Egzekutor (okładka  miękka, wyd. 01.2013)

Właśnie jestem po lekturze wspomnień Stefana Dąmbskiego. Jako młody, bo zaledwie nastoletni żołnierz Armii Krajowej zajmował się wykonywaniem wyroków śmierci, które wydawało Polskie Państwo Podziemne na zdrajcach, kolaborantach i samych okupantach. Tytułowy egzekutor nie robi z siebie bohatera, jego wspomnienia mają raczej formę refleksyjną. Wyjawia szczegóły służby likwidatora w szeregach AK, dosadnie opisuje akcje egzekucyjne, w których brał udział, krótki epizod ze służby w ludowym wojsku polskim , a kończy na okolicznościach w jakich musiał wyjechać z Polski do USA. Autor ukazuje brutalną rzeczywistość wojny i okupacji. Czyta się bardzo szybko. Książka jest gotowym scenariuszem na doskonały, aczkolwiek dla wielu osób kontrowersyjny film. Kapral Dąmbski był odsądzany od czci i wiary po ukazaniu się jego wspomnień. Autorowi zarzucano konfabulację i sadyzm. Wspominam o tym, gdyż na końcu książki znajduje się kilka komentarzy na temat "Egzekutora" i samego Dąmbskiego. Gorąco polecam, bo książka naprawdę jest godna uwagi.

Jeżeli interesuje cię prawda na temat AK, ta niewygodna to ta książka jest dla Ciebie.

Dla mnie, osoby wychowanej na opowieściach o bohaterstwie polskich żołnierzy z AK, ta książka to wstrząs i lektura bardzo trudna do przełknięcia. Jednak odwracanie się od takich tematów, zamykanie oczu faktów nie zmieni. Wojna to nie chłopcy malowani z walczący z uśmiechami na twarzy. Wojna to tragedia, śmierć, łzy, nędza, krew, kalectwo i zbrodnie. I egzamin z człowieczeństwa, który nie wszyscy zdają. Czytam i czuję się okropnie, ale czułabym się jeszcze gorzej udając, że tej książki nie ma.

Sięgając po "Egzekutora" z miejsca należy zapomnieć o bohaterskich i prostolinijnych chłopcach, których znamy z "Kamieni na szaniec", czy z serialu "Czas honoru". Stefan Dąmbski odsłania przed nami całkiem inny obraz ludzi walczących. Tu nie ma miejsca na sentymenty, albo na pytanie o moralność postępowania. Jest zadanie i trzeba go wykonać, a że w tym wypadku zadanie polega na zabiciu człowieka, czasem przyjaciela albo znajomego - cóż taka jest wojenna rzeczywistość. Nie ma miejsca na analizę tego co jest dobre, a co złe - jest za to wódka przed akcją i po i pójście na dziewuchy. Jest minimalizm i okrutna prostota opisów sposobów likwidacji i przebiegu akcji. Już przy pierwszej egzekucji bohater wykazuje bezwzględność i brak hamulców. Składa się na to wiele czynników, bohater na końcu wspomina o wpływie patriotycznego wychowania. Wszak ojczyzna była najważniejsza warta każdej krwawej ofiary. Pozycja warta przeczytania chociażby ze względu na inny obraz walczących.

Nie oceniam autora, staram się nawet zrozumieć, ale na pewno mi go żal. Żal mi młodego człowieka, który z okrutną radością idzie zabić kolegę ze szkoły, a po nim wielu innych. Żal mi wielu, zbyt wielu młodych ludzi, którzy przechodzili takie same wewnętrzne przemiany jak Dąmbski.Co gorsze tytułowy egzekutor zabijał nie tylko na rozkaz, zabijał także ze...swoistej chęci zabicia, sama nie wiem...może z powodu wypaczonego wojną umysłu, nieumiejętności pojmowania tego, co dobre, a co złe, gdzie są granice...bo jak wytłumaczycie fakt, że radość sprawiło mu zabicie gwoździem śpiącego w rowie żołnierza radzieckiego, ot tak z zemsty za to, że ktoś inny zarekwirował mu wcześniej zegarek..Ostatnia egzekucja Dąmbskiego wcale nie miała miejsca wraz z zakończeniem II wojny światowej. Ostatnim człowiekiem, którego zabił był...on sam w 1993r. Prawdopodobnie nie potrafił żyć z piętnem swoich czynów. Polecam.

Pierwsze wydanie tej książki wywołało swego czasu sporo emocji. Dlatego warto ją sobie przypomnieć. Temat, który porusza, jest bowiem bardzo trudny i kontrowersyjny. Może nawet bulwersować. Poznajemy historię człowieka, żołnierza AK, do którego należało wykonywanie wyroków śmierci. Jednak gdzieś po drodze się pogubił. Zabijanie stało się dla niego niejako rutyną. Czy balansowanie na granicy życia i śmierci nie powoduje zatarcia tej cienkiej linii, której nie wolno przekroczyć? Czy my, pokolenie, za które walczył i narażał swe życie, mamy prawo go potępiać? Przeczytajcie i oceńcie sami!
Beata Adler, Empik Toruń

Pierwsze wydanie tej książki wywołało swego czasu sporo emocji. Dlatego warto ją sobie przypomnieć. Temat, który porusza, jest bowiem bardzo trudny i kontrowersyjny. Może nawet bulwersować. Poznajemy historię człowieka, żołnierza AK, do którego należało wykonywanie wyroków śmierci. Jednak gdzieś po drodze się pogubił. Zabijanie stało się dla niego niejako rutyną. Czy balansowanie na granicy życia i śmierci nie powoduje zatarcia tej cienkiej linii, której nie wolno przekroczyć? Czy my, pokolenie, za które walczył i narażał swe życie, mamy prawo go potępiać? Przeczytajcie i oceńcie sami!
Beata Adler, Empik Toruń

Jest to historia, która poruszy serca i umysły nawet największych twardzieli. Ta niecodzienna książka jest bardzo krótkim przekazem Dąmbskiego, który jako nastolatek postanowił pomagać AK. Po pewnym czasie przydzielono mu zadanie likwidacji Niemców i konfidentów. Mocna, momentami wręcz wstrząsająca i pełna kontrowersji. Taka właśnie jest ta historia. Nadal jestem mocno poruszona. Obrazy w niej ukazane na długo zostają w pamięci i dają wiele do myślenia. Lektura warta poświęcenia czasu. Gorąco polecam. Katarzyna Jurczenia, Empik Białystok

Mam ochotę napisać "super"-już dawno żadna książka tak mnie nie pochłonęła. Tylko, że nie wypada powiedzieć o tej historii, że jest super. Stefan Dąmbski, za swój profesjonalizm w zabijaniu, za zawodowe zaangażowanie w egzekucje, za swoją pasję do zawodu kata, po latach oskarża tzw. wychowanie patriotyczne. Promowane i dzisiaj propagandowo, tak jak przed wojną. Czyta się od dowolnego rozdziału. Lekko, jak bułka z masłem.

szkoda że taka krótka i nie będzie kolejnej części chociażby historii które jego koledzy opowiadali mu.