Kobiety w kąpieli (okładka  twarda, wyd. 07.2016)

Polecam dla kobiet. Lekkie łatwe i przyjemne

"Tiao niebawem wychodzi za mąż za swojego przyjaciela, jednak wcześniejszy romans ze starszym mężczyzną wciąż nie daje jej spokoju. Jej siostra Fan sądzi, że ucieczka do Ameryki rozwiąże każdy problem, a ich dumna przyjaciółka Fei jest gotowa na wszystko, by uwolnić się od pracy w fabryce. Youyou tymczasem marzy tylko o jednym – chce gotować i prowadzić własną restaurację.Bohaterki powieści na różne sposoby starają się wziąć przyszłość we własne ręce – nawet kiedy ramy otaczającego je świata okazują się płynne i nieuchwytne jak woda."

Tie Ning należy do grona najbardziej cenionych i najczęściej nagradzanych współczesnych chińskich pisarzy. To dobrze, że w literaturze chińskiej zdominowanej przez mężczyzn znalazło się miejsce dla kobiecego głosu. A głos ten jest na tyle uniwersalny, że z powodzeniem powieść Kobiety w kąpieli nadaje się jako lektura zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn.

Kobiety w kąpieli to historia częściowo oparta jest na motywach autobiograficznych. To wielopłaszczyznowy obraz życia kobiet we współczesnych Chinach. Poznajemy cztery bohaterki: Tiao, jej siostrę Fan, matkę Wu i przyjaciółkę Fei. Autorka poświęciła każdej z kobiet odpowiednio dużo miejsca, aby czytelnik mógł jak najlepiej je poznać.

"Nagle po twarzy Tiao popłynęły łzy. Poczuła pełną ulgę – jak wtedy, gdy mija ogromne napięcie, jakby wreszcie przyszedł spokojny, głęboki sen, taki głęboki, jakiego można by sobie życzyć po stu latach przymusowej bezsenności. Jej łzy niespiesznie zmywały wszelkie przeszkody w głębi duszy, niespiesznie wzbierały w jej oczach."

Tiao jednak wysuwa się na czoło tej opowieści. Tiao jest u progu zawarcia związku małżeńskiego. Razem z nią przenosimy się w przeszłość i uczestniczymy w życiu bohaterek w okresie panującej rewolucji kulturalnej zapoczątkowanej przez chińskiego przywódcę Mao Zedonga. Tiao opowiada o tym jak żyło się w tamtych czasach, gdy była najpierw dzieckiem, a później nastolatką.

Rozumiem, że nie jest łatwo przenieść się Europejczykowi w realia chińskie, gdzie wszystko jest tak bardzo odmienne od tego, co znamy. Począwszy od tradycji, roli kobiety w społeczeństwie, po teraźniejszość, która też ogromnie różni się od tego do czego jesteśmy przyzwyczajeni. I może ta odmienność życia powoduje, że to co tak inne i egzotyczne nas pociąga. W końcu człowiek, to taka istota, która jest ciekawa z natury i lubi bardziej lub mniej się uczyć nowych rzeczy, a tym nowym dla większości z nas będą właśnie Chiny.

"Niewiele rzeczy zostaje w pamięci człowieka do końca życia. Ważne zdarzenia często łatwo się zapomina, a nie można wymazać trywialnych spraw, takich jak to, że w tym a tym roku, w tym a tym miesiącu, takiego a takiego dnia ktoś leciutko pociągnął kogoś za rękę (…) Jej gest był subtelny, ale stanowczy (…) Czy był wyrazem zadowolenia z wielkiego osiągnięcia, czy może odruchem w chwili największego strachu?"

Kobiety w kąpieli to powieść nad podziw intymna. Ta intymność zapewne bierze się stąd, że książka jest na poły autobiograficzna. Przedstawienie kobiet jest uniwersalne i można je przenieść w każdy krąg kulturowy. Bohaterki opisane są z ogromną dbałością o szczegóły: Wu, której życie zostało zdeterminowane przez zdradę przed laty; dwie siostry Tiao i Fan, na których życiu położył się cieniem pewien wypadek sprzed lat i Fei nie znająca ojca, nie potrafiąca ulokować uczuć na żadnym mężczyźnie. Cztery kobiety i cztery historie, a w sumie powinnam napisać cztery dramaty.

