają w organizmach żywych w procesie rozkładu glukozy), choć może powodować podrażnienia oczu i błon śluzowych.

Jego maksymalne dopuszczalne stężenie w kosmetykach wynosi 10-15%. Przez skórę wchłania się około 0,5% zastosowanego DHA. Teoretycznie więc używanie przez kobiety w ciąży kosmetyków z DHA, szczególnie jeśli nie jest częste, nie powinno zaszkodzić dziecku. Jednak nie ma badań, które jednoznacznie określałyby wpływ tego związku na rozwijający się płód, dlatego niektórzy odradzają stosowanie takich produktów w ciąży.

 

opalanie w ciąży
Czy w ciąży można używać samoopalaczy? (Shutterstock)

 

Opalanie natryskowe w ciąży

A co z coraz popularniejszym opalaniem natryskowym? W tym przypadku należy zachować większą ostrożność. Opalanie natryskowe wiąże się z generowaniem aerozolu, który chcąc nie chcąc wdycha się podczas zabiegu. W ten sposób do płuc mogą dostawać się barwniki i inne składniki aktywne produktów do opalania natryskowego, a wiele substancji łatwiej wnika do organizmu drogą wziewną niż przez skórę. Poza tym osoby wrażliwe mogą zareagować alergią lub podrażnieniem błon śluzowych. Dlatego opalanie natryskowe nie jest zalecane w czasie ciąży.

Podsumowując – jeśli jesteś w ciąży, nie bój się słońca i przebywania na zewnątrz. Wszyscy potrzebujemy światła słonecznego i świeżego powietrza. Pamiętaj tylko, aby opalać się ostrożnie, z umiarem i zawsze chroniąc się przed nadmiernym nasłonecznieniem. Unikaj poparzenia, przegrzania i odwodnienia. Okazjonalne użycie balsamu brązującego z DHA nie powinno zaszkodzić, ale lepiej zrezygnuj z opalania w solarium i opalania natryskowego.  Dbaj o siebie i udanych wakacji!

Bibliografia

  1. Borradale D, Isenring E, Hacker E, Kimlin MG. Exposure to solar ultraviolet radiation is associated with a decreased folate status in women of childbearing age. J Photochem Photobiol B. 2014 Feb 5;131:90-5. doi: 10.1016/j.jphotobiol.2014.0002. Epub 2014 Jan 17. PMID: 24509071.
  2. Shareef S, Boothby-Shoemaker W, Abdelnour A, Albazi E, Ashack K. Assessing public interest in sunscreen safety during pregnancy and lactation. Int J Womens Dermatol. 2022 May 19;8(2):e018. doi: 10.1097/JW9.0000000000000018. PMID: 35619671; PMCID: PMC9119635.
  3. Mother To Baby | Fact Sheets [Internet]. Brentwood (TN): Organization of Teratology Information Specialists (OTIS); 1994-. Self-tanners, Tanning Pills, Tanning Booths. 2021 Oct 1. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK582952/
  4. Bozzo P, Chua-Gocheco A, Einarson A. Safety of skin care products during pregnancy. Can Fam Physician. 2011 Jun;57(6):665-7. PMID: 21673209; PMCID: PMC3114665.
  5. Matta MK, Zusterzeel R, Pilli NR, Patel V, Volpe DA, Florian J, Oh L, Bashaw E, Zineh I, Sanabria C, Kemp S, Godfrey A, Adah S, Coelho S, Wang J, Furlong LA, Ganley C, Michele T, Strauss DG. Effect of Sunscreen Application Under Maximal Use Conditions on Plasma Concentration of Sunscreen Active Ingredients: A Randomized Clinical Trial. JAMA. 2019 Jun 4;321(21):2082-2091. doi: 10.1001/jama.2019.5586. PMID: 31058986; PMCID: PMC6549296.