Empik Classical Club - Dawno Dawno Temu (CD)

Na zakończenie naszej serii zabieramy Państwa w daleką podróż – długą, inną od pozostałych, zagadkową, niemniej niezwykle pasjonującą. Do czasów średniowiecza i renesansu, kiedy muzyka tak bardzo różniła się od tego, co dziś do nas dociera. Przez całe stulecia, praktycznie do połowy XX wieku, te najwcześniejsze kompozycje i ich twórcy znani byli tylko garstce wtajemniczonych. Niektórzy badacze, muzykologowie, czasami kompozytorzy, odkrywali dla siebie zapomniane, muzyczne połacie wieków dawnych. I zachwycali się nimi. Publiczności było z tą muzyką nie po drodze.

Dwadzieścia lat temu nasz znakomity pisarz muzyczny Bohdan Pociej zadał fundamentalne pytanie: „Czy w muzyce zachodzi postęp? Czy jest w ogóle postęp w sztuce?”. Odpowiedź była czytelna: „Pytania pobrzmiewają dziś naiwnie, zostały bowiem, jak się zdaje, raz na zawsze rozstrzygnięte, a odpowiedź jest zdecydowanie negatywna: w dziejach sztuki – od jej domniemanych początków aż po dziś dzień – nie ma żadnego postępu w potocznym, przyjętym znaczeniu tego słowa”. A to oznacza, że „melodie chorałowe czy kompozycje organalne i motety średniowiecza bywają arcydziełami nieustępującymi w wartości Bachowskim fugom (…). Zarówno formy i gatunki, jak i elementy rozwijają się, ewoluują, aczkolwiek rozwój to niejednoznaczny, niejednokierunkowy, kapryśny raczej, meandryczny, nieobliczalny…”.

Nasz subiektywny przewodnik po wiekach dawnych (tych przedbarokowych) jest właśnie taki nieobliczalny i nieoczywisty. Pokazujemy bowiem, że średniowiecze i renesans (do schyłku XVI wieku) były, także w muzyce, epokami wielkich kontrastów i różnorodności. Chcielibyśmy choćby w niewielkiej części dotknąć tej niedoskonałej – jak uważano przez stulecia – „doskonałości”. Słuchamy opowieści trubadurów (także króla Ryszarda Lwie Serce), chorału gregoriańskiego (czyli śpiewu Kościoła katolickiego), pierwszej polifonii (z Paryża), pieśni biesiadnych z rękopisu Carmina Burana, dawnych tańców, wyszukanej muzyki Johannesa Ciconiego, Guillaume’a de Machaulta, Josquina Despreza, niebiańskiego spokoju Palestriny i wreszcie pięknych wielogłosowych kompozycji Claudia Monteverdiego, Giovanniego Gabrielego czy Tomása Luisa de Victorii. Muzyczna Europa wieków dawnych nie ma dla nas granic. I nie zastanawiamy się nad tym, czy od swawolnych piosenek ze zbioru Carmina Burana wolimy Piątą Beethovena czy Dziewiątą Dworzaka. To zupełnie nie tak.

Naszą kolekcję czas zamknąć ostatnią muzyczną opowieścią: Dawno, dawno temu…

Jacek Hawryluk, Polskie Radio

Tracklista:

1. Anonymous: Carmina Burana (13th c. Bavarian Manuscript)
2. Anonymous: La Quinte estampie real
3. Etienne de Meaux: Trop est mes maris jalos
4. Anonymous: Saltarello
5. Richard Coeur-De-Lion: Ja nus hons pris
6. Giovanni Pierluigi da Palestrina: Missa Papae Marcelli
7. Guiot de Dijon: Chanterai por mon corage
8. Anonymous: Carmina Burana (13th c. Bavarian Manuscript)
9. Léonin: Viderunt omnes
10. Guillaume de Machaut: Christe, qui lux es
11. Diego Ortiz: Recercada sobre la canción Doulce Memoire
12. John Dowland: Far From Triumphing Court
13. Johannes Ciconia: Doctorum principem / Melodia suavissima / Vir mitis
14. Anonymous: Bransles de village
15. Tomas Luis de Victoria: Salve Regina a 8 (Antiphona de Beatae Mariae Viginis)
16. Giovanni Pierluigi da Palestrina: Ave Maria
17. Anonymous: Misa mozárabe

CD 2
1. Tilman Susato: Dansereye (1551)
2. Le Chastelain de Couci: Li noviaus tens
3. Anonymous: Carmina Burana (13th c. Bavarian Manuscript)
4. Pérotin: Viderunt omnes
5. Tilman Susato: Dansereye (1551)
6. Tilman Susato: Dansereye (1551)
7. Tilman Susato: Dansereye (1551)
8. Tilman Susato: Dansereye (1551)
9. Tilman Susato: Dansereye (1551)
10. Tilman Susato: Dansereye (1551)
11. Josquin Des Pres: Missa "L'homme armé super voces musicales"
12. Giovanni Gabrieli: Magnificat - "Con Il Sicut Locutus. In Ecco"
13. Giulio Romano Caccini: Amarilli mia bella
14. Michael Praetorius: Dances from Terpsichore
15. Claudio Monteverdi: Messa, salmi concertati e parte da capella, et letanie della B. V.
16. Jacopo Peri: Lamento di Iole: "Uccidimi dolore"
17. Anonymous: Melodìas litúrgicas