Kobiety w kąpieli to wyjątkowa i rewelacyjna powieść. Nastrojowa, wyjątkowo emocjonująca, zapierająca dech w piersiach, taka jest ta historia. Oszałamiająca, fenomenalna i napisana przepięknym językiem, który pozwala się rozsmakować w lekturze. Akcja snuje się wolno, można powiedzieć, że leniwie, ale ani na chwilę nie ma się wrażenia znużenia. Wręcz przeciwnie opowieść Tie Ning jest bardzo ciekawa i przepełniona interesującą historią i tradycją chińską.

"Łapczywie pisał maleńkie słowa, wciskając je na biały papier. Używał tych maleńkich słów, by nacierać na białe arkusze i gnębić je, nie zostawiał przerw między akapitami, nie zważał na format ani na przestrzeń. Nie pisał słów – pożerał papier i gryzł go słowami. Jakby jakiś przymus skłaniał go do zapełnienia tymi maleńkimi czarnymi wyrazami każdego centymetra papieru, do zajmowania wszystkich pustych miejsc na wszystkich kartkach białego papieru tymi maleńkimi czarnymi słowami, do przekształcania siłą cienkich kartek w kawały ciężkich ciemnych chmur."

Dla kogo Kobiety w kąpieli? Zdecydowanie dla każdej kobiety, choć mam nadzieję, że nie znajdziecie w tych historiach odbicia własnego życia. Dla mężczyzn, żeby było im łatwiej zrozumieć nas, kobiety. Dla wszystkich, którzy szukają ciekawej i robiącej ogromne wrażenie opowieści. Ale też dla tych, którzy lubią literaturę azjatycką a w szczególności chińską. Dajcie się uwieść Kobietom w kąpieli. Gorąco polecam.

Cztery kobiety, rodzinne nieporozumienia, trudne decyzje i cała paleta emocji. Zajrzyjcie przez dziurkę od klucza i zobaczcie Kobiety w kąpieli, odkrywając ich intymne tajemnice i poznając bolesne historie młodych Chinek.

Na te same sytuacje możemy spojrzeć z wielu różnych perspektyw (dwóch sióstr oraz ich matki i jednej z przyjaciółek), przez co przekonujemy się, że nasze zachowanie może być zinterpretowane na wiele sposobów. Każda z kobiet ma swoje zmartwienia, rozterki i marzenia, które trudno spełnić ze względu na opłakaną sytuację w kraju. Tiao dąży do pracy w wydawnictwie, jej siostra Fan chce wyjechać za granicę, a przyjaciółka zdobywa marzenia oddając mężczyznom swoje ciało. Jaka przyszłość czeka każdą z nich? O tym już musicie przekonać się same, czytając o ich marzeniach, romansach, uniesieniach i zmartwieniach, których w tych czasach niestety nie brakowało…

Jestem zachwycona sposobem narracji, który pozwala wczuć się w losy bohaterów i zrozumieć ich działania. Spojrzeć, w jaki sposób bohaterki myślały jako dzieci i jak ich odbiór świata zmieniał się z biegiem lat. Początkowo poznajemy świat widziany oczami dziecka - dziecięcą mentalność i ogrom emocji. Co może czuć jedenastoletnia dziewczynka, która opiekuje się młodszą siostrą, bo rodzice są zmuszeni do wyrobniczej pracy z dala od nich? Jak może pojmować zachowanie matki po powrocie do domu - jej romans z lekarzem i brak zainteresowania własnymi dziećmi? Odpowiedzi na te pytania nie są oczywiste i zupełnie inaczej wyglądają z perspektywy każdej z bohaterek.

Książka jest genialna warsztatowo i dopracowana pod każdym względem – postacie są realistyczne, a lekko poetycki język zachwyca na każdym kroku. Niektóre fragmenty mnie przeraziły, wzruszyły albo uzmysłowiły jak mało wiem o tamtym świecie i jak wiele musieli wycierpieć Chińczycy. Nie miałam pojęcia, że istniało coś takiego jak zebranie demaskacyjne, w jakich warunkach żyły niektóre rodziny i jak wielką władzę miał przewodniczący Mao. Autorka zadbała o tło historyczne i mimochodem wspominała o sytuacji politycznej kraju, prowokując czytelnika do zgłębienia tematu.

