Mam na imię Patryk, jestem diagnostą laboratoryjnym, absolwentem Akademii Medycznej we Wrocławiu na kierunku analityka medyczna, którą ukończyłem z wyróżnieniem. Obecnie od ponad 10 lat pracuję w zakładzie patomorfologii i cytologii klinicznej.
Od 2015 roku prowadzę i ciągle rozwijam kanał edukacyjny „Pod Mikroskopem”, na którym poruszam najciekawsze zagadnienia związane z medycyną, diagnostyką laboratoryjną, dietą i żywieniem człowieka, zawsze w oparciu o najnowszą, aktualną wiedzę Evidence Based Medicine. Każdy omawiany temat to duża dawka łatwo przystępnej wiedzy, przekazana w maksymalnie skompresowanej formie, bez zbędnych treści, co pozwala zaoszczędzić czas i jednocześnie wynieść jak najwięcej cennych informacji.
Tutaj każdy znajdzie coś dla siebie – zarówno osoba, która nie jest w żaden sposób związana z medycyną, ale interesuje się zagadnieniami związanymi z tym działem nauki, jak również osoby posiadające fachową wiedzę, którą zamierzają usystematyzować.
To, co wyróżnia mój kanał, to szczegółowa i dogłębna analiza wszystkich zagadnień, w oparciu o nauki biologiczne i medyczne, dokonana w niebanalny i ciekawy sposób, w nawiązaniu do fizjologii i patofizjologii człowieka, niepozostawiająca żadnych wątpliwości co do przekazywanych treści i zaspokajająca nawet najbardziej wymagającego słuchacza.
W tym odcinku:
Leki bądź suplementy o działaniu nootropowym zwiększają funkcje prokognitywne – poznawcze, pomagają w zapamiętywaniu, kojarzeniu faktów, prawidłowym wysławianiu się, myśleniu logiczno-przyczynowo-skutkowym, poprawiają pamięć, zwiększają czujność, przeciwdziałają zmęczeniu, często pozwalają zachować trzeźwy i sprawny umysł, zwiększają zdolność do skupienia uwagi, motywują do działania. Niektóre mają zastosowanie w leczeniu narkolepsji, ADHD, Parkinsona i Alzheimera, po udarze oraz organicznych chorobach mózgu. Niemniej, często towarzyszą im takie działania niepożądane, jak bezsenność, rozdrażnienie, czasami utrata apetytu, nudności, wahania ciśnienia tętniczego krwi. Niektóre leki nootropowe mogą powodować inne objawy, zwykle są one przemijające i niegroźne, chociaż zdarzały się przypadki uszkodzenia wątroby i nerek. Niektóre mogą uzależniać lub powodować tolerancję, większość jednak nie wykazuje takiego działania. Należy pamiętać, że duże dawki tych leków mogą osłabiać funkcje poznawcze.
Leki nootropowe mają wpływ na procesy metaboliczne w tkance mózgowej, przepływ jonów sodowych, potasowych i magnezowych, syntezę i rozkład neurotransmitterów, takich jak acetylocholina, dopamina, noradrenalina i adrenalina, wychwyt zwrotny neuroprzekaźników działanie receptorów dla przekaźników nerwowych AMPA i NMDA, wpływ na receptory dopaminergiczne i alfa-adrenergiczne jako agoniści lub pośredni antagoniści, działanie enzymów, takich jak ATP-azy i fosfolipazy. Dokładny mechanizm działania niektórych leków nootropowych nie został w pełni poznany.
Leki nootropowe o silnym działaniu + psychostymulanty (tych unikać):
1. amfetamina
2. pochodne amfetaminy (dekstroamfetamina, lisdeksamfetamina)
Leki nootropowe o umiarkowanym działaniu (niektóre bez recepty):
1. noopept (n-fenyloacetylo-L-proliglicyna) (można stosować długotrwale, raczej bezpieczny)
2. modafinil, adrafinil, eugeryki (raczej unikać lub doraźnie)
3. fenylopiracetam (raczej unikać lub doraźnie)
4. hupercyna A i B (można stosować dłużej, raczej bezpieczna)
5. PRL 8-53, sunifiram (raczej doraźnie lub unikać)
Leki nootropowe o słabym działaniu (zwykle bez recepty):
1. piracetam (raczej bezpieczny, dobrze tolerowany)
4. salbutiamina (raczej bezpieczna, dobrze tolerowana)
5. cholina i pochodne choliny CDP-cholina i Alfa-GPC (można stosować dłużej, raczej bezpieczne)
6. L-tyrozyna (bezpieczny, można stosować dłużej)
7. Urydyna (bezpieczny)
8. Ksantyna, kofeina, L- teanina (bezpieczne lub raczej bezpieczne w odpowiedniej dawce)
9. Nikotyna (unikać)
10. Walproinian (raczej unikać)
11. Fosfatydylocholina (bezpieczna do dłuższego stosowania)
12. DMAE (dimetyloaminoetanol) (bezpieczny, jednak o wątpliwym działaniu)
Leki nootropowe o wątpliwym działaniu, można je stosować dłużej (bez recepty):
1. Witamina B6 – pirydoksyna i pirydoksal (bezpieczna)
2. Witamina B1 – niacyna (bezpieczna)
3. Duże dawki niacyny (witamina PP)
4. Kwasy tłuszczowe EPA i DHA (bezpieczne)
5. Kwas foliowy i witamina B12 (bezpieczne)
Zioła (najczęściej o działaniu słabym do umiarkowanego):
1. Bacopa monnieri
2. Żeń-szeń
3. Ginkgo biloba
4. Cytryniec chiński
5. Wąkrotka azjatycka
6. Ashwagandha
7. Barwinek mniejszy
8. Huperzia serrata (hupercyna A, hupercyna B)
Wyżej wymienione zioła są bezpieczne w długotrwałym stosowaniu, jednak po 3. miesiącach zażywania najlepiej zrobić 1. miesiąc przerwy, żeby uniknąć tolerancji. Uważać jedynie na produkty z barwinka (Vinca minor). Nie stosować w ciąży.
UWAGA! Przed zastosowaniem każdego leku skonsultuj się z lekarzem, ponieważ niewłaściwie zastosowany, może zagrażać Twojemu życiu lub zdrowiu.
Piśmiennictwo:
1. C. E. Giurgea, M. G. Greindl, S. Preat. „Acta Psychiatrica Belgica”, 4, 1983, 349–358.
2. Lanni C, Lenzken SC, Pascale A, et al. Pharmacol. Res. 2008, 57: 196–213.
3. Greely H, Sahakian B, Harris J, Kessler RC, Gazzaniga M, Campbell P, Farah MJ. Nature. 2008, 456: 702–5.
4. McCabe, Sean Esteban; Knight, John R.; Teter, Christian J.; Wechsler, Henry. Addiction. 2005, 100: 96–106.
5. Greely H, Sahakian B, Harris J, Kessler RC, Gazzaniga M, Campbell P, Farah MJ (2008). Nature. 456 (7223): 702–5.
6. Teter CJ, McCabe SE, LaGrange K, Cranford JA, Boyd CJ (October 2006). Pharmacotherapy. 26 (10): 1501–1510. |
Podziel się na Facebooku
Właśnie zrecenzowałem #44 Nootropy (smart drugs, brain boosters). Ziołowe i syntetyczne - Pod mikroskopem - podcast
Mam na imię Patryk, jestem diagnostą laboratoryjnym, absolwentem Akademii Medycznej we Wrocławiu na kierunku analityka medyczna, którą ukończyłem z wyróżnieniem. Obecnie od ponad 10 lat pracuję