Bardzo się cieszę, że Kobiety w kąpieli wpadły w moje ręce. Podczas lektury wiele razy musiałam przestać czytać, trochę się zastanowić, przemyśleć dany fragment. Często byłam też zmuszona (przez moją nienasyconą ciekawość) do zaglądania w otchłań internetu, by zrozumieć niektóre zachowania, niuanse, mity. Dzięki tej książce zainteresowałam się chińską kulturą i spojrzałam na tych ludzi pod zupełnie nowym kątem. Warto przy tym pamiętać, że książka jest oparta na motywach autobiograficznych, więc ma w sobie wiele prawdy... Im dalej czytałam, tym bardziej ludzka i prawdziwa wydawała mi się ta książka - życiowe problemy, błędy, wpływ dzieciństwa na dorosłe życie i przede wszystkim zakończenie, które pozostawiło we mnie niedosyt i sporo smutku. Właśnie tak często jest w życiu, prawda? Nie wszystko zostaje powiedziane wprost, wielu rzeczy trzeba się domyślić, a część z nich pozostawić w strefie marzeń.

Mogłabym o tej książce pisać jeszcze długo, ale nie widzę w tym celu. Po pierwsze - nie chcę Wam psuć zabawy, a po drugie - to trzeba przeczytać, poczuć, przeżyć i wyrobić sobie własne zdanie. Kobiety w kąpieli nie są lekkim czytadłem, które po paru dniach ucieka z głowy... Ta książka zostaje w sercu na długo, budzi refleksje i zmienia spojrzenie na chińską kulturę. To wspaniała literacka uczta dla wymagających czytelniczek, którą polecam Wam z całego serca.

Tie Ning to współczesna,chińska pisarka, której twórczość jest ceniona i nagradzana. „Kobiety w kąpieli” były w roku 2012 nominowane do azjatyckiego Bookera ; Manasian Literary Prize. Do tej pory autorka ta nie była wydawana w Polsce, dlatego z ogromnym zaciekawieniem sięgnęłam po tę powieść. Intrygował mnie już sam przewrotny tytuł, sugerujący prozę, która może przynieść czytającemu dużo niespodzianek. Ogromnie cieszę się, ponieważ okazała się taką, jaką najbardziej lubię: ambitną, psychologiczną, wielowymiarową, wręcz epicką. Częściowo autobiograficzna, opowiada o losach kobiet, którym przyszło żyć w Chinach w czasach ogromnie trudnych, wręcz przytłaczających. Mogło by się zdawać, że właśnie to tło historyczne jest tu najważniejsze, ponieważ ma ogromny wpływ na losy bohaterek. Jednak naprawdę jest to powieść o marzeniach i trudnej drodze ich realizacji. Tiao pragnie pracować w wydawnictwie, planuje wyjść za mąż, jednak tak naprawdę cały czas wspomina wcześniejszy romans ze starszym mężczyzną. Fen wiąże swoją przyszłość z Ameryką, wydaje jej się, że tylko tam będzie mogła odciąć się od przeszłości i zacząć nowe życie, duma Fei nie pozwala by pracować w fabryce jak tysiące innych kobiet, a Youyou marzy, by na zdominowanym przez mężczyzn polu – gastronomii, powstała jej własna restauracja, gdzie będzie mogła sama gotować według własnych przepisów. Każda z nich ma swoje pragnienia i potrzeby, które ciężko zrealizować w tym miejscu, w tym czasie. Jednak dominujące zmartwienia stają się pośrednio motorem ich działań, które niekoniecznie pomagają w tym, by utrzymać się na właściwej drodze.
„Kobiety w kąpieli” to niezwykłą powieść, napisana wspaniałym, poetyckim, barwnym językiem. Nie mamy tu szybkich zwrotów akcji i bardzo dobrze, możemy smakować każdy szczegół narracji, dostrzec niuanse fabuły jak i jej pewną przewrotność.
Rzeczywistość poznajemy poprzez odczucia poszczególnych bohaterek, co daje świetne zestawienie tego, jak bardzo różni się ona w osobistym odbiorze poszczególnych kobiet.
Ten sam manewr zastosował E. E. Schmitt w swoich „Zazdrośnicach”. Tam również bieg zdarzeń odbierany przez różne osoby okazywał się niejednokrotnie nie taki sam. Wszystko zależy od wrażliwości danej osoby, jej sposobu spostrzegania i odbioru codzienności. Autorka nie tworzy swoim bohaterkom laurek, ukazuje je w sposób, który je całkowicie obnaża, nie są w stanie już ukryć żadnych emocji, żadnych grzechów czy pragnień. Powieść ta przez to zyskuje, staje się bardzo kobieca, aż kipi od emocji wywołując skrajne uczucia. Jednocześnie ogromnie subtelna, łagodna i niesamowicie intymna, staje się czytelnikowi ogromnie bliska. Jestem pełna podziwu dla autorki, że potrafiła przekazać tyle treści w sposób w sumie minimalistyczny. Chińska literatura z reguły kojarzyła mi się z dość trudnym, charakterystycznym stylem, co stanowiło dla mnie czasem pewną barierę. Tu nie ma przeszkód, tu jest pełne utożsamianie się z bohaterkami, ich historią. Tu jest pełna płynność czasu, fabuły, języka i razem z nimi płyniemy nurtem zdarzeń, by po koniec zamyślić się , zamknąć oczy i przeżyć to jeszcze raz.

„Kobiety w kąpieli” to historia dwóch sióstr: Tiao i Fan. Dzięki długim retrospekcjom podglądamy trzydzieści lat ich życia, od około 1960 roku. Rodzice dziewczyn, architekci, zostają, w ramach reedukacji, wysłani z Pekinu na farmę do ciężkiej, fizycznej pracy, a dziewczynki muszą radzić sobie same, gdzieś w odległym miasteczku Fuan. Wskakujemy w historię, gdy pojawia się tajemnicza choroba matki, która wywołuje lawinę zdarzeń znamiennych: romans z internistą oraz pojawienie się małej Quan, a wraz z jej krótkim życiem, cienia znaczącego tę rodzinę na zawsze. Po latach Tiao zostaje wydawcą książek i przez długi czas uwikłana jest w romans ze starszym gwiazdorem chińskiego kina. Jej siostra wyjeżdża do Stanów Zjednoczonych, gdzie znosi zdrady męża. Żadna z trzech kobiet nie może stworzyć udanego związku. Matka, być może w poczuciu winy, próbuje wymazać starą siebie przy pomocy operacji plastycznych, a ojciec wypełnia dni narzekaniem. Powieść o stracie i o próbach czerpania miłości z pustki, o dojrzewaniu (również Chin) i rodzącym się cierpieniu. O ludziach naznaczonych maoizmem, będących niczym blizny, obojętne, acz widoczne znaki lat politycznych eksperymentów. To mogła być bardzo piękna książka, tak sobie po prostu wyobrażałam, bo w książkach z Dalekiego Wschodu obozy reedukacyjne nazywają się Trzcinową Rzeką, nikt nie wali karpia po łbie młotkiem, tylko związuje mu pyszczek irysową trawa, albo nosi w imieniu schowany znak pełni. Krain cudowności i baśniowości, z ciekawą historią w tle. Więc co poszło nie tak? Tien Ning zgubiły w moich oczach uproszczenia i usilność wtłaczania słów na papier. Historia wydała mi się bardzo melodramatyczna i pełna ckliwej, emocjonalnej nieznośności. W opisach tkwiła dziwna teatralna sentymentalność. Nigdy nie widziałam chińskich oper mydlanych, kilka razy koreańskie i … byłam czytelniczo właśnie w tych rejonach. Książka jest za długa, kłuje powtórzeniami, albo fragmentami dygresyjno-nienatematowymi, na przykład takimi o Balthusie. Opisy życia intymnego, gdzieś z pogranicza „Podróży po miłość” Penny Jordan i tak naprawdę wszystko to przykryło psychologiczne kobiece obrazy.

Kobiety w kąpieli to piękna, lecz trudna i wymagająca powieść o miłości, młodości i dramacie kobiet. Opowiedziana niespiesznie historia trzech Chinek, wywołuje mnóstwo emocji oraz zadaje wiele niewygodnych pytań. Hipnotyzuje i wciąga od pierwszych stron, a doskonale wyważony styl i wrażliwość autorki fascynują czytelnika. To wielopłaszczyznowa powieść, która urzeka i nie da o sobie zapomnieć jeszcze długo po lekturze. Gorąco polecam!

Cała recenzja do poczytania na blogu:
http://mybooktown.blogspot.com/2016/08/kobiety-w-kapieli-tie-ning.html